Click here to view the embedded video.
Triau Trackx hla thar- Kan Vul Dun Ang (Oh My God) Official
Click here to view the embedded video.
Khawvel ah hian mi huaisen te hi an hlu. Huaisenna hi a hlu bawk. Mi huaisen te avangin khawvel hi a lo danglam thin a. Huaisenna hian hlawhtlinna a thlen bawk thin. Huaisenna kawng erawh a inang vek awm love.
Huaisenna hi kawng hrang hrang a awm ve hrim hrim a. Mi thenkhat nula laka huaisen tak an awm laiin thenkhat erawh chu mihrang-sahrang hma a huaisen tak mahse nula bula ti(r) leh dui si te a awm theih a. Dawtsawi kanwga huaisen tak, thudik tanngam leh der si lo a awm theih laiin thudik a huaisen tak dawt sawi atana hman tlak leh der si loh te pawh a awm theih ve tho mai a. Thilsual ti tura huaisen tak mahni nuna pawh thap ngam an awm laiin, thilsual ti tura huaisen tak, thiltha mahni tan pawh a hamthatna tur pawh a ke pen leh hleithei der si lo te pawh a lo awm ve theih tho mai. Chutiang huaisenna kawng hrang hrang a awm ang bawkin huaisen dan pawh kawng hrang hrang a awm thei awm e.
Kan thian pakhat a hming chu sawi lo mai ila, hmeichhe laka huaisen deuh mai hi a awm a. Vawikhat chu nula i rim ang u a ti a, kan thian zaho chuan kan zui ve ta a. Alo hmelhriat sa leh a lo rim fo tawh min rimpui dawn emaw tih nak alaiin kan len tumna te in kan thlen hma chuan an inbula dawr te ah chuan kan nula rim tur chu a hming an zawt chawt mai a. Kan rim ber lah chu kohhran leh kahwtlang a inhmang zet mai hi a lo ni a, an inah chuan KTP in hla an zir dawn lo niin. Keini in kan hre si lova rei pawh kan len hma chuan hlazir tur chu an lo lut kawm ta mai a. Keini ho inthlahrung chuan chhuah leh mai kan tum nak alai chuan kan thiana ber chuan an tawngkam tha umin telve nghal an rawt pek a, keinni a lenpui tu te ber in kan hawsan daih a rem si lova, kan in sawm ngail hnu ah kan hawsan ta hram a, kan vawikhat lenna a ni bawk si, ani kan thiana chu an hla zirna ah chuan a lo tel ve ta nghal a ni awm a. Kei khatiang tur kha chuan ka huaisenna in a tlin ve ngang lo ani. Huaisenna nge zahtheihlohna nge zah loh theihna a nih pawh ka hre thiam nek love. Zahtheihlohna te pawh hi huaisenna chikhat chu a ni ve tho mai. Ka hriat pakhat erawh chu insual leh intihbuai nikhua a huaisen zet mai mahni mipat pui chu tummah hlauh nei mang lo mahse hmeichhe bulah chuan dang awk chawp chilh nghal mai ani leh ang lawi a. Tin, thenkhat erawh chu ral hma a huaisen tak, mahni nupui te hmaa ti(r) leh dui si te an lo awm ve bawk thin reng a ni.
Tunlai phei hi chuan ral hma, mihrang-sahrang hma a huaisenna lantirna tur a awm tawh meuh lova, hetiang kawnga huaisen pawh hi an thawm hriattur a avang ta khawp mai. Amaherawhchu kawng dang dang a huaisem tam tak kan ram ah hian an lo kat nawk tho mai. Pathian thu ah pawh chanchintha hrilna kawng a huaisen tak tak an lo tam mai. Ramthim a mahni nunna thapa ke pen ngam mi tam tak awm mek te hi an huaisen kan ti lo thei lo ang. Tin, ram leh hnam tanna lu chhum ban chhum huam a, mahni nunna thapa ke pen ngam te pawh hi khawvel ngaih ah pawh huaisen an tling kawp mai. Hetiang lama huaisenna te hi huaisenna dik, huaisenna tha leh chhenfakawm a ni ka ti thei awm e. Kawng lehlamah chuan ram leh hnam hminga hniak phawi miah lova dawt sawi ngam, mahni hnam pui te chanai leh hamthatna tur pawh ei ru zo ngam mi tam tak kan politician te zingah pawh an kat ta nuk mai. Hetiang mite huaisenna leh huaisendan hi zawng huaisenna kawng khat chu ani ngei mai, mahse a ziktluaak meuh ang em?. Midang te tanna hnawksak rana an mahini tanghma haina kawnga mi huaisen te huaisenna hi zawngin nget hun, mualpho hun a nei chawk thin a ni.
Engkawngah pawh hian mihuaisen chi hi chu an lo piang chhuak ve hrim hrim mai hi a lo ni a. Tin, mihring te hian kan hlauhna hi mahni tumruhna atangin kan hnehin keimahni hi mi huaisen ah kan insiam chawp thei bawk tih hi kan hriat atha awm e. Thlahtu te angtanga mi huaisen thlah an awm laiin. Mahni tuma vanga a tul huna huaisen chawp thei mai mi pawh awm a ni ve bawk. Huaisenna rau rau ah pawh hian a tangkai zawnga huaisen te hi a awm ve hrim hrim a. Tun hma kan pi leh pute hun lai a an huaisenna te pawh kha chhut chian ngai tak tak a tam ve mai. Thlirna tlang dang atanga thlir chuan Zawlbuk rel zawh a a tawp thleng zawh tawh pen khat han pen leh hram te kha chu huaisen thlak viau nain a atthlak lam deuh lo maw aw ka ti ve thin. Kan mi huaisen hmingthang pakhat in a, vai lian, silai nei tha bawk si, a kah a han kah hneh chi rual loh, beidawnga midang pawhina an hawsan a thianpa nen chuah a hmawnraw tha pawh nei lova an han thiah chilh thak mai te kha, ram leh hnam chhan in an huaisen a,an ngaihsanawm a, a hlut pawh a hlu viau nain an thil tih kha a tangkai em, a finthlak ber em tih te pawh hi ngaihtuah ngun a ngai hle in ka hria. Chuavangin huaisenna pawh hi finna tello chuan tangkaina a nei tehchian thin lo.
Mihring te hi harsatna han tawh hi chuan beidawnna ruamah hian tluk luh hi alo awl kahwp mai a. Hei vang tak hian ani lawm ni mi tam tak pawh an mahni an lo intih hlum thin. Beidawng duh hauh lova harsatna su ngam te hi mi huaisen hlawhtling tlak te chu an lo ni. Harsatna han tawh tak tak hi chuan huaisen hi a lo har nangiang lah tak a. Patling lu an hai map mai hunah hi chuan bei hi a dawng rum rum mai thin a lo ni. Harsatna hi kawng hrang hrang, eizawnna kawng ah te, mihring nunah te leh hmangaihna kawng ah te leh kawng dang tam tak ah hian mitin hian kan tawk theuh thin a. Kawng hrang hrang a harsatna tawh chu hmachhawn turin huaisenna kan lo tlachham ta thin a. Chutiang anga huaisenna kan tlakchham tawh chuan kan harsatna tawh kan min lo eiral ta hret hret thin a lo ni.
Harsatna han tawh hian mi huaisen te hi chuan beidawng mai lovin an harsatna tawh chu eng kawngah pawh ni sela hneh ngei an tum thin. Chuting anga beidawng mai lova, mahni harsatna tawn ang ang bei let tang tang mi te chuan a tawpah chuan hlawhtlinna an lo hmu thin a lo ni. Beiseina engnmah a awm tawh lo anga a lan hun pawha beidawng mai lova mahni hma a harsatna awm su ngam te tluka mi hauisen hi khawvelah hian an awm leh tawh chuang awm love. Ram leh hnam enkawl leh kaihhruaina kawngah te, Pathian thu hrilna kawng ah te, eizawnna leh inchhung khurah te nula tlangval in hmangaihna kawngah te leh khawtlang nunah te harsatna in mi a tlakbuak a beisei tur engmah a awm tawh lo anga a lan hnu pawh a beidawng mai lova huaisen taka bei hram hram tu te hian a tawpah chuan hnehna lallukhum chu an khum thin. Mi tumruh leh huaisen tan lo chuan he hnehna nun hi a neih ve theih loh. Chutah tak chuan a ni painpui huaisenna nei lo mi te leh beisei tur engmah nei tawh lo nia in hriate pawh in a huaisenna an niah lo pawimawh takna chu. Chu chu a lawm Sap hla pakhat in
“And then a hero comes along,
With a strength to carry on,
And you cast your fears aside
And you khow you can survive.
So when you feel like hope is gone
Just look inside you and be strong
And you’ll finally see the truth
That a hero lies in you”… alo tih tak ni.
Ka tawngkam thiam leh vun ngo tawng thiam in a let chhuak zo lo (Sangzuala pa ka ngai hle mai) chuvangin let hnawk kual lo mai ang. Beidawnna khura tlu lut lova, huaisenna nen a mahni harsatna su tur chuan keimahni hi kan lo pawimawh ber mai a lo ni. Kan beidawnna te kan hlauhna te dah bo thei tu chu keimahni vek hi kan ni tlat. Chumi ti thei tur chuan harsatna eng pawh kan nun ah hian lo tawk ila beiseina nei ngam tur tal hi chuan kan huaisen a ngai tlat. Chu chu mihring kan nih hlutna a lo ni. Ransa te zawngin beiseina an neih kan hre ve ngai lo. Chuvangnin beiseina kan neih chhung chuan beidawnna khurah kan tlu lut ngai dawn lova. Kan harsatna tawh a beiseina kan neih a kan beidawn loh phawt chuan eng pawh tak ila hlawhtlin hun kan nei ngei ang. Chuvangin beiseina nei ngamlo khawpa mi dawihzep chu mihring kan nih chhung chuan i ni lo hram ang u tih hi ka mihringpui te hnenah ka han chah duh a. Engamah hian lung ngai lo ila. Khawchhia a awm chuan khawtha pawh a lo awm dawn a. Zan a awm chuan zing khua pawh a lo la var ve dawn a, thlipui pawh in han hun a nei a, hengthil kan tawh reng reng te hi hring nun kalphungag hian pangngai reng a lo ni tih hria in lungnhaih ni a awm chuan hlim ni pawh a lo la in her chhuak ve ngei dawn tih beisei chungin kan nu khua hi huaisen takin i hmachhawn theuh teh ang u. Mihring kan nih hi.
Chuvangin keima mimal nun ngeiah pawh he huaisenna nun hian ani kum 24 chuang ruihhlo leh sual bawih a ka tang beiseina nei a min chhuah tir a, a tun dinhmunah hian min hlangkaitu chu. He nun hmachhuan vek hian a ni ka natna leh harsatna tawh pawh hi ka hmachhawn a, hlim leh lungawi taka ka hun te ka hman theih nachhan chu….. I nuna harsatna, natna, retheihna, rilrunatna, buaina leh mihringte chunga thleng thei chi thil thalo tinreng lo thleng thin lo hmachhawn tur khan i huaisen ve tawk em? I rinna kawngah i huaisen tawk em? I ram leh hnam tan i huaisen tawk em? Thudik tan turin i huaisen tawk em? Dikna avanga rethei a, mualpho a, dawihzep leh mi a nih hming pu khawp hial turin i huaisen tawk em? Heng zawhna te hi i lo inzawt ve thin dawn nia.
BigDaddy Hmahmatea
Kulikawn
*He article hi Central Jail chhunga dt 16th Dec, 2003 a ka ziah a ni a. Jail chhunga ka ziah tih ka rawn tarlan tel kher nachhan chu khawi hmunah pawh, Jail chhungah pawh awm ila ngaihtuahna leh hun hi a tha zawngin a hman ve theih a ni tih hi rawn tarlan ka duh vang pakhat a ni a. Ka Jail tan ve rawn sawi ropui ka tumna lam a ni lo tih kha min lo hriat sak ula ka duh viau bawk a ni.
Pathian khawngaihna a vangin hei krismas kan lo thleng leh ta reng mai. Pathian hnenah lawmthu awm rawh se. Vawiin ah hian ka misual pui zawng zawng te krismas chibai vek u le.
Vawiin ni ah hian mifingte iangin Lal thar lo piang hi thinlung leh tih tak zetin chibai i buk teh ang u. Mifingte chanchin hi kan hriatsa vek a ni a, a thawnthu chu sawi ngai lovah dah ila, mahse anmahni atang hian zirtur tam tak a awma, thenkhat i lo en ho teh ang u.
1) Mifingte kha an thil hriat zawng, an nitin nuna tel, arsi atanga Lal Isua pian thu kha hrilh hriat an ni.
2) Heng hun lai hian khawchhak ramah hian arsi biak an uar hle.mahse chu chu a dik lova, arsi hi biak tur a ni lo. Mahse Lal Isua pian thu puandarh nana hman a nih chiah hian thil siam, siam chhan a nihna ang tak in hman a ni ta a ni.
3) Mifingte khan “khawnge lal thar lo piang chu ?” tiin juda hote an zawh khan mite khan an tan lal thar a piang a ni tih an hria. Mahse chibai va buk pawh an tum chuang lo. Mahse mifingte khan, juda ho zawk pawhin chibai buk lo mahse an va buk ta tho a ni.
4) Thilpek an pek hma in an mahni kha an in pe a, bawkkhupin chibai an buka, an thinlung an in hawng ani.
Keini pawh Pathian aw, kohna hi thil thar, kan la hmelhriat loh atang hian hriat i beisei lo vang u.
Kan nitin nuna tel, kan tih thin te atang hian a ni Pathian hian min pawl thin. Arsi chu biak tur ani lova, thil siam anih angin a siamtu fak leh a hmanrua nih kha a tih tur a ni ang hian keini pawh min siamtu fak leh A rawngbawl hi kan tih tur a ni tih i hre thar leh ang u. Tin, Pathian siam, A malsawmna kan dawn te ( pawisa, motor, in leh lo, adt) hi kan lo be lo chauh tawh mai lo maw? A ma tan a hman tur a ni si a.
Tin, Pathian rawng hi a bawl awm ten an bawl lo a nih pawh in i bawl tlat ang u. Pathian thu hi a nunpuitu ni awm zawk ten an nunpui lo a nih pawh in vawiin atang chuan keini chuan i nunpui ang u.
Tin, Pathian hian kan pawisa, in, motor, adt, ai hian keimahni, kan thinlung hi a duh ber chu a ni tih i hre thar leh ang u.
Vawiin, krismas, kan tana Lal Isua a lo pianna ni ah hian kan thinlung alamah hawnin, Ama hnenah i in hlan thar leh ang u.
Mi(sual).com member hlun leh tangkai Pu David Lalrotluanga, tam takin a nick type dawn a kan buai em em thin ^-||R@lT€||-^ chu Chawlh Ni a a leng chu lo haw lo in Thawhtan, Sep ni 22 tlai lam dar 2 bawr velah Bawngkawn – Durtlang Road ah nikhawhrelo in a car bulah hmuh a ni a. Greenwood Hospital panpui nghal niin chhan hman a ni ta lo a ni. Mi(sual).com Admin ten a chhungte kan tuarpui tak zet a. Vawiin ah an chenna Mission Vengah vui tur a ni a. A thei apiang ten khawhar chhungte khawhar hnem pui turin kan sawm nghal bawk ni se.
Nikum ah misual member hun tak Chhana Pa ti a kan hriat mai, a hmel en erawh chuan la naupang tak tih hriat reng maiin min kalsan tawh a. Pu David a hian mi(sual).com ah hian post 30 lai a vawm bei tawh a. Chung zingah chuan sakhaw lam leh computer chungchang bakah hrisena huang te pawh a post thin a. Comment lamah pawh rual a pawlin kan hre tlang theuh in a rinawm.
Misual Charity ah pawh a tir atang a phur leh tangkai a ni a. 2010 a Charity bawm hawnna ah pawh post a siam nghe nghe a nih kha. Hey Tonight! -Misual.Commers Charity bawm hawn a ni dawn ta!
May his soul rest in peace
Ennawm pahnih: Ni 9, khuangchawithla, 2009 Zirtawpni tlai a ni a, Pisâ ban hnu ah chawhmeh ilo bazar pahin bawr takin ka in khai haw ve par par a, kê a kal râlah chuan kan in chu a lo hla zek mai, kan veng thlen meuh chuan thut chawlhna tur chu ka zawng ruai a!! Pu Das a kawmchhak lungrem ah chuan thuthmun rem in, thli thaw chu ka dawng ta vang vang a, ka thlang inchung zawlah chuan unau pahnih, in kawmngeih zet mai hian lehkhachaih an lo buaipui a, lehkhachaih inanglo tak mai chu chaih thawlh tum ve ve in an lo vawr dun lauh lauh mai a. Fûr ruah a tuihul tawh bawk a, boruak lah a thiang tha, thlifim a tam vei bawk nen lehkhachiah tuipui mi tan chuan hun duhawm tak a ni ringawt mai. Vengdang naupang tepawn an hai hauh lo, lehkhachiah pian in anglo tak tak leng vel chu ka tlir dauh dauh a, hmuhnawm a tling tham a, ka rilru luah tu ber erawh ka thlang lawk inchung a naupang Sahar chaih thawlk ve theilo ah chuan a awm tlat mai…. Chu naupang Sahar chaih chu…
Sahâr Chaih chu: Lehkhachaih pangngai anglo takin a sir tawn tawnah thli dawng tam thei ang ber tur in sahar ip chu a kap parh ve reuh a, Polythene ah pawh polythene namailo, RAMBO lem chuan na ngat hmangin a siam ve a. Kut a an lek kan chuan thli tlem te thaw pawn a chhem puar pup pup thei a, a lan dan ah mai chuan thlawh luap luap duh hmel tak leh leng dêr dêr duh zawk awm tak ang a lang a ni. Amaherawhchu, thli in thlawh pui tum tak-a an chhem pawh in, Chhûm kar chu sawi loh dung chen takngial pawh a thlawk kang thei lo a!!! thli chu a chhungah sawhkhawkin a tla leh mai thin a, tih thlawh ve ngei tumin theihtawp chhuah in an vawr ve a, thahnemngai takin an unau chuan a bei ngial a. An thiamthil anhmang zova, an hlawhchham thin thawk thut chuan an hlawm nawk nawk a, kawm kar diak zingah chuan thlawk leh tawh ngai lo turin an paih ta daih mai!!! An beih nasat dan ngaihtuah chuan an thiamawm thlawt a ni. A-upa zawk lehkha chaih chu an buaipui ta daih a… a u zawk lehkha chiah chu.
Lehkhachaih chu: A lan dan ah chuan thli dawng lo zawk leh thli khuâp tlem zawk tur a ngaih a ni a, thil phêk sathliah ve mai ang lek te hi a ni, a sahâr-ah techuan RAMBO lem chuang ve he hu lo mahse, fiahlo riai te hian, in ngai tlawm tak ni mai awm si in rose par dal tak hi a chuang ve vei kalh a, thlawk thei hmel pawh a pu lem lo. Amaherawhchu, a thlawh ve ngei theih nan, a chhem tu thli tana thawlh pui awlsam zawk nan, a bân pali te zau thei ang bera hawngin, dawh thleng zau tak a insiam a. Thlifim satliah lêng vel tan pawh a lak mai awl tur khawpa in hawng sarh mai a ni. An han chaih ta a leh, a leng ta dêr dêr mai a, kar lovah mitin hmuh theih turin van ah a invawrh chho ta thuai a, a thlawh duh em avangin a chaih tu tan pawh hlimpui tham a tling hial a ni.
Khaile, Ringtu dinhmunah in chaih lut dawn teh ang aw…. Kan Pathian hian THLARAU THIANGHLIM hmanga min vawrh san tumin, thapui thawhin, thahnem ngai takin min chhem kang ve fova. Mahse, Hruaitu thalo chuan a lansarh nan mahni in a lo bei ve a, KTP/ Kohhran puanin te zauh duh si lovin, mahni thahnemngaihna zawnah tan a lo khawh ve a, a ma huang siamin mahni leh mahni an lo in ti kum phût phût a, thlarau thianghlim chu a mah ah a sawhkhawk hlauh zawk fo thin, pâwl pâwl din in, lamtang siamin, sang taka a thlawh theih nan tan a la fova, a tawpah a tla leh nge nge mai thin. Member thalo chuan, thlarau thianghlim huang te hawng duh lovin, an ring an ti khawng lui a, an mahni chhêm kal tu tur a Lalpa remruat sak hruaitu aw leh thu leh hla te an bengkhawn duh lo thin. A vak a vak a, mahni a kang thei lo chu a tawp ah a tla a, a boral leh nge nge mai thin.
Lehkhachaih thlawk theilo ang mai a, kan Kristianna hian a chaihtu a tih beidawn fova, Kan thlarau in chunglam a pan ve theih tawh ngailohna tur a hnawmhnawk zinga paih mai a hlawh loh nan…
Krista tan thlarau chaih nuam ni turin awm ila;
Thlarau Thianghlim tan thlawh kân pui theih mi ni ila,
Mi hmuhtheih tur, ennawm tling thlarau Thianghlim pu ila;
Kan thinlung te thlarau bo leh thlarau Thianghlimtan hawng ila
Midang te hmuh ve theih turin i leng derh derh ang u hmiang
ti in ka member pui te ka sawm che u a ni.
Mi bum hmang pahnih in bum kual tum vel. Pakhat in pakhat zawk nupui lo it deuh bawk. Tual a that palh a, an thlan chiah ho a tul ta. An in ringlo tawn ve ve bawk si. Zu an in reng a, mei an zu reng. Pakhat-a nupui hian a uire san em tih erawh chiang takin a lang lo. Nupui pawh tih palh thil thu ah a nunna a hlauh phah. Dan in a umzui reng bawk si. Pakhat zawk pawn a nunna a chan phah ta nghe nghe.
1st. Monday: Presbyterian Kohhran chuan Beihrual an hmang ṭan a, September thla chhung zawng hman a ni ang. Synod-in ruahmanna a siam dan chuan, September 1-7 chhung chu ‘Ramthar hapta’ a ni ang a, September 22–27 chhungin ‘Kristian chhungkaw hapta’ hman a ni dawn a; September 28-ah ‘Nu leh Pa Ni leh Kristian Chhungkaw Ni’ hman a ni ang. Beihrual hi June 1918-ah hman ṭan a ni a, kum 1925 aṭangin September thlaah hman ṭhin a ni.
2nd. Tuesday: UD&PA department chuan Serchhip DC conference hall-ah bawlhhlawh sawngbawl dan zirna, ‘Workshop on Solid Waste Management’ an buatsaih a, DC Juhi Mukherjee-i’n a hawng. Workshop-ah hian bawlhhlawh sawngbawl thiam pawimawhna leh ṭhatna te, khawpui bawlhhlawh hlâwm khata la khawm vek loa hmun hrang hranga sawngbawl a ṭhatna leh a tih dan tur te, changpât hmanga bawlhhlawhte leiṭhaa chantir dan (vermicomposting)-te zirho a ni.
3rd. Wednesday: Mizo Zirlai Pawl (MZP) chuan Vanapa Hall-ah college zirlaite hnam lâma inelna, Inter-College Cultural Dance Competition an buatsaih a, Pachhunga University College pakhatna an ni. Cultural Dance Competition-ah hian Aizawla college pariat leh Aizawl khawpui páwn aṭangin college pathum – Saitual College, Mamit College leh Lunglei College-te an tel a; hnam lâm pathum – Chawnglaizawn, Châi leh Cheraw hmangin an inel a ni.
4th. Thursday: Dawrpui Vengthar Presbyterian biak-in chhak kawngpui chu kawng chhak lam aṭanga lung leh lei a tlain a hnawh a, a bul hnaia B.Lalchawivela in, Assam type kawta tuizem pathum chu lungin a dêng chhia. In luahtu chhungkaw pahnihte chu in an luah chhunzawm ngam loh avangin an insawn chhuak a ni. Leiminna hmun hi bialtu MLA, Lalruatkima’n a tlawh a, silpauline pahnih leh Dawrpui Vengthar LC hnenah hnatlangte thingpui inna senso atan Rs 2,000/- a pe.
5th. Friday: Teachers Day vawi 52-na a ni. Teachers Day hi zirna-in hrang hrangah zirlaite’n an zirtirtute chawimawina hun an hmang a, zirlai tam tak chuan an zirtirtute chu thilpekte an hlan a ni. Teachers Day khawvel ram hrang hrangah hman ṭhin ni mah se, hman hun a inang vek lo a; India ramah chuan India president pahnihna leh zirtirtu ropui Dr Sarvepalli Radhakrishnan piancham, September ni 5-ah hman ṭhin a ni.
6th. Saturday: Aizawl-Lunglei World Bank road-a Sailam péng thlang, Vawmkuak lui bulah truck AS-24 C-2231, Suhaq Uddin Borbhuiya (25) s/o Jiab Uddin Borbhuiya, Dholchera khalh chu a chesual a, motor-a chuang mi panga, Mizo pathum leh hnam dang pahnihte chu a hmunah an thi. Thi zingah hian driver pawh hi a tel.
7th. Sunday: Mizo zinga psychiatrist hmasa ber, Dr John M.Ralte (58) s/o Chawngthangvunga, Chaltlang chu Civil Hospital Aizawl-ah kal ṭha lo (renal failure) vangin a thi. Dr John M.Ralte hian kum 1987-ah NIMHNS aṭangin master of medicine (psychiatry) a zo a, a thih lai hian Postpartum, Kulikawna medical superintendent hna chelh a; a nupui Lalchamliani leh an fanu palite a kalsan a ni.
8th. Monday: Mamit District Child Protection Committe (DCPC) chuan an chairman, Mamit DC K.Lalthawmmawia hoin Shelter Home an tlawh a, an mamawhte an enfiah. Shelter Home hi Centre for Peace and Development (CPD) enkawl a ni a, mi pakuain naupang hmeichhia paruk leh mipa paruk an enkawl mek a ni.
9th. Tuesday: New Delhi-a rampum huap State leh UT te Power Minister intawhkhawmnaah Minister of State for Power Pu Lal Thanzara chu telin he Conference pawimawh takah hian thusawina hun a neiin Mizoram kawlphetha dinhmun a sawi.
10th. Wednesday: 407 truck MZ-01 D-7449 Zothankima, Hlimen ta chu Tuirial chhaka bawlhhlawh paihna thlen hmaah chesualin kawng thlangah a lum a, driver Vanlalfela (23) s/o Lalduhtuaka, Keiṭum leh handyman Zodintluanga s/o P.Sangzuala, Hlimen-te chetsualna hmunah hian an thi a ni.
11th. Thursday: Mizoram sorkara additional secretary ni lai, Lianhmingi Pachuau (53), MCS chu Aizawl Hospital ICU-ah thin ṭha lo vangin a thi a, an veng, Khatla South-ah vui nghal a ni. Lianhmingi Pachuau hi Mizo Zaimi Inzawmkhawm (MZI) gen.hqrs president ṭang lai a ni bawk.
12th. Friday: Lawngtlai College chuan Systemic Voters Education Proggramme (SVEEP) hnuaiah student union hruaitu tur electronic voting machine (EVM) hmangin an thlang. Lawngtlai College EVM hmanga inthlang hmasa ber an ni.
13th. Saturday: LPS Vision-a news editor leh MJA member, Laldinthara (42) Chanmari West chu cancer natna avangin a thi. Laldinthara hian a nupui Lalruatkimi leh an fate pathum a kalsan a ni.
14th. Sunday: Mizoram Presbyterian Kohhran Naupang Sunday School te chuan inkhawmpui an hmang. Presbyterian Kohhran Naupang Sunday School hi Pastor Bial hrang hrangah an inkhawmpui a, Beginner atanga Junior Department-te chu Chang, Thu In-Chhang leh Hla hmangin an intihsiak a, Intermediate leh Sacrament Department inkawp chu Chang leh Hla hmangin an intihsiak a ni.
15th. Monday: Serchhip khawpui chhunga V/C member-te chu naupangte humhalha ven him a tulzia zirtir an ni. He programme hi Serchhip District Child Protection Society buatsaihin Information & Public Relations Conference Hall-ah neih a ni a, District Child Protection Officer, Pi Lalsiampuii Tochhawng-in a kaihruai a, Juvenile Justice (Care & Protection of Children) Act, 2000 leh Integrated Child Protection Scheme chungchang zirho a ni.
16th. Tuesday: Mizoram Larsap hna min hmui turin Meghalaya Larsap, Dr. Krishan Kant Paul chu Aizawl Raj Bhavan Durbar Hall-ah Gauhati High Court Chief Justice aiawhin Aizawl Bench-a Judge, Justice LS Jamir-a’n rinawmna thu tiamtirin a la lut. Dr. Krishan Kant Paul hi IPS officer pension a ni a, kum 1948, February ni 8-ah a piang a, kum 1970-ah IPS a zawm a ni. Delhi Police Commissioner a nih laiin kum 2007 khan a pension a, a pension hnu hian kum 5 leh a chanve chhung, Union Public Service Commission member a ni. Governor thar hian Manipur pawh a hmui tel dawn a ni.
17th. Wednesday: Tuikual North-a Varbiakthanga in, assam type chhawng li, chhungkaw pangain an luah lai, a chhâwng hnuai ber dawttu, Thanghleichuanga choka chhuat chu a chim a, Thanghleichuanga te bungrua leh a hnuaia Edenthara te bungrua a chhe nasa hle. Chhuat chim lai hian Thanghleichuanga nupui leh an fate pahnih an awm a, an insaseng hman avangin an na lo.
18th. Thursday: World Vision India buatsaihin Lungleia Saikuti Hall-ah rualbanlote bungrua sem a ni a, Social Welfare minister PC Lalthanliana’n a hmanpui. Inkhawmah hian rualbanlo 71 hnenah an hman tur bungrua pek a ni a, bungrua semte chu – wheel chair 11, bengdar 50, tiang pakhat, mitdel tiang panga, mitdel chhiar zirna panga, zakdawh tiang pariat leh MSIED kit (exercise lakna) pakhat a ni.
19th. Friday: Mizoram Nursing Council-in General Nursing Midwifery course leh Health Worker course exam, kumin July thlaa neih result a tichhuak. First Year GNM exam-ah chuan exam beitu 95 zinga 68-in an pass a, pass zat hi za zela 71.58 an ni. GNM Second year-ah 87 zinga 81, za zela 93.65-in an pass bawk a, Third Year GNM exam beitu, 86 zinga 81, za zela 94.19-in an pass bawk a ni. Hemi ruala First year GNM Supplementary exam buatsaihah mi 33 zingah 25 in an pass-a, Second year-ah Supplementary exam beitu 13 chu an pass vek a, Third year-ah pawh Supplementary exam beitu awm chhunin a pass a ni. GNM Internship Supplementary exam beitu, mi 15 zinga 9-in an pass bawk. First Year Health Worker exam beitu, 78 zinga 51-in an pass a, Second Year-ah exam beitu, mi 61-in an pass vek bawk a, Health Worker First Year Supplementary exam beitu, mi 13 zinga 5 leh Second year Supplementary exam beitu mi 9 zinga 3-in an pass bawk a ni.
20th. Saturday: Kar khat chhung awh Mumbai International Film Festival Aizawla neih chu a hmawr bawk a ni ta. A kharna hun hi I&PR Conference Hall-ah neiin, Film-Making Workshop a tel te hnenah certificate hlanna neih a ni bawk. Film Festival cum Workshop hi Sorkar laipuia Ministry of Information & Broadcasting hnuai a Films Division leh Mizoram Sorkar Information & Public Relations Department tangkawpin a buatsaih a ni.
21st. Sunday: Presbyterian Kohhran hnuaia Senior Dept. te chuan pastor bial tihah inkhawmpui an hmang. He hunah hian Pathian thu leh hla hmanga intihsiak in hun an hmang hlawm. Intihsiak anga kal lo a; special item anga kalpui an awm bawk.
22nd. Monday: Mizoram State Tobacco Control Society (MSTCS), Indian Society on Tobacco & Health (ISTH) Mizoram Chapter leh Tobacco Quitters of Mizoram (TQM)-te chuan Aijal Club-ah zuk leh hmuam bànsan tawhte pualin training an buatsaih a; ISTH Mizoram Chapter president Lal Riliani’n a hmanpui.Training-ah hian MSTCS district coordinator Vanlalzari’n COTPA 2003 chungchang sawiin, MSTCS-a psychologist Rebecca Lalruatfeli Hnamte-in, ‘Vaihlo hman sim theih dan’ tih a sawi bawk.
23rd. Tuesday: Association for Environmental Preservation (ASEP) chuan State Compensatory Afforestation Fund Management & Planning Authority (CAMPA) bultumin Solomon’s High School, Kulikawnah artificial nest box siam dan leh a ṭangkainate inhrilhhriatna hun an hmang a, zirlai 130 an tel.
24th. Wednesday: Sorkar laipuia Ministry of Home Affairs leh Garo hel pawl Achik National Volunteer Council (ANVC)-te chuan New Delhi-a Home Ministry pisaah inremna thuthlung an ziak a; inremna ziahnaah hian MNF president Zoramthanga pawh sawm a nih angin a tel. Thu dawn danin, sorkar laipui leh ABVC inremna ziahnaa Zoramthanga sawm a nih chhan hi, chief minister a nih lai, March 2003-a Bangkok, Thailand-ah ANVC hruaitute leh India sorkar aiawhte inbiakna nei tura a chuktuahtu a nih avang a ni.
25th. Thursday: Anthurium Festival 2014 ni thum chhung awh tur chu Reieka Tourist Resort-ah ṭan a ni a, Assembly speaker Hipheia’n a hawng. Hiphei chuan Mizote’n kut pathum kan neih ṭhin zinga pahnih chuan mual an liam tawh nia sawiin, “Anthurium Festival hi tlai khawhnua kan siam chawp ni mah se, khualzin hîpna hmanrua, hnam thil leh Mizoram deh chhuah zawrh lâr nana fakna tha takte a ni a, Mizorama cheng hnam pêng hrang hrangte tana inpumkhatna hmanraw ṭha tak a ni,” a ti.
26th. Friday: Mizoram UPC ṭhalaite rampum huapa inkhawmpui, PYD General Conference vawi 20-na chu Kolasib Diakkawn khelmualah palai lawmna a hun hmangin ṭan a ni. Inkhawmpui neihna atan hian Diakkawn khelmualah pandal, a dung ft. 150 leh a vâng ft. 120-a zau an sa a ni.
27th. Saturday: AH&Vety Minister, Pu C. Ngunlianchunga’n Champhaia AH&Vety hmunah Myanmar atanga vawkte lak luh chu Champhai leh a chhehvela NLUP hnuaia vawk vulh thlangtute hnenah a sem. Vawkte semnaah hian, mi 81 hnenah vawk paruk theuh leh a enkawlna tur, Rs 3,000/- sem a nih bakah vawkte sem a nih hma hian a In an sakna tur hmanrua pawh pek vek an lo ni tawh bawk.
28th. Sunday: Aizawl Luangmual Lalnu, Pi Hranglianvungi chu kum 90 mi niin a thi. Pi Hranglianvungi hi Pu Dokunga leh Pi Hrangtinchhingi te fa 6 zinga a naupang ber a ni a, kum 1924 April thla khan Lungleng khuaah a piang a. Kum 1945 khan Luangmual Lal Pu Raltawna nen inneiin fa 13 an nei a, a fate zingah hian hranghlui zaithiam, Pi Siampuii Sailo pawh a tel a ni. Pi Hranglianvungi hi ringtu, zai leh lama tui mi a ni a, nu taima leh thil phal tak a ni bawk.
29th. Monday: Rangvamual kawng-a Pu Lalruatkima Petrol Pump bulah Taxi a chesual a, taxi driver hi na takin a hliam. He taxi, MZ – 01 C-8400 khalhtu hi Johan Lalchhanchhuaha, Bawngkawna mi a ni a, mi dang a phurh loh laiin kawngpuia a inher tur chu a hnungtawlh zawngin a liam a, a thlang kham, mtr. 300 vela thuiah a tla thla a ni.
30th. Tuesday: YMA General Conference vawi 69-na chu Ratu khuaa ‘Puma Zai Run’ tia an khelmuala sakah palai lawmnaa hun hmanga tan a ni.tan a ni. Conference hian October ni 2 thleng a awh ang.
“ Pum chhunga ka siam hma chein ka hria che a, chhul ata I chhuah hma pawhin ka serh hrang che a, hnamte zawlneiah ka ruat tawh che”
Awm lo ata awma min siamtu, ka nu chhula ka awmlai leh tuiril mai ka nih lai pawha min hretu Pathian hnenah lawmthu ka sawi hmasa ber duh a. Chu mai piah lamah vawiin ni ka piancham hmang thleng theia hriselna tha min pek avang leh malsawmna chhiarsen loha min vur reng avangin ka va han lawm tak em! A dawt lehah chuan harsatna leh hrehawm tinreng tuar a, ka tana a nun hial pawh thap ngama thla kua teh meuh min paitu ka Nu chungah lawmthu ka sawi bawk e. Keimah avang hian na engtia rei nge a tawrh ang a, hrehawmna pawhin hrehawm a tihtur khawpa hun khirhkhan paltlanga min pai hi huaisen ka tiin, chawimawi lo thei ka ni lo ve.
A chhul ata khawvel eng hmu tura ka lo chhuahna kawngah hian mihring pangngaite tawrh theih aia nasa zawk a tuar a, a thisen a chhuak hial reng asin! A thlantui engtia tam nge far ang a, engtia rei nge a tawrh tih pawh ka hriatthiam pui hauh si lo. . Ka lo piang a, ka thanlenna leh nun khawchhuah nana ka mamawh hnute tuiin min chawm a, ei tur tha tinreng a eite chu ama tan ni loin kei a fa tan hian a ni tih hriain thahnem ngaitakin, a tui emaw tui lo emaw a ei hram hram a, amah aiin min hmangaih zawk emaw tih mai tur a ni. Tah leh nuih bak ka la thiam hma zawngin kehthei dawmin min dawm a, ka zun leh ek pawh ten hmel pu hauh lovin a thianfai a, ka hnap nalamin min laksak thin. Powder rimtui tak aiin ka zun hing rim a kai tam zawk a, mahse, a phunnawi lo a, a vui ngai hek lo. Ka dam lohin min bawihsawm a, tlaivar a ngaih chang pawhin mithrui ren hauh lovin a meng a, na ka tawrhin kei aiin a lo tuar na zawk a, a mittui hial pawh a seng thin. Ka mamawh a hai lova, ka tana a tih theih tawk piah lamah a aia sang pawh min tihsak tumin a bei fat fat thin.
A hnute tui chu ka chaw rinpui ber a nih lai pawhin ning hauh lovin ka mamawh hun apiangah min fah a, ka puar lovang tih hlauin min barh lui hram hram zawk thin. Chu chu Pathianin mal a sawm a, ka lo thanglian ve zel a, chawtak ka lo ei ve thei tan a. Chutah pawh chuan ka thial pawh phal loin ama’n a thialdip sa ngei mai min fah a, ka lemsual ang tih hlau reng rengin ka hrawk leh chaw lem dan a thlir reng thin. Chhunah hnathawkin a chhuak a, tlaiah ka ril a tam ang tih hlauin hmanhmawh baklengin a lo haw a, hah pawh sawi loin min hraipuar leh diam phawt thin. Ka theih tawk aia sang min tihluihtir a tum lo a, a beisei hek lo. Ka bawhkhup theih tirh atangin lawmin a nui a, ka vah theih phei chuan a lawmna a zual thin. Ka din theih lek pheih chuan mihlim nu ang main a rak chul a, ka kal thei tih a hmuh meuh chuan Jeriko kulh hamchim tum ang maiin a thawm a na asin!
Chutih hunah pawh chuan zum leh hriamin min at ang tih hlauin min enthla reng a, min kalsan ngai lo. A kianga thlamuang taka ka awm hi a duhthusam ber chu a ni. Juda Iskariot-a’n Isua bianga a fawh a, a phatsan ang kha a ni ve hauh lo. A ni chuan hmangaihna thuk tak leh duhsakna tinreng nen ka biangah mi fawp a, mi chul a, a tangah min beitir thin. Aw…ka pian atanga ka puitlin thleng hian ka nu hian min lo va hmangaihin, a lo va han tuar nasa em! Vawiin ni thleng hian min la thlahthlam lova. A hnute tui hne tawh lo mah ila, ka nunkawng atana chaw tha min la fah bang chuang lo. Ka nakin hun chu beiseina nen thuitak min thlirpui a, tawngtaina nen min hlan thin; ka nu ka nu duh tak chu!
Kum thar min hruaithleng a, vawiin ka piancham hmang thleng theia ka nunna min zuahsaktu, nu leh pa, u leh nau min la petu Pathian chu fakin awm rawh se..
Kum 2010- khan ka fapa in Misual.commer ni turin min Log in sak a, khata tang khan Post and comment te ka lo siam ve zeuh zeuh tawh a. Amaherawhchu, Fb a lo lar hnu leh, Smart Phone hmanga awlsam taka Fb kan Browse zung zung theih tak avang te, Fb mai nilovin WhatsApp leh adt. thlenga hman tur a awm tak hnu hian Misual.com lam hi ka tlawh khat ta riau mai a. Vawiin chu ka lung a leng thar leh tlat mai a, LAM ANG KA LO LET LEH TA a ni.
Misual.com a luh loh chhung a rei hle a, rinawm takin in lo misual char char hlawm te hi in lo rinawm in in rilru a inthlak ve zung zung lo ni in ka hria. In zavaiin chibai bukin duhsakna ka hlan a che u. Ka lawm e.
duh duh hun a ei tur a ni. Breakfast, lunch leh dinner tih vel hi chu mihring siam chawp mai mai a ni. Tin, chaw ei hma hian thil ei hi a pawi lo, eitur tha a ni phawt chuan. In pawm zawng a ni em?
Khi chaw fun, tomato leh artui kan leh khawvel a antam tlak tuipui eina hmun hi Tiau leh Tuipui infinna, Sangau thlang Pangkhua bul a ni e. Khi antam tlak tui em em mai hi, Kohhran nu ho insu hnatlang in an lo siam a ni bawk e.
Tin, Lalpa chuan Abela leh a thil hlan chu a lawm a; Kaina leh a thil hlan erawh chu a lawm ve lo va. Tichuan Kaina chu a thin a ur em em a, a hmel a lo dur ta khup a. Tichuan Lalpa chuan, Kaina hnenah chuan, “Enga tinge I thin a ur? Engati nge I hmel a lo dur tak? Thil I tih that chuan lawm I hlawh dawn lo vem ni? I tih that loh erawh chuan Sual chu kawngka bulah a bawk reng a ni; a duhzawng chu nangma hnen lam a ni; a chungah thu I nei tur a ni,” a ti a. (Gen 4:4-7)
Engvang nge?
1. Kaina chuan a rem chang chang a rawn la ve ngawt; Abela erawh chuan, a ran vulh zinga a piang hmasa leh a thau tha tha a thlang kher.
2. Pathianin Evi leh Adama te bawhchhiat tirh atanga an tan chhandamna kawng a lo buatsaih sak , Kalvary tlanga a fapa Isua Krista inthawina hlim thla, sual thawi nana ran thisen chhuak ngeia inthawi kha a nih laiin, Kaina hian chu lam chu a va ngaihtuah thleng phak lo.(Heb 9:22)
Mihringte thu loh zia leh a lo dawngtu Pathian tilawm pha a ni em? Pathian duh zawng leh lawm zawng a ni em? Tih lam kha a pawi mawh zawk tih a lan tir chiang hle.
Kaina thilhlan ve ngawt hi Pharisaite tawngtaina ang chauh a ni, Lalpa a tilawm zo lo tlat. He mihring atanga chhuak ringawt atanga thil tha tih tum ve tang tang na, Pathian atanga nun danglam leh nun thar neih vang ni si lo, hian Pathian a tilawm zo lo a, mahni thatna hmanga Pathian tihlawm zawh inrinna, leh Lal Isua thisen hmanga sual silfai hmasak phawtna tello pawh a, tling leh tha ve tawka inngaihna, a bik takin Mihringte mit hmuh lang thei lam, mihringte mit hmuha tha awm ang taka lang, thinlung chhung erawh Thlan khur chhunga miruang tawih lung ang chauha tenawm nisi hian, Pathian a tilawm zo ngai lo a ni.
Pawi ta em em chu, Kaina hian tih loh ai tih ang chauh chauh a, a lang a mawi maia, ti ve che che a, Pathian hnena a thil hlan Pathianin a lawm lo tih a hriat khan, a lung awi lova, Pathian lakah a hel a, a Unaupa ngawih ngawih pawh vawhlumin a that duh hial ta a nih kha. A lungchhiat thlak tak zet mai. Pa Pathian tilungawi zo lo thil tha ve tih tumnain, Sual lian zawk a hrin phah a ni.
3. “Sual chu kawngka bulah a bawk reng a ni”. He thu hi a lo ril hle mai a, a hebrai tawng bul lam han chhui chet chet phei chuan, ‘hattath’a hmang a, chu chuan awmze pahnih (dual meaning) a lo nei thei reng mai hi a lo nia.
a) Pakhatnaah chuan, Kaina khan thil pawlawh tak leh, a hming ve mai maia a tih a, amah midik leh tha ni hauh si lova, mitha leh dik, tling tawk anga inngaia, Thisen chhuak tello pawha, Pathian lung tiawi thei tur awm anga a inngaihna kha, Lalpan a lawm lo a, a pawm lo tih a hriat khan, inchhira insiam that tum lam aiin, thin ur leh tih tauhah a la a, Pathian lakah a hel a, a unaupa a huat phah a, a rilru put hmang hmu vektu Pathian chuan, Kaina rilru kha a thaloin, a hlauhawm hle a, thil pawi tak a khawih thei dawn tih hriain a lo khap lawk a, kha a rilru kha tak kha remchanga lo la var a, Sual puitlinga chantir turin, Ram sakawlhin a sa seh tur a veh hnai hriau hriau ang hian Setanan a lo chang reng tihna a ni a.
b) Tin, a awmze dang lehah chuan, “Sual thawina tur chu I kawngka bulah hman theih maiin a awm reng a ni” tihna a ni thei chiah bawk. Sual thlemna a lo sosan tak taka, Mihringte chakna hmanga hneh hleih theih loh hun a lo thlen chang pawhin, Sual inhneh tir let der lovin, Sual thawina atana inhlan, kan inchhira kan Sim chuan, min ngaidam a, min lo kuangkuah leh tura inpeih reng, Van Lal fapa kan sual thawina atana inpe zo thak chu a awm a ni. Hetah pawh hian, Pathian hian Kaina hi a lung nih lohna leh rilru helna te, a nau a huatna leh tihhlum hial a duhna thinlung kha kaltlang pui zel lovin, inchhirin sim sela, Abela angin thinlung thianghlim leh tih tak takna nen, kan sual silfai nana Lal Isua Krista thisen hlu tak a chhuah tur zia entir nan ran thisen hmangin inthawi ve se, tia a la thlem tang tangna a ni thei bawk a ni.
Eng nge zir tur kan neih le?
i) Simna tello leh thuawihna tel silo a, a lang a mawia thil tha va tih ve vak tumna hian Pathian a tilawm zo tak tak lo.
ii) Lal Isua Krista thihna leh thawhlehna tawmpuina leh kaltlang lo chuan, Pathian lawmzawngmi nih rual a ni lo a, a theih hek loh.
iii) Sualna leh bawhchhiatna a nasat zawh poh leh, Khawngaihna a nasa ve thin. Eng ang pawhin lo chapoin, lo hel thinin, Lalpa chu lo sawi chhe thin mah I la, dawhthei takin kawngka bulah min nghak reng a, inchhira sima kan hawikir a, a hnen kan pan hun a lo nghak reng thin.
In ngai tlawm leh thuhnuai rawlh taka a hnen panin, Lalpa ngaihdamna dil I la, Amah atanga chhuak ngei chuan, bul I tan ang u le.
Lalpan a thu malsawm rawh se. Amen.
Indiana state, USA a Mizo hruaitu pakhat, pu Rodinga chuan kum hmasa lama Mizo Day-ah khan “Mizo tawng hmangte hi majority kan ni a, a hmang velo minority-te hi huikhawmtu kan nih a tul,” tia a sawi kha a dikin a tha ka ti em mai a tannan kan hmang ang e. A ni chiah lah taka, a majority chuan u zawk chan changin minority chu nau ang a an vuivana pawh ngaihthlak sakin huikhawmtu a nih a tul takzet.
Mizoram, Bangladesh, leh Burma a Zohnahthlak hrang hrangte hi han inchhiarfin pawh ni ila, hnamdang lakah chuan kan la tlem hle tih chu tu’n kan haiin ka ringlo. Ram hrang a kan awm nawk hlawm vangin kan identity hman pawh a dang nawk mai, mihrang kan nih loh erawh kan hai chuang lo. Chutih karah chuan hnambil hmasialna duhna-te kan nei niuh neuh a, a that viau theih laiin a zau zawk a han thlirin kan darh zualzelna siamtu a ni thei ang tih hlauhawm tak a ni. Zohnahthlakte hi ngaihsam tak, mahni hmasial tak, thuduh leh rilru inhawng neilo em em mai kan ni fo mai. Hetiang hi kan hnam damna aiin chhiatna lama min hruaittheitu a ni thei ngeiin a rinawm.
Mihring kan tam lovin hnam kan zahawm theilo tih Israel fate hian an hrechiang hle niin a lang. Keini zofate ngei pawh DNA inmil miahlo chung pawhin, sakhuana vangin an mahni hnambo anga chhalin min la senglut hram hram zawk a ni. Entawn tlak tak an niin ka hria. Hman kum lawk khan Gangte hnam chuan Mizoram lamah YMA an rawn zawm thar a, a ropui takzet a ni. Inkohnan a hman (identity) hrang kan vang emawin mihrang kan nih phahlo tih hriain, politic thil a hamthatna kan hmuh theih dawn vang pawh nise chutiang rilru chu paihthla phalin, keini Zohnahthlakte hian Israel ho, kan sakhaw vawnlai lo chhuahna ngei maite tih ang deuh hian, kan darh loh nan anni khu entawn i tum hram hram ang u khai.
Kan hnam kan lo pun chhoh zel theihnan mahni theuhah tih theih leh tih tur nei kan nih hi inhre ngam ila, hnam darh theihna tur chi reng reng chu hnawl ngam ang u. Ram khat a awm ho vek lam pawh a nilo, kan awmna theuhah lungrual taka kan awm theihna tura hmalak ngam a hun takzet thung. Tichuan, rampui hrang hrangah pawh awm mah ila hnam zahawm, zah tham a tam kan ni thei dawn nia.
1. Thuhmahruai
Matthaia 4:4-5 leh Luka 4:5-12-ah Lal Isua thlêma a awm thu kan hmu a. Thlêmna a tawh chhoh dân indawt (order of temptation)-ah hian, Matthaia chuan Biak In chhip aţanga zuangthla tura Thlêmna 2-na, Khawvel lalram Thlêmna 3-na angin a record a. Dr. Luka thung chuan, Khawvel lalram Thlêmna 2-na, Biak In chhip aţanga zuangthla tura Thlêmna 3-na angin a record thung si!? Engtia sawi rem tur nge ni ang?
2. Matthaia Leh Dr. Luka Record Dân A In-Ang Lo
A chunga Bible châng kan sawifiah tur ang chi khi hmun dangah pawh a awm nual a. Theipui kung hauhlum chungchang (Mt.21:18-19, Mk.11:12-21) leh Rawngbawlnaa Tiang ken chungchang (Mk.6:8, Mt.10:10, Lk.9:30) te pawh he thu nen hian case in-ang an ni. Nakina kan la sawi tur tho a nih avangin dah ţha rih mai ila. Helai Bible thu-ah hian inkalh emaw, dik lo emaw a awm lo tih erawhchu hre hmasa ber ila. Bible bu hrang hrangte hi a Ziaktu an hrang ang bawkin, an Ziak dân kalhmang leh an Ziak duh dân-te, an uar duh lai-te a hrang vek a ni tih hre reng ila.
3. Matthaia Record Dân
Matthaia 4:5-ah chuan “Chu mi zawhah chuan (Greek tote. English ‘then’)…” tiin thlêmna 2-na a tawh dawnin a inziak a. Biak Inchhip zum aţanga zuangthla tura a thlêmna a hlawhchham hnu chuan, Diabolan a thlêmna 3-naa a thlêmdân chu hetiang hian a inziak leh a, “Tin, Diabola chuan tlângsâng takah a hruai leh a…(Greek palin. English ‘again’)” tiin a inziak a ni.
Heng ţawngkam 2 (adverbs – chu mi zawhah chuan, a hruai leh a) a hman-te hian Matthaia ziak lan duh leh sawi uar duh lai chu a rawn tichiang ta nghal a. Matthaia hian thilthleng indawt dân (order of events) a ngai pawimawh hle a, thilthleng chanchin lam mai piah lamah, thil thleng chu a indawt dân dik tak angin a rawn sawi tihna a ni nghal a ni.
4. Dr. Luka Record Dân
Dr. Luka erawhchuan, a chunga kan tarlan thlêmna 2-na khawvel lalram thlêmna inţan dawnah khian, “Tin,” (Greek kai. English and) tih ţawngkam mâwlmang tak leh “Tin,” (Greek de. English but/then) tih ţawngkam pangngai bawk a hmang a ni. He thil aţanga lang chiang chu, Dr. Luka hian thilthleng indawt dân (order of events) lam a ngai pawimawh vak lova, thilthleng chanchin chiang taka sawi leh tarlan chu a tum ber a ni tih a lang chiang hle a ni.
Greek kai leh de tih lai tak hi Mizo Bible-ah chuan “Tin,” a inti vek mai a! English-ah chuan and leh then a hmang thung a, English hian a ţawngbul lam hi a hnaih (phawk) deuh mai thei.
5. Matthaia Leh Dr. Luka-te Ngaih Pawimawh A In-Ang Lo
Hemi chungchang tihchian nan Dr. Luka ziak aţang ngei hian lachhuak leh nghe nghe ila. Dr. Luka hian Lal Isua rawngbawlnaa thilthlen dân indawt dik tak (order of events in Jesus’ ministry) lam hi a ngaih pawimawh loh-zia a lanna chu Luka 4:16-30 ah Nazareth khua, a seilenna khuaa Lal Isua hnawn thu kan hmu a. Lal Isua ngeiin “Kapernaum khuaa thilmak a tih thu” Nazareth khuaa miten an sawi chu a sawi chhuak a (v.23).
Mahse, Kapernaum khua a tlawh thu hi Luka 4:31-37-ah a inziak chhunzawm ta chauh a ni tih kan hmu! Hemi awmzia chu Nazareth khuaa a lo luh hma hian Kapernaum khua hi Lal Isuan a lo tlawh daih tawh a, thilmak pawh a lo ti daih tawh tihna a ni. Chutihlaiin, Dr. Luka chuan Nazareth khuaa Lal Isua a lo kalin Kapernaum a tlawh thu hi a sawi chauh si a ni!
Hei hian, Dr. Luka thil record-ah hian thil thlen dân indawt (order of events) aiin ‘thilthleng chanchin’ hi a ngaih pawimawh ber a ni tih a rawn nemnghet leh a ni. Chuvangin, Bible Scholar ţhenkhat phei chuan Dr. Luka hi chuan Lal Isua chanchin leh rawngbawlna a record-ah reng reng hian a ngaih pawimawh apiang a ziak hmasa zel niin an ngai hial nghe nghe a ni.
Amah, Pathian Khuanu atanga chhuak nunna chauh lo chu ‘chatuan nunn’ dang reng reng a awm lo.
Mizo hnam min dintirh atangin englai pawhin kan hnenah a awm reng a, auh chawp ngaiin min kalsan ve ngai lo. Amah chu kan engkima kan engkim a ni a; Amah chauh lo chu Pathian dang reng reng an awm lo. Khawvel mihring zawng zawngte Pathian, Khuanu chu a ni.
6. THLARAU (Kristian zirtir dan): Mihring hian thlarau kan nei a, kan thlarauah chuan Pathian laka thiamloh chang kan ni. Chu thiamloh channa chu min thlahtu Evi leh Adama bawhchhiatna vang a ni. Isua kan rin loh chuan kan thlarau chu hremhmun (meidil)-ah a tla ang a, Isua kan rin chuan vanramah Amah nen kan kal ang. “Ka thlarauin a zawm ta; Krista grape nung chu. Rei tak ka lo thlahthlam ta; mahse ka nei leh ta” an ti.
THLARAU (Mizo Sakhaw Dinna): Mihring tumahin thlarau kan nei lova, kan lo pian hian thlarau kan pian chhuahpui reng reng lo. Mipa chi le hmeichhe chi infin atanga mihring a lo pian hian mipa chi-ah thlarau a awm lova, hmeichhe chi-ah thlarau a awm hek lo. Chi ve ve a lo infin khan mihring hi a rawn insiama, kan lo piangchhuak mai a ni. Mihring insiam fel hnua thlarau lo awm chawp ve a i ngai a nih chuan; mihring boral rualin chu thlarau lo awmchawp pawh chu a boral ve leh tho dawn a ni.
Mihring thih hnua hremhmun a tla thei emaw vanrama kal thei emaw thlarau kan pianchhuahpui reng reng lo.
Mihringte hi khawvel enkawl tur leh Siamtu Khuanu aiawha ding tura ruatte kan nih avangin kan hring lam taksa thihni a ranrual thite anga kan tawp hlen nghal phal lovin; Amah kan Pathian Khuanu anga kan lo chatuan ve theihna turin Chungkhuanu chuan amah atanga chhuak ‘NUNN’ chu min pe a, chu nunna Pa atanga kan chan/neih chu kan ‘thlarau’, kan ‘nunna’ chu a ni zawk.
Pathian, khuanu atanga kan chan kan nunna thlarau hi tlan leh chhandam ngaia pek kan ni lova, hremhmun kal tura pek kan ni hek lo. Lei lama piang a ni lova, van lama piang Pathian Khuanu atanga kan dawn a ni a, tisa mihring thih hnuah Chatuan Pa angchhunga awm kumkhua tur chu a ni a, Pialral luahtu chu a ni.
7. HREMHMUN (Kristian zirtirna): Hremhmun(meidil) a awm a, chu meidilah chuan Juda-mi Mari fapa Isua ringlo tute chu an thih hnuah an thlarau chu a tla dawn a ni. Isua ringlo reng reng chu mitha engang pawh ni re an tla dawn tho a ni; engang a misual pawh Isua ringtu chuan Isua zarah meidil chu a pumpelh dawn a ni. ISUA chu misualte thian a ni si a.
HREMHMUN (Mizo Sakhaw dinna): Mihring sualna reng reng hi mihring tisa-ah vek a ni. Tisaa sualna thiamloh channa pawh tisaah vek seng zel a ni a, misual chuan a sual man chu a hringnun tisaah a tuar a, a thlah leh a tuchhuan thlengin a tuar thei thin. Thilsual titute hremna hi tumahin an pumpelh theilo.
Sualna avanga tuarna lo awm hi ‘hremhmun’ a ni a, mihringin thlarau hrem tur chi a nei lova, thlarau tlakna tur chi meidil a awm hek lo. Mahni mihringpui leh thilsiam tinreng chunga dikna, rinawmna leh tlawmngaihna ataka hman tlat chu hremhmun pumpelhna lamtluang a ni.
8. Vanram (Kristian zirtirna): Isua ringtu thi tawh zawng zawngte thlarau kha vanah Isua hnenah an awm a, Isua van atanga a lo chhuk leh hunah Isua ringtu thi tawh an ruang leia an phum tawhte kha kaihthawhin an awm leh vek ang a, Isua ringtu la thi velo lo la dam hote kha thi ve kher lovin chung mitthi tawhte ruang kaihthawhte nen chuan vanramah a hruaichho leh vek dawn a ni. Tichuan kan unau thenkhatte nen khan vanah kan intawk khawm leh vek dawn a ni.
PIALRAL/VANRAM(Mizo Sakhaw dinna): Pialral/ Vanramah chuan mihring, hmeichhe hrin reng reng hi luh theih a ni lova. Mihring lei lama chhuak zawng zawng chu an chatuan ram leilungah an kir leh vek zel a ni.
Pialral/Vanram neitu ChungKhuanu chuan a chenna Pialral luahtu tur chuan Pathian Khuanu nilo tan luah theih a nih loh avangin mihringah chuan Ama nunna chu a dah a, chu ‘Pa nunna’ kan chan chu kan nunna, kan thlarau, kan van taksa chu a ni a. Chu chu hmeichhe hrin nilo Pathian, Khuanu hrin a ni.
Kan nunna chuan kan tisa damlah ngei pawh hian Pialral(Vanram) chu kan luahsa reng tawh. Kan tisa thihniah chuan kan van taksa, kan nunna, Pathian kan nihna taksa chuan Pialral chu a luah tlang nial a ni zawk.
Pathian leh Amah atanga nungte ‘Pathian fate’ chenna chu Vanram/ Pialral a nih avangin mihrin pakhatmah an awm lo. Pathian fate chu mihring an ni lova, Pathiante an ni zawk. Kan Pathianna taksa ngeiin Pialral/Vanram chu kan luah a ni.
9. KRISTIAN PATHIAN BIAK DAN: Maimitchhinga tawngtaiin an be thin. Heti angin: “Aw Lalpa, kan Pathian..” tiin. (tul an tih zawng zawng chhamchhuakin a tawpah, ‘chung zawng zawng chu kan sual chhiar renloh ngaihdamna nen Isua Krista hmingin kan dil a che,” an ti thin).
Tawngtaina hi Pathian biakna bulpui ber a nih avangin an uar em em mai a, inkhawmnaah te, chaw ei dawnah te, pianniah leh thihniah te an tawngtai zel a, (Bible a ziak ‘Pathian hming lam apiang chuan sual kalsan rawh se’ tih erawh chu an hmang reng reng lo niin a lang).
tawngtai baka an Pathian biakna dang leh chu- inkhawm, thilpek, zaikhawm, lâm leh tawnghriatloha zai leh Isua thu sawiin an Pathian chu an be bawk thin. (tawngtai nasa ber ram, thatpui lem lo Kristian niin a lang)
MIZO SAKHAW PATHIAN BIAK DAN:
Min siamtu Pathian, Chungkhuanu chu englai pawhin kan hnenah a awm reng a, keimahniah hian hmuh loh leh hriat loh pakhatmah a nei lo a, auh chawp ngaiin a awm hek lo.
Kan Pathian, Khuanu chu chuan kan mihringpuite leh thilnung tinreng leh kan chenna khawvela thil awm zawng zawng chunga rinawmna, dikna leh tlawmngaihna leh hmangaihna hmanga Amah be turin min ti a ni. Entirnan: Director pakhat chu a kutah sum eiruk theih a tam em em mai a, nimahsela a eiru duh hauh lo mai. “Pu Director, enga tinge i eiruk duh hauh loh,” tia zawhna chu, “Rinawmna leh dikna hi ka Pathian biakna chu a ni,” a ti a.
Kan Pathian Khuanu vanga he Khawvela rinawmna, dikna, tlawmngaihna leh hmangaihna ataka kan hmanna hi Pathian, Khuanu biakna dik chu a ni. Kan tisa hringnun chunga thuneihna sang ber kan hlanna kha Amah kan biakna thûk leh rilber chu a ni.
Awráwl chhuaha au vak vak a ‘Pathian kan bia’ tih hi Pathian chu mihring ang chauha dah vang mai mai a ni.
Kan Pathian, Chungkhuanu chu thiltih leh ti takzeta nun zawng zawnga biak zawk tur a ni a, ngawi reng mah la i Pathian duh zawnga i nun tlat chuan Siamtu Khuanu chuan a chhanglet ngei ngei dawn che a ni. ‘tawngin ka bia’ ti la sawi teuh mah la i nunpui si loh chuan chhanin i awm dawn chuanglo. Nun hi Pathian biakna tak chu a ni si a.
10. KRISTIAN BIAK: Kristian tam zawk chuan Pathian leh Thlarau thianghlim leh Mari fapa Isua an be kawp vek a, ‘intluktlang a biak leh rintur a ni’ an ti. An sawi hrang vek a, pumkhat anni an ti thung. Heti angin: ‘Aw Lalpa, kan Pathian… I thlarau thianghlimin min awmpui la… Chung zawng zawng chu Isua hmingin ka dil che’ an ti thin a ni.
MIZO SAKHAW BIAK DAN: Mizo Sakhuaah chuan engkim siamtu Pathian, Chungkhuanu chauh hi kan biak leh kan rin leh kan innghahna a ni a, Amah bak biak leh belh tur dang pakhatmah kan neilo. Amah Chungkhuanu chu thlarau a ni a, nunna a ni bawk. Engkim mai hi Amah atang leh Amah vang leh Ama tâna lo awm vek an ni a. Chungkhuanu leh Zofate hi kan inkarah tumah awm lovin kan inbe tawn bawk a ni. Hnam dang chanchin hmang leh midang kaltlanga Pathian biak hi milem biakna diktak a ni zawk.
SAWICHIANNA
Zofate Kristiana kan inleh a, Bible Pathian thu a kan pawm atang kha chuan kan hnam, Mizo hnam leh kan ram, Mizoram chanchin ziah ve reng reng lohna Bible, a chhunga Israel hnam leh ram chanchin chauh inziahna chu Pathian thu berah an ngai ta a. Chu chuan Mizo Kristian rilru zawng zawng chu Israel ram leh hnamah a pemtir ta vek a ni. Mizoram leh hnam chu Khawvel thila ngaiin Pathian thu lam hawi reng rengah chuan hnuchhawna hawisan a lo ni ta a ni.
Zofate hi Evi leh Adama awm hma daiha khawvel lo luah tawh hnam kan nih angin, bawhchhiatna thuthlung hnuaiah khan kan tel reng reng lo. An bawhchhiatna avanga thlahte thlenga Pathian laka thiamloh chang an nihna tlanchhuak tur leh chhandam tur a lokal nia an ngaih Mari fapa Isua kha Zofate tlantu leh chhandamtu a nihna reng reng a awm ve lo.
Evi leh Adama thlah kan ni lova, an bawhchhiatna avanga an thlahte a kaltlang thisen sual mawh chu an thlah ni reng reng lo keini-ah a pakai thei hek lo. “Israel hnam beram bo hnenah lo chuan tirh ka ni lo,” tiin Isua khan a sawi chiang.
Amah Hi Juda mi Mari fapa Isua; keimahni ang tho, mihring dik tak, mihring dangte aia Pathian deuh bik ni chuang reng reng lo, mihring fapa a ni tihah hian chiang i la. Israel ho zinga an hnam dan kalh hmiaha rawngbawltu a ni.
Thil mak tih theihna leh mitthi-kaihthawh-theihna neiin Bible-in sawi mahse ama tih a ni reng reng lo; a tirtu Pathian thiltihtheihna a hmang a ni zawk. Sakhaw dang Hindu-ah Rama te, Buddhist-ah Buddha te, Muslim-ah Muhammed te ho pawh hian mi tihdamnate, mitthi kaihthawh theihna leh tilmak tam tak an ti tho.
Anni pawh hian Pathian thiltihtheihna an hmang vek tho a ni. A tu-a-mah hi Pathian Khuanu anga biak tur an ni reng reng lo.
Kan ram kan hnam siamtu, tuna kan chenna Zorama min hruailuttu, Juda thlahtu Evi leh Adamate pianhma daih atanga Zofate kaihruaitu, chunga mi Chungkhuanu hlamchhiah phah thak nan a Isua kan hmang ta mai hi chu kan ram leh hnam hi chuan a chhiatpui tak meuh meuh a ni.
Zoram Kristiante hi Kristian sakhuanaah an sangin an tui em em a. Inkhawmho-ahte, zaipawlahte, Isua thu hrilahte, thawhlawm thil pekahte, biakin sak ropuiahte, missionary tirhchhuah lamahte, thawhlawm khawn taimakahte, Isua faka zai leh lamahte, tawngtai nasat-ahte hian khawvel ram dang Kristiante chu an khum vek ngeiin a rinawm.
Zofate hi Kristian inti vek si hian kan ram hruaitu luber atanga BPL leh AAY thlengin, kut hnathawktute, sumdawng zawng zawngte, sawrkar hnathawk zawng zawngte, zirlaite, Zoram a pawl zawng zawngte leh kohhrante thlengin an vai mai hian an mahni hamhaia an han phe ta sung sung mai hi chu an biak Isua zirtir dan emaw ni ta le?
Mizo hnam Kristianah hian khawiahnge rinawmna, tlawmngaihna leh dikna a awm zawh tak le? A-tu-amah kan inringzo tawh si lo. Roreltute lah indem tawn bawih bawihna ram, thil ▶ha thawk hlei theilo roreltu nita vek mai le! Isua hmangaihna thûkzia leh Israel ram leh hnam chanchin sawi zel hian dawt sawi leh ruk ruk bansan chuang lovin Zoram hi kan luah reng mai dawn em ni?
Mahni ram leh hnam tlansan daih sakhua hi hnam hmelma sakhua a ni. Zofate hi Kristian Sakhua min rawn zirtira, kan pawma, kan ring ta hmiah mai a. Khawvela sakhaw tha ber emaw kan ti lehnghal! Kristian sakhaw kengtu Bible-ah hian. Mizoram leh Mizo hnam pakhatmah a inziah ve loh avangin Zoram leh Zofate tana belrem awm a kan ngaih lai Bible changte thlangchhuakin kan ram leh hnam tan sawi dik hram hram leh thlen dik tir tumin thusawitu reng rengin tan an la ngat ngat thin. Bible chu an rin tak em avangin ‘helai bung leh chang hi kan ram leh hnam sawina a ni’ te an ti a, a khawilaiah mah hian kan ram leh hnam sawina a awm reng renglo. Tuna Mizo Kristian dinhmun tak hi chu: chhungkaw pa berin an thenawm pa sania man tamzia leh an thenawmte chuan an eia tui an tih zia a fte zinga uluk tak leh taima taka sawiin an chhungkua a zirtir a; a fate zinga a hrethar apiangin an hlimpui ve em em ang hi a ni.
Zofaten Pathian thutak kan hriatchian hunah chuan kan pi leh pute chanchin leh kan hnam kalzel chanchin leh tuna kan luah Zoramte hi kan tan Pathian thu a ni tih hriain ram dang chanchin reng reng changthlan tawh lovin kan hnam chanchinah chuan kan tui em em tawh ang.
Amaherawhchu, heti khawpa kan chhiat lai hian hmasang kan pi leh pute kennun reng, vawiin thlenga fam la changlo; chhiatrupna(thihna) te lo thlen changa hnam tlawmngaihna ze nung chuan hnam a la tuam reng a. Hetah pawh hian Kristian thalai lama tangkai aiin inkhawm kawng zawh lemlo zu ruih chinga an ngaih mai mai ho hi an tuan a tha zawk a ang hle mai!
Zofate kan thanharh hunah chuan Kristianna hi kan hnam sakhua a nilo tih kan hria ang a, kan ram leh hnam mi hruai thlengtu hi engkim siamtu Chungkhuanu a ni tih kan hre chiang tawh ang, kan ram leh kan hnam hi Pathian thu a ni tih kan hre tawh ang. Kan ram roreltu MLA rualte chuan Chungkhuanu thua rorel an ni tih an inhre vek tawhin rorelna dikloa rorel an hlau hliah hliah tawh bawk ang; Khuanu pawikhawih an ni tih an inhriat tawh dawn avangin. Chuti ang zelin sawrkar hnathawk zawng zawngte leh mitinin an thiltih tinreng Khuanu thu a ni tih an hriat vek tawh dawn avangin dikna chuan ramah ro a rel tawh dawn a ni.
Chutih hunah chuan min siamtu leh nunna min petu leh chenna ram min petu Khuanu chu kan khua leh tui hmangte, kan luitui luang leh thlifim hmangte, kan thing leh mau, leilungte leh kan buh leh bal hmangte hian fakna leh chawimawina kan hlan tawh ang. “Jordan luikamah ka ding a..” ti a Pathian fak tawh lovin Tlawng luikamah ka ding a, a tuiin Zawlkhawpui kan chawm a, a kama balu-in in kan sa mup mup a, a luidunga thlai tharte chuan kan inchawma, chu ngei hmang chuan Lal kan fak tawh ang. Jerusalem hmanga Lal fak kan bang tawh ang a, Zawlkhawpui hmangin Lal kan fak vek tawh tawn a ni. Kristian nih avanga rinawm leh dik nih tumnate chu ataka ramah a parchhuah theih loh avangin Mizo i nih avang leh Mizorama awm i nih avang zawka i rinawmna chuan neitu nihna a phawk nalh mai a. Kan ram leh kan hnam hi Zofate tan Pathian thu a ni tih hriain ram leh hnam pawi khawih chu Pathian pawi khawih tih leh ram leh hnam tana rinawmna leh diknate chu Pathian chunga rinawmna leh dikna ani tih kan hre tawh zawk ang. Chutih hunah chuan hnam khat, sakhaw pakhat Mizo Sakhua-ah kan awm vek tawh ang. Tunah erawh chuan Bible-in min thendarh vek a, khaw khatah pawh pawl hrang tam takah, chuti ang zelin chhungkaw khatah pawh pawl hrang inphel darh nuaia kan awm hi Kristian Bible hrinchhuah a ni a, a thalo em em a ni.
Aw Zoram mipuite u, in ram leh hnam hmangin Khuanu chu bia ula, i ram leh hnam chu Pathian thuin luah zawk rawh u. I ram Zoram i hnam Zo hnam leh siamtu Chungkhuanu chu inkawp tlat, thliar hran theih loh chu a ni.
Khawvel mihring ten mihringa lo piang Pathian anga biak kan bansan hunah chuan engkim siamtu Pathian pakhatah chauh kan fuankhawm tawh ang a, chutih hunah chuan khawvel hnam zawng zawng sakhaw pakhatah lawiza tawhin sakhua avanga indona a awm tawh ngai lovang.
Kan hriat theuh angin United Nations ah Main Bodies panga a om a, chungte chu (1) General Assembly (2) Security Council (3) Economic and Social Council (4) Trusteeship Council (5) International Court of Justice te an ni. Heng zinga pakhat “Economic and Social Council” ah consultative status nei turin Zomi Innkuan USA chuan kum 2012 khan dilna an thehlut a ni. Diltu tamtak zingah vanneihthlak takin an dilna chu pawmsak a ni. July 14, 2014 khan United Nations Economic and Social Council (UN ECOSOC) ah Zomi Innkuan USA chu Non Governmental Organization, Civil Society an nihna angin Consultative status pek an ni ta. United Nations E/2014/32 (Part II) Economic and Social Council thuchhuah: Report of the Committee on Non-Governmental Organization on its 2014 Resumed Session, (New York, 19 – 28, May and 06, June 2014) phek 10 & 40-na a “Consultative Status” pekte ziahna ah Zomi Innkuan USA pawh a chuang ve kiau mai!
UN ECOSOC ah tho hian United Nations Peoples’ Forum on Indigenous Issues (UNPFII) tih hi a awm ve a. Hei hi chu Indegeneous Issue bik sawihona forum a ni. UNPFII ah ZORO pawh member ni ve in UN conference ah palai an tir thei a ni. Mahse ‘observer’ mai ni-in ngaihdan an va thawh ve lemlo ni awmtak a ni. ZIUSA hi zohnahthlak NGO zinga UN a consultative status nei hmasa ber an ni hial awm e. Kum li(4) chhung UN Conference ah ZIUSA hian palai a tir thei tawh dawn a ni. Indigenous Issues leh Civil Society Issues hrang hrangah ngaihdan an thawh ve thei ang. Kum li hnu ah ZIUSA ten UNO ah “Activities Report” an pe lut ang a, kum li dang consultative status pekbelh theih an ni ang.
Zomiten UN ah Consultative Status an neih hnu ah a hmasa ber atan UN DPI/NGO Conference ah palai an tir nghal. He a vawi 65na UN DPI/NGO conference hi UN Headquarters, Trusteeship Council Chamber (Conference Building), New York, USA ah August 27 – 29, 2014 chhung khan neih a ni. Ram 117 atangin NGO 900 ten palai an tir theuh a. Palai 4000 chuang teh meuh an kalkhawm a ni. ZIUSA hmingin palai mi 30 conference ah an va kal thei a ni.
Zomi Innkuan USA hi US ram chhunga Zomi Community Organization lian ber a ni. Kum 2005 khan din ni-in 2009 khan US sorkar hriatpui an ni. Kum 2010 khan UN ECOSOC ah “Observer Status” an hmu a. Kum in ah Consultative Status ah an inhlangkai a ni. Hetia consultative status an hmu thei hi kan lawmpuia, an chhawr tangkai theih nan duhsakna sang ber kan hlan e.
Company vai ho min zawhna common deuh, chhan tur vang ang reng tak “In ramin eng industry nge a neih?”, “In ram economy dinhmun enge? in main source of Income?” tih hi company vai ho hian min zawt vek in ka hria, ka hriat sual loh chuan.
Engtin nge in chhan ve thin? Heta kan chhanna hi a pawimawh ang reng ka tia, company vai te hi sorkar hna thawka Mizoram a rawn chuang chhuak ang hi an ni ve lo a, tourist pawh an ni lo, rei lo te chama hawng leh an ni tlangpui, mahse khami chhung khan an hriat duh ber chu kan ram economy, mipui mimir standard te a ni thung, kan lo chhan dan ang kha an thu hawn a ni tawh thin a, company meeting a an phawrh tur te a ni tawh thin. kan ram hmel hi kan chhanna hian a keng tel ka ti ve tlat.
Hetiang hian ka chhag tlang pui (Midang pawhin in chhan thin dan rawn share ve u la, ngaihthlak a chak awm a lawm):
1. 30% Govt employee an ni (ka risk), chuan 20% hi Sumdawng kan ni leh ang, chuan 30% hi mi hnena inhlawh a ei zawng, chuan 20% vel hi farmer an ni ang ka ti thin, a percentage hi chu ka risk liau liau
2. 95% hi ram dang ang loin Mizo sumdawng vek kan nia, chumi chuan unskilled labour ho hnenah employment kan generate, ram dang ah chuan Plain people vek an sumdawng, an employee ah bihari/ muslim/ bangladesh immigrant an la thin, hemi vang hian ram leilung fa te ah employment an ramah a van phah thin ka ti deuh ziah
3. Kan ramah entrepreneur in employment kan generate vang hian unskilled labour ten state dangah hna thawh tur zawngin an chhuak nasa ve lo, hetah hian hna a tam tawk ka ti thin
4. Govt Employee leh sumdawng hi Mizo vek kan nih vangin money circulation atang hian kan survive na tur khawp kan economy chu kan in siam chawp thei ka ti thin
5. Mizoram hi Third world, Foreign country tlawh angah in ngai la, Mumbai/Delhi a Suburb angah ngai la, chumi vang chuan Banks, Insurance company, Show room etc te hi an rawn in bun vek tawh tih hi ka sawi tel ziah
6. Industry chu kan nei ve teh meuh mai, mahse tlang ram a nih avangin SMALL SCALE INDUSTRY hlir kan nei thung. Khawvel ram pumah khawi laiah nge tlang ramah LARGE SCALE INDUSTRY a awm min hrilh ve rawh u ka ti zawk thin. Small scale Industry kan neih chhun te hian ram pawnah ni lo in local market vek an focus ka tia, chumi pah chuan helaia local a thil siam chawp ho hi ka hmuh thin, Heng SSI neitu te hi chuan hria se an lawm ngawt ang.
Kum zabi 17-na laia Pietist harhna atanga lar ta em em PIANTHARNA chuan mizoram chu kum 1899 bawr atang a rawn hrut tan ve det det a. Kum sangbi tharah meuh chuan nasa em emin mizo mai nilo, sap pachal ngei pawh “pianthar” loh hlauin a hman hlel a, theologian thenkhatin hnial thlak an tum mek bawk!
Hetiang em em a piantharna ngainat leh duhluat avang hian setana beihna alo lang ve chat a, chu chu hei hi a ni;
Piantharna dik takah chuan rinna(faith) leh simna(repentance) hi a hmasa zet ang a. Chumi hnuah Isua hnung a zui ta ani tih lanna atang baptisma hi a chang tur a ni. Entirnan, Mipakhat chuan kawng thui tak a kal hnuin ticket a la a, bus-in an khaw lam a pan thin. Hetiang chiah hian kawng thui tak hian rinna leh simna hi a entir a, ticket hian baptisma a entir a. Bus- a chuan hian chhandamna a entir a ni.
Tunlai piantharna erawh ah chuan rinna leh simna hi kal kan duaiin baptisma hi kan va chang daih thung a. Baptisma chan hnuah rinna leh simna hi abul atang bawkin kan inzawh that tir leh thin. Hemi avang hian piangthar da leh, sual leh ta, piangthar nih inhrelo, piantharna awmzia hrelo, piangthar nih leh nihloh hre lo an lo kat ta nuk mai a nih tak hi. Pawi tak a ni e, pawi tak!!!
Piangthar tawh chuan sual ala hria em? Rawngbawltu tam tak leh speaker tam takin tihluihna hmangin sual huat tirna, sual hriatloh tir tumna, sual tihloh tir tumna chi an tuh vak vak thin. Heng mite rilru leh an rinna nun thanlendan erawh chu sual hriatloh tumna avanga sual an hriat tam tak lutuk avang leh sual tihloh tur an bituk tam luatah mahni leh mahni JAIL chhungah an inkhuang ta daih mai thin a. Bible zirtirna a ni em? Piantharna dik ani em hetiang hi- Paula chuan ”Pathian thlarau chu a zalen tur a ni” a ti daih. Piantharna dik chu ava nilo lulai teh lul em!!
Kan pianthar hian keimahni kan piangthar tihna a ni lo tih hriat a ngai. Miin amah kha piangthar ni a inhriat tlat chuan chakna(desire) emaw sual alo lan leh ni ni kha a tluk lehni a ni mai thin a ni!! Bible hian piantharna hi mihring piantharna lam a nilo tih hi min zirtir dan zawk a ni. Greek tawng ah chuan “chunglam atangin” tihna daih a ni a. Mihring piantharna lam niloin keimahni a ISUA alo piannawn lehna lam ani zawk a ni!
Entirna siam leh ta ila; Mitdel chuan khawi hmun nge kalna tur- Step a awm em?. Hmun hlauhawm a awm em? Kham a awm em? Sual a awm em? Bang sut theih a awm em?, tih hi amah leh amah lo inngaihtuah vak vak se, hlawkna a neilo. Amah enkawltu Doctor chuan khawilai nge kalna tur, hmunhim a ni em, hmun zawl a ni em, mitdel chetthlatna atan hmun duhawm a ni em, tih a hre vek a, chumi hmunah chuan Doctor chuan a hruai mai thin zawk a ni.
Hetiang chiah hian keimahni a Pathian alo pian miau chuan keini sual tihloh tur lo siam vel hian awmzia pakhatmah a neilo, tawl mai a ni! A dik tak chuan Isua lo piang hian hmun him leh ral muang chu a hre lutuk , min kai zawk a, min hruat thin zawk a ni chumi hmunah chuan. Keini sual tihloh tur lo siam chawp nen chuan inhlat fia fia tak a ni!!
A tawp berah chuan Baptisma hi a hluin a zahawm em em a! A khunkhanin a thlaphan thak ngawih ngawih a ni. Rinna leh simna nei hnu zet ah lo chuan Baptisma chan hi tum chhin eihloh tur a ni a. Kohhran inlawmluhna emaw, ram lakna emaw, pawl chhinchhiahna emaw a lo inchantir hi sual dik tak, awlsamte a piantharna ti dawrawmtu mai a ni! Chuvangin miin baptisma a chan dawn chuan “mitthi” an awm dawn tihna a ni!!
“Lalpan zankhuain khawchhak thli na tak a rawn tleh tir a, tuipui chu a nem kirtir a, tin, tuipui chu lei charah a chantir a, tin, tuite chu a lo inthen ta a.” (Exodus 14:21)
He chang hian Pathianin thima hna a thawh, thlamuanna thu lawmawm tak chu min hriattir a. Pathianin Israel fate Tuipui Sen an kai theihna tura an tana thil a tih sakna tak tak chu an men lai leh mit hmuh lai ni lovin, “chu mi zan, zankhuain” a ni zawk.
Chutiang tak bawk chuan I nuna thil engkim thim veka a lan lai leh I hmuh theih loh lai hian Pathianin thil ropui tak chu a thawk thin a ni. Chu mi zan, zankhuaa a thawk ang bawkin a hnulam zawng zawngah pawh chuan a thawk zel dawn a ni. A tuk chuan a zana Pathian hnathawh chu a rawn tilang chauh a ni. He Sermon lo chhiartute zingah pawh hian chutiang hmun thima awm chu in awm em aw? Hmuh in inring a ni thei e, nimahsela in hmu kher lo vang. In nunah ni tin tluang taka Pathian nena inpawlna leh hnehna chu a awm reng kher lovang, engkim thim vekin a lang thin zawk fo ang.
Mahse thu lawmawm tak hi hre reng ang che… “Lalpan zankhuain thli na takin tuipui nem kir tirin a tlehtir” tih hi. Khua a var hma loh chuan zankhhuain Pathianin hna a thawk a ni. I hmu kher hauh lo vang, mahsela Pathian I rin phawt chuan I nuna zankhuain Aman a thawk ang a, engah chuan malsawmna chu I dawng mai ang. Kan hmuh loh leh hriat lohvah Pathian chuan a thawk thin a ni. “Chungnung berin a thiltih mak, a rukin a zo vek” tih angin, a rukin min thawh sak vek thin. Rinna mit chauhvin a hmu thei thin.
Pathianin keimahni Nuna thil harsate thawh nan “zan” hun hi min pe thin a ni. Kan nuna “zan” hun harsa…damlohna, retheihna, lungngaihna leh beidawnna te leh thil dang tam tak lo thleng hi Pathianin kan tana hna ropui tak a thawhna hun remchang a ni thin tih I hre reng thin ang u.
Lalpan a thu malsawm rawh se, Amen.
“Khawngaih takin, Vawi khat tal beram hmulin mi fiahtir leh ang che” (Roreltute 6:39.)
Rinna hi chhawng thum angin a sawi theih awm e.
Chhawng khatna chu Kristiante hian chhinchhiahna eng emaw leh taksaa hriatna lo lang nasa tak kan neih loh chuan kan ring thei lo thin. Gideona angin beram hmul chu hriat nan kan hmang a, a huh chuan Pathian chu kan ring duh chauh thin. Hei hi a dik bawk e, mahse a la famkim lo a ni. Chutiang chhinchhiahnaa kan innghah chuan Pathian Thu ni lo, chhinchhiahna emaw hriatna zawn fo a ngai ang.
Chhawng hnihna chu taksaa hriatna (feeling) engmah a awm loh pawha Pathian rin hi a ni. Thil awm danin a zir loh pawha ‘rin’ ngawt mai hi malsawmin a awm thin.
Chhawng thumna chu Gideona beram hmulte aia tha zawk a ni. Chhawng khatna chuan thil lawmawm a awm chauhvin a ring a, chhawng hnihna chuan hriatna engmah a awm loh pawhin a ring a. Rinna chhawng thumna erawh chuan thil lan dan te, vantlang te leh mihring ngaih dan leh thil awm dan reng reng leilung awm danin lehlam an hawi a, an dodal lai pawhin Pathian leh a Thu chu an ring tlat thin.
Hemi rinna hi Paula chuan a hmang tawh a. Tirhkohte thiltih 27:20 leh 25 ah chuan, “Ni rei tak, Ni pawh Arsi pawh a lang lo va, thlipui namenin min nuai lo va, nun reng kan beisei tawh lo,” tiin kan chhiar a. Mahse chutiang hnuaiah chuan Paula chuan, “Nimahsela Pute u, thlamuang takin awm rawh u; PATHIAN KA RING E, mi hrilh ang zelin a awm dawn” a ti a ni.
Thil lan dan leh awm dan en chuan engmah beisei tur a awm tawh lo va, Mahse Pathian leh A Thuah chuan a rinna chu a nghat a, chutiang manganna leh hlauhawmna lakah chuan mi dangte pawh a thlamuan thei a ni. Hebrai ziaktuin a sawi angin hmuh theih thilin a zirlai chauhva Pathian rinna hi a tawk lo va, thil engkim kan chunga beiseina awm leh thlamuanna awm reng awm lo va, lungngaihna leh manganna ten min khuh lai tak leh, kan thiante leh Lainate pawhin min kalsan a, min hnuchhawn lai tak hian kan Pa Pathian chu kan ring tlat thin tur a ni.
Lalpan a thu malsawm rawh se, Amen.
FARKHAW DAI-AH
H.zate
Thlasik a thaw a ‘Ber’ thla ani a, tlai nitla tluka mawi a awmlo ang kan tih laiin daiah Japanhlo lo par ve bawk nen lunlen hi a kaitho ngawih ngawih a, chu-a-chhap ah zalengtin in kan nghahhlelh em em Lal pian hun a lo ni bawk nen, mahni mizorama awm siin thinlungin Bethlehem dai a fang ngawih ngawih tawh mai. Krismas thlennan ni rei a awm tawhlo. Mi khua te ang bawkin Farkawn khaw nula Tlangval hmun danga thiamna sang zira chhuak te pawhin mahni khua ngeiah tiin hawn zai an rel sang sang tawh a, chutihlai chuan Puia pawh chu an khawlam pan a haw tumin a insiam mek a, a hmangaih em em; Farkhaw Mawitu tia a lo chawi thin hmuh hlan a nghakhlel a ni.
A darzam a han hmet a, a ri ral ral a, a tawp chat a, khawvel a aw a hriat tawh zawng a aw nalh ber a a hriat chuan a rawn chhawn a, eng vak an sawi hma chuan an in ngaih thu an in fah mawlh mawlh a,haw tum a a inseam thu leh a tuk zing chhuak Sumo a a chhuah/chuan tur thu a hrilh a, thil a hawn thute a hrilh luam a, Kimi pawh chuan ‘ lo haw vat rawh, ka ngai tawh lutuk che, ka chhungten min dem reng a, ka zak thei raps’ a rawn ti ve sap a, ‘ buai lai lai a Fawn han hman hi chu a tullo thin’ Puia thianpa; a awmpuipa ni bawk chuan a rawn ti lung lung a, khamlo deuh chuan an dah ta ringawt a. Puia chu a insiam a, a zawh chuan a mu ve mai a, Kimi chu a mu hleithei tawhlo, a hmangaih ber leh khawvel mipa zinga a lo chhuan ve em em a rawn haw dawn a a nghakhlel, a helhhawl ani deuh ber mai. A ni lah taka a ni Tleirawl Pawl 11 zirlai tan chuan Puia Tlangval hmeltha leh fel, B.sc kum 3na zirlai, ruihtheithil tilo leh a college kalna ah pawh SU hruaitu ni thei ngat te chu ngaih a na ngawt ta ve ang. A aia upa leh zirsang anihna ringawt pawh hi ngaihsan a duh hluah hluah tham hi ani ringawt.
Farkawn khua hi Mizoram Khawchhak lam, Burma leh Mizoram ramri a awm ani a, Burma ramri atangin Km 4 chauh ani. In 530 vel anni a, Tan leh Lurh tlang inkar a Tlang nuam tak a awm ani a, tunhma chuan he khua hi Bawlte Hmunpui tih ani a, he khaw hming ti thangtu a khua leh a chhevel a pipute sulhnu hmingthang tak tak a awm a, Lalvunga Ruang zalhna, Hmeltha hmingthang Lianchia Thlan, Lungkeiphawtial, Lungrahbi, Chhura chirawtlung, Farpuk, kungawrhi hnuhluhna kua, Fiaratui, Lamsial Hmun leh Lamsial Puk te ani a, hengte hi miin an an hmuhchak leh a khaw mite pawhin a an chuan em em, mi laka an hmaiuan vena te anni.
Puia leh Kimi te hi inthenawm hnai anni a, tette atanga in hre tha, chhungkhat ang mai a awm anni a, an tetlai chuan Puia hian a awm ve thin, an zirlai chhut pawh hian an inkar ah kum 3 vel chu a awm a, unau hmeichhe awmlo anni a, hmeichhia chu a duatin an inah pawh kimi hi a awm tam khawp mai. Thenawm maia awm anni bawka an innel in an inkawm ngaih em em a, thenkhat phei chuan an in ngaizawng ani tih pawh hi an hre lawklo reng ani. Zankhat chu zan dang ang bawkin Kimi te inah chuan kimi leh a thiante an awmho a, thla eng lawmin an thianho chuan an hlim tlang hle. Chutihlai chuan Puia Thalai Inkhawm bang chu a lut ve hlawl a, Kimi chuan ‘ U Pui, han inthlak la rawn chhuk ve rawh, hei, chow kan kang dawn a’ a ti a, ‘ khai a, ka tel ve te chuan i thiante nena in tihtur ka dal lutuk palh ang’ tiin Puia chuan a chhang a, ‘ ka tel ve chu a thalo dah ang e’ tiin a chhunzawm a, Kimi chuan ‘ mawh, lo tel ve rawh, mawh!!’ a ti a, Nui tet tet chungchuan puia chuan ‘ Ka pa ka dil ngamlo’ a ti a, ‘ka hming sawila a phal mai ang, hawh ka han inthlak pui ang che’ tiin a nawrchhuak ta a, an inzui dun a, Puia te ina an lut chu Puia Nu leh Pa anlo awm a, ‘Eheu, engnge ni leh ta, nangni pahnih chu in rawn inzui luh/lut leh tak a’ a lo ti bawrh bawrh a, Puia’n ‘Kan’ tia a ka a an zuai lai chuan Kimi chuan‘Nu Rem, hei Kan thianho kan intihlim dawn a, min telpui turin kan sawm a, a duhlo tlat a, ka rawn nawrlui anih hi’ a ti a, ‘ e, alo nih tak chu, va intihlim teh un’ puia Pa chuan a rawn ti ve bawk a, Puia leh Kimi chu room ah an inzuilut a, an liam hnu chuan Pi Remi chuan an pa hnenah chuan ‘ aw, henu hi chu aw, la naupang deuh lo se chuan Bawiha tan hian ka it mang e, kan nihna in hre sa kan ni bawk a, kan ina lawi atan hi chuan a ni aia tha hi awm thei hian ka ringlo’ a ti a, ‘ ngawt ngawt a che, bawiha pawh hian a duh ngut emaw chu, chu chu thuhran a hmeichhia lampang pawh hi, bawiha hi chuan naupang chhe chhaih tak hian a chhaih ni hian ka hria’ Puia Pa chuan a lo ti bul hmuk a, annu chu a nui tha duhlo khawp mai, ner naw chungin TV a en san ta a,chutihlai chuan Puia pindan lamah chuan Puia leh Kimi inchhaih thawm chu an ri chelchul mai a, ‘hei chu ka duhlo,’ ‘ hei hi ha zawk rawh’ ‘ hei hi ka ha duh zawk’ tih vel leh, ‘Naupang, ka sik hrep mai ang che’ tih vel chuan an ri ve chelchul mai, Kimi chuan Puia Phone chu khawihin thla te a lo la thul an inthlak lai chuan inhau ta niawmtak hian an ri chelchul mai a, puia inthlak zo chu ri bawrh bawrh chung chuan in an chhuahsan a, an han chhuak chu an reh ta tlawk tlawk a ni ber mai.
Kimi te in an thleng a, chow siam pahin an zai a, Puia’n Tingtang a perh a, kimi chu a bulah a lo zai ve lang lang a, an hlim ngei mai, hlimtaka zai a a nui chu Puia chuan mawi ti em em em chuan a thlir a, tudang reng an ngailo, an thiante pawh an zah zo lo ani deuh ber mai. Chutihlaitak chuan Puia Phone chu a rawn ri ral ral a, a han en chu Aizawl lama a thianpa ani a , ‘Lawk aw’ tih pah chuan Phone Call chhang tur chuan a chhuak a, Kimi chu lawmlo tih hriattak hian a tum vei hmuk a, Puia chuan ‘aw, ka ni, hei, Kimi te inah kan awm a’ a thianpa chuan ‘ Kimi lah hi i ti tuahhum reng mai, i duhzia hi ka hre ve vek, hrilh tawh rawh’ a rawn ti a, ‘eng nge ni ta, i rawn phone teh khiah a’ a ti chu ‘ a eng nilove, kimi kha pawl sawm a ekzam i ti tlatin ka hria a, chhunah khan rijal a chhuak a, a pass nge pass lo lo en rawh ka rawn ti ang ka ti a’ a ti a, Puia chuan ‘ i fel thin mang e aw, ka han en ang e aw’ tih leh dah a rual a, a phone a hmet mial mial a, a han en chu Kimi chuan Pawl sawm a lo pass chu niin, hlim em em in, hmanhmawh deuhin a lut a, ‘Kimi, Kimi’ a ti a, Kimi thiante chuan ‘ saw saw, enteh in pa in a ko che’ tiin an lo fiam a, kimi chu zak ang reng tak chuan ‘ In ho e’ tih pahin hmanhmawh deuhin Puia awmna lam a pan a, Puia bul a va thleng chu Puia chuan a lo kuah chawt a, ‘ i van ho tak, engnge itih tak, a zahthlak thianten min rawn hmu ang e’ a ti a, Puia chuan ‘ pawl sawmni pass’ kimi’n ‘ka hria lawm, zanin pawh hi ka pass lawmna ania’ a ti chu ‘ i van sual tak em, engahnge min hrilh vat loh’ tih leh a bianga chelh a fawh a rual a, a fawp zeuh a, ka lawmpui lutuk che tiin an thiante awmna lam chu an pan ta a. Puia chuan chutia Kimi pass a hriat takah chuan Chow lei belh tur chuan Kimi thian dangte chu a tir a, an rawn thleng ve leh chawpchilh nghal mai a, nuam an ti tlang ngei mai.
Puia leh Kimi chu kha zan atang khan an in ngaizwng chu ani chawpchilh zui ta mai a, nitin an awmdan chu nuam anti in an thiante pawhin an lawmpui na rawh. Hlimna hi an ta ani deuh ber a, an tan chuan thil hi a kaltluang purh mai ani. Kimi Pawl 11 zir tur a admission pawh an ti fel tawh a, hmundang pan lovin an khua ah a zir chhunzawm leh a, Puia chu zawlkhawpui lamah a zir zawm vet hung a. nitin deuhthaw an inbia a, an in ngai em em reng a, kimi sikul a kal a, puia kawlej a kal thung a, nitin hian hun hlimaw tak hi an hmang ani deuh ber mai. In ngai em emin an in bia a, in ngai em emin an in then leh a, Puia an khua a a haw chang te hian thil a hawn thin a, Kimi chu a lawmin nuam a ti thei hle. A thiante lakah pawh puia chu a chhuang em em a, miin an chhaih pawhin zah lamah aiin inchhuan lamah a kal zawk thin.
A tuk zing khua a rawn var a Puia chuan Fawn a la vat a, Kimi chu a kai tho a, a inphihfai anga motor a chan tur thu a hrilh a , a inphih fai a, a inseam a, a chuanna tur sumo a chang a, a rawn thleng a, a lut chiah chu a fawn a hmet mial mial a thu an inthawn melh melh reng a, Kimi pawh an khaw lamah a hmangaih ber hmu chakin a lo helhhawlh ve bawk a, khami ni tluk a an hlim kha a la awmlo, mahse, kha mi ni a an inbiak a a aw a hriat kha khawvela a hmangaih ber aw a hriat hnuhnun ber tur ani tih reng a hre silo. Hun a liam a, sekhawn, minit, darker, chhun a rei, a nghaktu ta, tlat ani a, an chuanna an tluanloh avangin zan dar 7:00 in vaphai an thleng chauh a,thuife an tlan hnu chuan Farkawn dai an thleng ta a, Puia chuan Fawn a lachhuak a, a hmangaih ber kimi chu a han call a, a ri ral ral a, khawvel a aw azawnga mawi atih ber mai chuan ‘Hello’ a rawn ti rat a, ‘ hei kan khaw dai kan rawn lut tawh ania, tun atanga reilote ah chuan i bulah ka awm tawh ang, ka ngai lutuk che’ a ti a, chubakchu kimi chuan hriat a nei tawh lo, a ri rup a, aw hriattur a awm tawhlo, a hriat chhun chu motor rum ri leh thil ri nuaih nuaih ani mai, puia te motor chu a ke thlawnin khawngthlang an an lum chu niin ‘hello’ a ti a, puia chu a rawn thaw tek tek a a rawn hello ve hram a, na tuar thawm a rawn ri a, hlauthawng aw nen, kimi chuan ‘Tawng rawh, i tawng ka hre thei’ mahse, chhawntu a awm silo. Kimi chu a tap faih faih a, ‘ U pui’ a ti a, chhangtu an awmlo. A koh vak vak pawhin chhangtu an awm tawh silo. A hnu ah chuan fawn chu mipa pakhat hian a rawn la a, tawng tawp chat chat chuan ‘ heih,,,,, kan chesual, ,,, min lo ngaihven r’u’ a rawn ti a, an chetsualna hmun a rawn hrilh a. Engtinnge a tih dawn, tunge a hrilh dawn pawh a hre tawhlo. A tho lawk a, a nu khum a mulai chu va kaitho in thaw hlawp hlawp chungin ‘ Ka Nu’ a ti a, ‘Engnge ni a, mate, i va hlauhthawn hmel ve le’ a nu chuan a lo ti a, thawk a han la leh rih a, a thaw hrawk a, tichuan, reilote a chawl hahdam a, thil awmzia chu a nu a hrilh ta a, a nu chuan thil awmzia chu Kimi pa hrilh tha in a hria a, a hrilh a, aniin Puia Pate alo hrilh ve a, tlangval sual a nilo bawk a, miin an ngaihven rang kher mai. Darkar chanve pawh a ral hma in an veng pum chuan hrelo a ruang an awm tawhlo. An han insawmkhawm a Puia te chetsualna lam chu an pan ta hlawm a. rangtakin an thleng hlawm a, chetsualna a hliam te leh na tuarte an han hlawm a, Puia a awm tlat lo, an han zawng a, thingbulah a lu sawh zawngin a lo awm a,a han khawih a, che tur a awm tawhlo. A lo thi el der tawh. Kimi chu a taplo theilo, a insum thei thlawtlo, a lo nghahhlel em em a hmangaih ber chu a thlah a ngai ta si. Thihna nunrawng tak hi chu aw a lo va nunrawng tak em. A thih ni ah a thil hawn an han phawrh te chuan a natna a tizual ting a ni tawh mai si.
Hmangaihna nen ka lo nghak che,
Hlimten tanglaia pawm turin,
Thihna nunrawng hrangin,
ka hmangaih parmawi vullai,
A thliak si,
Farkhaw dai reh a’n,
Tih chauh chu a chantawk ani ta si.
Ni 12. November. 2014
Silchar
http://hzate.wordpress.com/
8974146273