Quantcast
Channel: Mi(sual)
Viewing all 542 articles
Browse latest View live

2014 October, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st . Wednesday: National Voluntary Blood Donation Day a ni a, Aizawl leh district headquarters ṭhenkhatah hman a ni. Aizawlah chuan Aizawl North College-ah hman niin, parliamentary secretary Joseph Lalhimpuia’n a hmanpui a; thisen pek rûnpui huaihawt nghal a ni. Aizawla National Voluntary Blood Donation Day hmanna hi Association for Voluntary Blood Donation, Mizoram State AIDS Control Society, Aizawl Civil Hospital Blood Bank leh Aizawl North College-te buatsaih a ni a; thupui chu ‘Give the gift of life – Donate blood’ tih a ni.

2nd. Thursday: Salvation Army aṭanga chhuakte chuan Salvation Church puan chhuahna leh Pathian hnena hlanna inkhawm neiin Salvation Church (SAC) an din. SAC hruaitute chuan, Salvation Army-ah thil fel lo a awm tih hriain, siamṭhat tumin rei tak an bei niin an sawi a, “Siamṭhat tumin awmzia a neih loh avang leh siamṭhat tuma beitute bàn leh hnawhchhuah an nih tak zel avangin June 15, 2014-ah Kolasib-ah laymen hruaitute buatsaihin ro an rel a; kohhran dik tak, NGO/company/sipai anga inrêlbâwl ni lo, mipui rorelna leh lang tlang, an member-te bàn ve mai mai ngai lo kohhran din ni rawh se, tiin thutlukna a siam ta a ni,” an ti.

3rd. Friday: Food, Civil Supplies & Consumer Affairs (FCS&CA) Minister Pu John Rotluangliana chuan Bairabi-a Food Corporation of India (FCI) kudam chu a tlawh a; kudam tualzawl leh a chhuntu kawngpui chhe lutuk avanga buhfai phurh luh leh phurh chhuahna lama harsatna thleng thinte a hmunah chipchiar takin a fang a ni. Pu John Rotluangliana hi FCS&CA Addl. Director Pu C. Zasanga te, Pu Lalhmingsanga Kolasib EE, PWD te, Pu Zohmingliana, DCSO, Kolasib leh Pu Robert Thangmawia DIPRO, Kolasib ten an tawiawm.

4th. Saturday: BSF hnuaia DCG team Lunglei leh Tlabung police-te tangkawp chuan Bangladesh aṭanga lak luh pawisa lem tam tham tak an man a, a neitu Taranga Mohan Chakma (32), Bangladesh-a khawsa mek nia insawi leh, Sandali Chakma (52), Kauchhuah, Lunglei Ramthara khawsa mek nia insawite an man bawk.

5th. Sunday: Catholic Ṭhalai Pawl, Mamit branch-te chuan Mamit District Hospital-a damlote leh Shelter Home-a awm mekte hnenah ei tur leh thilpek chi hrang hrang an hlan.

6th.Monday: Mosolman-te ni pawimawh, Id-Ul-Zuha a ni a, Mizorama Mosolman-te pawhin urhsun takin an hmang. Aizawlah chuan zing karah Lammualah Aizawl Mosque-a Imam, Maulana Bilal Ahmed kaihhruaiin an ṭawngṭai a, mi 3,500 vel an tel.

7th.Tuesday: Ni 1.10. 2014 atanga Boys’ Hockey Academy khelmuala khelh tan 4th Mizoram Grand Hockey Championship -2014 final chu final khelh a ni a. Hmar Veng Sporting Club, Kawnpui chuan Ist IR Bn. Mualvum chu 2-1 a hnehin an champion. Champion team, Hmar Veng Sporting Club hian Rs 40000\- leh trophy an dawng a, runners-up Ist IR Bn. Mualvum hian trophy leh Rs 20000\- an dawng a ni. He championship hi Mizoram-a hockey tournament-a lawmman pawisa fai tam berna a ni.

8th. Wednesday: Salvation Army India Eastern Territory-a Salvation Army ṭhalaite inkhawmpui lian ber Territorial Youth Congress leh Diamond Jubilee lawmna chu Joint YMA Field, Vaivakawnah ṭan a ni a, Pathianni zanah a ṭiak ang. SAY Youth Congress atan hian pandal a dung ft. 180 leh a vang ft. 120-in sak a ni a, a hmingah ‘Diamond Jubilee Tabarnacle’ an vuah. Inkhawmpui chhungin photo exhibition, vision sharing, cultural programme, musical night, praise meeting, festival of praise, mission night leh holiness meeting-te an hmang dawn a ni.

9th. Thursday: Mizoram Synod hnuaia inkhawmpui sang ber dawttu, Presbytery inkhawmpui chu Presbytery hrang hrangah ṭan a ni a, Pathianni zanah a ṭiak ang. Mizoram Synod hnuaiah hian Mizoram chhung leh pawnah Presbytery 50 an awm a, Synod puipate chuan hmun hrang hrangah an hmanpui dawn a ni.

10th. Friday: Agriculture Conference Hall-ah Aizawl District-a BLO te tan traning thawh hnihna neih a ni a. He traning hi Pu H.Lalhmingthanga, Election Officer, Aizawl in kaihruaiin Pi Angela Zothanpuii, Addl. DC, Aizawl-in a hmanpui a, BLO te chu fimkhur tak leh hleih nei miah lova thawk turin a fuih a ni. He training-ah hian Assembly Bial 5 – Aizawl West I, II & III leh Aizawl South I & II huamchhunga BLO te chu Special Summary Revision of Electoral Rolls, 2015 neih tura an hnathawh dan tur leh mawhphurhnate zirtir an ni.

11th. Saturday: Chhinga veng branch KṬP chuan blood donation camp an huaihawt a, Aizawl Civil Hospital tan thisen unit 50 an pe a, a petute hi mipa 34 leh hmeichhia 16 an ni.

12th. Sunday: Mizoram Synod-a inkhawmpui lian ber dawttu, Presbytery inkhawmpui 9th. Thursday atanga neih chu a ṭiak. Presbytery-ah hian kohhran upa atana thlan tharte nemngheh an ni. Hetih lai hian upa engemawzat zu avangin an nihna hlihsak anni bawk. Mizoram Synod hnuaiah Presbytery 50 a awm a, Presbytery hrang hrangin inkhawmpui hi an hmang a ni. Aizawl khawpui chhungah chuan – Aizawl Central Presbytery chu Armed Veng biak-inah, Bethel Presbytery chu Ramhlun biak-inah, Aizawl Hmar Presbytery chu Sihphir biak-inah, Aizawl East presbytery chu Aizawl Kohhran biak-inah, Aizawl West Presbytery chu Sakawrtuichhun biak-inah, Aizawl Chhim Presbytery chu Tlangnuam biak-inah leh Aizawl Chhimthlang Presbytery chu Bungkawn biak-inah neih a ni.

13th. Monday: Legal Metrology enforcement duty-te chuan Aizawlah dan lo leh black-a petrol zuar an vâi a; Peters Street, Khatla leh MIZOFED petrol pump bula dan loa petrol zuar mi pasarih an man.

14th. Tuesday: UD&PA minister Zodintluanga chuan mi harsa zawkte in sakna tura ruahman, Falkland Venga UD&PA ram a tlawh a, a hmunhma a fang kual. Minister hi Falkland Veng khawtlang hruaituten an ṭawiawm a ni.

15th. Wednesday: Tuirial chhaka Tuikhurhlu bul kawng thlangah vai pahnih ruang chhar a ni. Ruangte hi an nghawngah zaina hnuhmá a awm ve ve a, pakhat zawk chu a nghawng bung lek leka zai a ni. Ruang pakhat chu kawng kam maiah a awm a, pakhat zawk a thlang deuhah a awm thung a; maxicab-a chuangte’n an hmu hmasa a ni.

16th. Thursday: SCERT chuan Vanapa Hall-ah 37th. Cash Awards for Proficiency in Science & Mathematics leh National Talent Search (NTS) lawmman semna inkhawm an buatsaih a; chief minister Lal Thanhawla, School Education minister H.Rohluna leh parliamentary secretary Joseph Lalhimpuia ten lawmmante an sem.

17th. Friday: Excise & Narcotics department-a Anti Narcotics Squad-te chuan Falkland Vengah heroin gram 92 an man a; a neitua puh – Lalzawmthanga (38) s/o Khawvelthanga leh Zohmingmuana (27) s/o Thanpuia, Zokhawthar ve vete an man tel.

18th. Saturday: DoNER Minister Gen.V.K. Singh kaihhruaina hnuaia North Eastern Region Infrastructure Conclave, 2014 Guwahati a Hotel Radisson Blu a neihah Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan hmarchhak bial leh Mizoram mamawhte thlen in, “Hmarchhak bial hi history leh kan awmna avangte hian hun rei tak ata tawh ngaihthah kan ni a, a taka hmalak hi tih makmawh a ni,” a ti.

19th. Sunday: Khawzawl tlangval BVT FC player Peter Biaksangzuala, 14th. Tuesday a Chanmari West FC nen an inkhelh tuma a goal a khung celebrate na lama chesual ta chu a boral. Kum 23 a upa a ni.

20th. Monday: Dawrpui Vengthar leh Dinthar Veng inrîna lui kawrah Lalhunruata (48), Dawrpui Vengthar chu thiin chhar a ni. Lalhunruata hi parawl a ni a, a ruang an hmuhna hi an in thlang a ni a, a taksa leh a lu-ahte hliam hnuhma awm mah se, a lumna lama hliam a nih rin a ni.

21st. Tuesday: C.Zama lehkhabu ziah, ‘Chawngbawla Battalion’ tih chu I&PR Auditorium-ah Pachhunga University College principal Dr Tawnenga’n a tlangzarh. Lehkhabu hi MNF rammut lai chanchin a ni a, Rs. 150/- man a ni.

22nd. Wednesday: Nehru Yuva Kendra, Aizawl district chuan I&PR Auditorium-ah District Youth Convention an hmang a, NSS liaison officer Dr Lalzuiliana’n a hmanpui. Dr Lalzuiliana chuan, ṭhalaite chu ruihhloa fihlîm tur leh taima taka hna thawk turin a fuih. Youth club-te hnenah Infiamna bungrua chi hrang hrang sem nghal a ni.

23rd. Thursday: Sesawng khuaah chenna in pahnih leh dawr pahnih a kâng ral a, mihring thi leh hliam an awm lo.

24th. Friday: UPC (NEI), Aizawl East District chuan North Vanlaiphai community hall-ah Missions Khawmpui vawi 21-na chu an hmang ṭan a, Pathianni zanah a ṭiak ang. He inkhawmpuiah hian thupui chu ‘Li thûk lam pan la, lèn déng rawh,’ tih a ni.

25th. Saturday: Mizoram Youth Commission Chairman Pu T.Sangkunga hovin Labour, Employment & Industrial Training (LE&IT) Principal Secretary Pu Lallawmsanga IPS, LE&IT Addl. Secretary Pu Rotluanga, LE&IT Joint Secretary Pu Lalrammawia, LE&IT Director Pu Lalhmachhuanna bakah MYC leh LE&IT Deparment hotu dangte chuan Aizawl Press Club ah chanchinthar thehdarhtute an kawm a. Mizo thalai hna zawng mek te tana kawng hrang hranga hma an lak dan an tarlang a ni.

26th. Sunday: Arunachal Pradesh-ah Mizo tlangval Lalmuankima s/o C.Chawngthuama, B. Sc Horti, College of Agriculture and Horticulture, Pasighat, Arunachal Pradesh a kal lai chu an College bulah thi a hmuh a ni. A zirlaipui hnamdang ten an thik avanga an thah anih rin a ni. Amah hi mize zawi tak, mi pawi sawi lo leh nui sen sen mi niin an sawi. Aizawl Tlangnuam venga cheng a ni.

27th. Monday: Art & Culture department leh Mizo Writers Association chuan Chanmari YMA Hall-ah ‘Thu leh Hla Kûtpui’ an hmang a; thu ziak mi pahnih – B.Lalthangliana leh Revd. Chuauṭhuama te chu thu leh hla lama an thawh ṭhat avangin Mizo Literary Award an hlan.

28th. Tuesday: Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan India hmarchhak biala a hmasa ber tur Bukvannei, Kolasib Distict ah Godrej Agrovet Ltd, Mumbai ina a bun, Oil Palm Mill chu a hawng. Mill dinna senso zawng zawng chu Godrej Agrovet in Rs.17/- Crore vel leh Mizoram sorkarin Rs.2.5/- Crore an seng a ni.

29th. Wednesday: Ni thum awh tur pianphunga rualbanlote puala intihhlimna hun an buatsaih ṭhin, Umang Festival vawi 5-na chu Synod Conference Centre-ah ṭan a ni a, rualbanlo naupang ṭhahnem tak an tel. Umang Festival hi NEZCC, Dimapur leh Mizoram Art & Culture department-te buatsaih a ni a; district pali – Aizawl, Kolasib, Lunglei leh Serchhip district aṭangin naupang 44 leh anmahni puibâwmtu mi 13 an tel a ni. Festival-ah hian naupangte chu kut themthiamna lam hawi leh taksa sawizawina lam thilte zirtir an ni ang.

30th. Thursday: Champhaia Chhangphut Field-a phûl lem phah thar chu chief minister Lal Thanhawla’n a hawng a, he khelmuala khelh tur MFA Cup 2014 a hawng nghal bawk. Phûl lem phah chin khelmual chu a dung metre 110 leh a vâng metre 75 a ni a, inkhelhna tur chin (line chhung) chu metre 105X70 a ni. Phûl lem chu Italy company Limonta Sports siam Soccer’s Pro MS 60 a ni. Khelmual hungna pal siamna leh lighting system atan Rs. 32,02,600/- sen a ni bawk.

31st. Friday: Chief Secretary L.Tochhong chu superanuation pension-in a chhuak. L.Tochhong hi kum 1979-ah IAS-ah a inziak tling a, India ram hmun hrang hranga a awm kual hnu leh Mizoramah pawh post hrang hrang a chelh hnuah kum 2012 aṭangin Mizoram chief secretary hna a chelh a ni. Chief Secretary hna hi Lalmalsawma IAS in a chelh chhunzawm ang.


Beautiful Mizoram (H Vangchhia Pual)

Isua Thlahtu Davida Hi Tu Davida Ber Kha Nge?

$
0
0

1. Thuhmahruai
Matthaia 1:6-ah,Jesaian Lal Davida a hring a. Tin, Davidan Uria nupui lakah Solomona a hring a” a tih laiin, Luka 3:31-ah chuan, “chu mi chu Melea fa a ni a, chu mi chu Menna fa a ni a, chu mi chu Mattatha fa a ni a, chu mi chu Nathana fa a ni a, chu mi chu Davida fa a ni a” a tih leh daih si a! Lal Isua thlahtu hi tu Davida ber nge ni ta? Solomona-pa Davida nge, Nathana-pa Davida zawk hi?

2. Matthaia Leh Dr. Luka Chhui Dân A In-Ang Lo
Matthaia leh Dr. Luka hian Lal Isua thlahtute an chhui dân hi a in ang lova. Matthaia hian Isua hi a pa Josefa lam aţangin a chhui a, Dr. Luka hian Isua nu Mari lam aţangin a chhui ve thung a. Amaherawhchu, Lal Davida-ah ve ve an chhui lut a ni. Chip-chiar deuh zawkin lo en zui ila.

2.1. Matthaia Chhui Dân
Matthaia hian Lal Isua chu a pa Josefa kaltlangin a thlahtute a chhui a, Lal Davida’n Bethsebi laka a hrin Lal Solomona-ah a chhui lut a ni (cf. 1:11-16, 1 Chro.3:5). Josefa hi Davida fapa Solomona thlah kal zel a ni. Matthaia hian Lal Isua thlahtute chungchang a chhui-naah a fimkhur hle a, hetiang hian a ziak kan hmu a, “Jakoban Josefa, Mari pasal chu a hring a; chu mi Mari lakah chuan Isua, Krista an tih hi, a lo piang ta a” tiin (1:16).

Hetah hian chithlahna thu-ah hian Josefa hian mipa chi (biological or genetic involvement) a thawh loh zia a rawn tichiang nghal a. Isua nu Mari chiah hi a hringtunu tak tak (biological mother) a nih avangin Greek egennesen tih ţawngkam (feminine genitive or biological/genetic involvement) a rawn hmang nghe nghe a ni.

He Greek genessen ţawngkam hi Gen.21:2-3 (cf. Heb.11:11-12) thu-a “Abrahaman Isaka a hring” tih laiah pawh hian hman a ni bawk. He ţawngkam hian Abrahama chuan ama mipa chi (sperm) ngei hmangin a nupui Sari kha a rai a, Isaka kha a hring a ni tih a ti-lang chiang. Mi ţhenkhatin, Isaka kha Sari’n mipa chi (Abrahama chi) tellova a pai leh a hring anga an sawi hi chu a ţawngbul lam en chuan a dik lo deuh. Sari khan Abrahama chi (biological or genetic involvement) kaltlang ngeiin Isaka kha a lo pai a, a lo hring a ni.

2.2. Dr. Luka Chhui Dân
Dr. Luka erawhchuan, Lal Isua thlahtute hi a Nu Mari lam aţangin a chhui ve thung a, Lal Davida’n Bethsebi laka a hrin tho Nathana-ah a chhui lut a (cf. 1Chro.3:5), Mari hi Davida fapa Nathana thlah kal zel a ni. Hetah hian a tawp mai lova, Abrahama leh thlahtu bul ber Adama thlengin a chhui thleng hial a ni (Lk. 3:23-38). Dr. Luka pawh hian Lal Isua thlahtute a chhuinaah hian a Nu Mari lam aţangin chhui mahse, a pa Josefa dinhmun dik tak chu a rawn tarlang leh ta thova, “Isua chu mi ngaih chuan Josefa fapa a ni a” (3:23) tiin a ziak nghe nghe a ni. Tichuan, Mari thlahtu chhui ţanna atan pawh, Mari-pa Helia hming chu bul ţan nân a rawn hmang ta reng a ni.

3. Lal Isua Thlahtute-ah Hmeichhe Sawikai 4 Tel!!!
Lal Isua thlahtute chhuinaa thil mak leh danglam tak awm chu, Hmeichhia 5 tarlan an ni ve tlat mai hi a ni. Heng hmeichhia-te hi sawikai (a chhe zawnga sawi hlawh vek) an ni vek bawk hi a mak danglam leh zelna a ni. Rahabi leh Ruthi-te chu Gentile mi an ni a, Tamari leh Bethsebi-te chu Juda an ni thung. Lal Isua hringtu Mari chiah hi nula thianghlim sawiselbo a ni thung (Lk.1:30-55).

Juda hmeichhe 2 Tamari leh Bethsebi te hi uire ve ve an ni a (Gen.38, 2Sam.11:1-5), Rahabi hi Nawhchizuar a ni a (Josh.2:25), Ruthi hi hnamdang pathian betu leh nuthlawi a ni thung (Ruth 3). Lal Isua thlahtute zingah, pathian dang betu, gentile, nuthlawi, uire leh nawhchizuar te an tel ve ta mai hi thil mak tak a ni a, hei hian Pathianin thleibik a neih lohzia a tichiang hle a ni.

The Da Vinci Code Dâwt Sawi Hailanna-1

$
0
0

Thuhmahruai
Lal Isua’n “Êng fate aiin he khawvêl fate hi an tûnlai kawngah chuan an fing zawk” (Lk.16:8) tia a lo sawi tawh angin, he Dan Brown-a Ngaihruat Lasi Thawnthu Phuahchawp “The Da Vinci Code” hi Kum 2003 khân chhuah (published) a ni chauhva, tunah hian khawvelah 40 million copies an hralh dêr tawh a, ţawng hrang 40 chuangin an letling tawh. Lal Isua ringlote hian Lal Isua chanchin a chhe thei ang bera ziakna thehdarh leh sawidarh dân chu an thiam hle tih a lang chiang khawp mai.

Dan Brown-a hi Zirna lamah chuan graduate ve hrâm a ni. A Thawnthu Bu ziaknaah hian Research pakhat mah nei lova The Da Vonci Code kha ziak a nihzia May 25, 2003 khân CNN hmaa interview-naah a sawi chhuak a. Kum 2006 khân The Da Vinci Code chu Mi ziak-tawh-sa ama ziak niawm taka a insawi avangin “Plagarism Case”-in Court-ah an khing a. Chuta a inpuanna chu, “Hun ka neih tam loh avangin The Da Vinci Code pawh hi ka la chhiar-chhuak lo hrim hrim a. Ka nupui Blythe Brown ziak a tam zawk a. Email-in a kaih-tawi (summary) min rawn thawn ve ţhin chauh zawk a ni” a ti ta a nih kha!!!

Hemi ni aţang phei chuan, khawvela Scholar & historian ţha ber ber leh rintlak ber ber (respected & reputed professional historians, scholars leh experts)-te chuan The Da Vinci Code hi an ring lo bur tawh nghe nghe a, Dan Brown-a Thawnthu Bu ‘The Da Vinci Code’ hian Dâwt (Thudik Lo) 99% a pai niin an ngai ta hial a ni. Thawnthu Phuahchawp (Fiction) a nih tlat avangin dâwt tel ţeuh pawh nise a awm tho mai.

The Da Vinci Code tum ber chu Bible leh Kohhran Sawichhiat hi a ni tih a lang chiang hle. Dan Brown-a hian a Thawnthu Bu The Da Vinci Code hi research a neihna aţanga a ziak leh exepert-te kaltlanga (references to numerous historical sources, historians and scholars) thilthleng dik tak (history) a ziak anga a insawi rinawm viau laiin, Thudik Lo hlir, Thudik Chanve hlir a ziak a. Uluk taka a Thawnthu Bu (the Da Vinci Code, the Lost Symbol, Angels & Demons)-te hi chhiar phei chuan, Dâwt/Thudik Lo (Biblically, Historically, Geographically, Scienctifically, Symbolically, Religiosly, Mythologically & Grammatically Clear Errors) Ziak Belhkhawm hi 104 lai a tling a ni.

Tin, The Da Vinci Code leh The Last Temptation of Christ te Thulâkna hnâr ber, The Lost Gospels tia hriat heng- Gospel of Phillip, Gospel of Mary Magdalene, Gospel of Judas, Gospel of Thomas, Gospel of Peter, Gospel of Barnabas, Paul Epistle to Laodiceans, etc., (all rejected by early Church’s Council), bâkah The Da Vinci Code nen-a Ţhenhran-theihloh Satanic Signs Chungchângte pawh rawn Post chhunzawm ka tum leh ang. Vawiinah chuan The Da Vinci Code-a Dâwt (Thudik Lo) In Ziak 7-te chauh tawi tete-in kan khel rih dawn a ni.

1.“Chanchin Ţha Bu 80 (Lost Gospels) chuang a awm a. Chung zingah chuan Matthaia, Marka, Luka leh Johana-te chauh Thuthlung Thar Bu-a telh atân thlan an ni.”
CHHANNA:- Kohhran hmasâten Chanchin Ţha Bu atâna Pawmtlaka an ngaih, AD 150 hma lama ziak-te kha Bu 80 chuang (including the lost gospels) a awm lo hrim hrim, Dâwt muhlum a ni. The Lost Gospels zinga dik teuh ber, Bible-ah pawh tarlan (Kol.4:16)- Paul Epistle to Laodiceans pawh khi, hmuh-tur a awm na a, Tirhkoh Paual ziak a NI LO tih chiang taka hriat a nih avangin hnawl a ni bawk. Chanchin Ţha Bu 4- Matthaia, Marka, Luka & Johana te hian Fiahna & Teh chikima tehna an paltlang a, rintlâk leh pawmtlâk (authentic) an nih avanga Bible-a telh an ni zawk.

Bible-a Bu 27-a telh-te reng reng hi Second Century hma lama ziak vek an ni a, in-kungkaihna ţha tak leh thûk tak nei (closely related & connected) an nih vek avangin Bible-a telh tlâkah an ngai chauh zawk a ni. The Lost Gospels- The Gospel of Philip, and The Gospel of Judas, The Gospel of Thomas, Gospel of Mary (Magdalene), Paul Epistle to Laodiceans, etc., te hi Second Century hnu-a ziak an nih bâkah Bible Bu 27-te nen inkungkaihna an nei tlêm hle a, chuvang chauhva nnawl an ni.

2.“Bible hi Pathian hnen aţanga kan dawn a ni lova, Mihring siamchhuah chawp mai a ni. Mihringin history anga a record ve pakhat mai a ni a, lehlin dân hrang hrang, belhchawp leh siamţhat (countless translations, additions, and revisions) tam tak, sawi sen loh aţanga Siamchhuah a ni.”
CHHANNA:- Bible hi Pathian thâwkkhuma pek a ni. Bible hi Original Documents engemaw zât lâk-khawm aţanga lo piang a ni a, tihdanglam a ni lova (the biblical documents are static & unchanging), nghet takin Nicea Khawmpui hmâ aţanga tun thlengin nghet takin ala ding reng a ni. Bible Lehlin hrang hrang (Bible Versions/Revisions) awm te hian Bible Original Documents hlutna an ti-pung zawk a, Pathian fin zia chhui phâk loh a nihzia tichiangtu leh Mihring finna nêpzia tifiahtu a ni zawk a ni.

3.“Bible hi Ringlo mi (Pagan) Roman Emperor Constantine-an ama mimala a Phuahkhawm leh Lâk-khâwm a ni a. Council of Nicea 325 A.D khân Emperor Thupek an pawm tawp a, Emperor Duhthlan ang takin Thuthlung Thar Bible-a telh leh telh loh tur an thliar hrang mai a ni. Emperor Constantine Thupekin the Lost Gospels -te chu an lakhâwm a, an hâl vek nghe nghe a ni”
CHHANNA:- Brown-a hian Dâwt muhlum a sawi. Council of Nicea 325 A.D khân, Bible-a telh leh telh loh tur (the Canon, the standard biblical books) chungchâng an sawi lo hrim hrim. Emperor Constantine kha A.D.337-ah a thi a, a thih hnu fe, kum 82 hnu-ah Thuthung Thar Bible-a telh tur chungchâng chu Council hrang hrang- Councils of Hippo (A.D.393) leh Carthage (A.D.397)-ah te an sawiho chho a, Carthage A.D.419 ah tuna kan Bible hman lai hi pawm fel a ni ta chauh a ni. Emperor Thupek-a the Lost Gospel Bu-te an hâl hi khawi history (church or secular)-ah mah record a awm lo, Brown-a Dâwt phuahchawp a ni.

4. “Council of Nicea 325 A.D khân Lal Isua Pathianna/Pathian Fapa (deity of Christ/son of God) a nihna chungchâng kha Emperor Constantine-a Thupek avang chauhvin an pawm. Vote an lâknaah pawh tlêm-tê chauhvin an tam zawk a (relatively close vote), hnehna an chang ta hrâm a ni.”
CHHANNA:- Brown hian Dâwt bawk a sawi. Council of Nicea 325-in Lal Isua Pathianna (deity of Christ) leh Pathian Mihringa a lo channa chungchâng reng reng a sawi lo. Kohhran hmasa hun aţang tawh khân Lal Isua Pathianna (deity/son of God) hi sawi tam ngai lova pawm ngheh tlat a ni (Mat.2:2, 11,16:13-16, John 1:1, 14, 9:35-38, 1Kor.1:2, Kol.2:9, Heb.1:6). Amaherawhchu, Bishop Arius-an A.D 318 khân, “Isua hi thilsiam (created being) zinga pakhat a ni” tia a zirtir tâk avangin Kohhran-ten an rinna tihngheh nân leh Zirtirna Dik Lo do nân Constantinople-ah Inkhawmpui kovin, Arius-a Zirtirna chungchângah hian Vote lâk a ni a, Bishops 316 ten ARIUS ZIRTIRNA CHU DIK LO an ti a, Bishop 2 ten Dik an ti thung.

Hemi hnu hian, Council of Nicea 325-ah Nicea Thurin (Nicene Creed) duan-chhuah a ni ta nghe nghe a. Council of Chalcedon 451 A.D chuan, Lal Isua Pathian famkim (fully God) a nihna leh Mihring famkim (fully man) a nihna chiang deuh hlekin a chhui bawk. A nihna takah chuan Gnostic Gospel-te hian Lal Isua Pathianna leh Mihrinna (deity and humanity) an pawm kawp ngai lo, pakhat zawk zawk an hnawl ngei ngei tih hi Dan Brown hian a hre lo emaw ni???

5.”Nula Thianghlim laka Isua Pianna (Virgin birth of Jesus) hi Entir nei thawnthu (metaphorical stories) mai chauh a ni a, thil thleng tak tak a ni lo. Kristianna hian Ringlo mite hnen aţangin ngaihdân leh suangtuahna tam tak an lachhawng a ni (christianity borrowed its ideas from pagan sources) chungte chu Bible-ah an ziak mai a ni.”
CHHANNA:- Kristian-te Bible leh Kristianna hi Entir nei thawnthu leh a phena entir pawimawh tak nei satliah (metaphorical stories with hidden meanings) a ni ringawt lo. Bible-a in ziak leh Kristianna hi chiang taka fiah theih a ni. Lal Isua chanchin, mipa chi tellova a pianna, a rawngbawlna, a thihna leh thawhlehna thu te hi khawvela thil thleng tak tak (historical facts) an ni. Bible-a Thuziak-te hi a taka Hmututeten (witnesses) an thil hmuh leh hriat an record a ni. Thil thleng tak tak ni lo ta se, a hmuna awm Judate khuan nasa takin an sawisel ang.

Bible-a inziakte hi Sakhaw dang aţanga entawn pakhat mah a awm lo. In-anna lai a awm ve ţhin avanginSakhaw dang tihdân a lachhawng (copied) tihna a ni lo. Sakhaw dang ten Kristian Bible an lachhawng nasa zawk daih (e.g. Quran). Hetiang ngaihdân âtthlak hi Scholar/Expert/Historian tumahin an la chhâk-chhuak lo. Dan Brown-a Dâwt puar-pawleng ni-awm renga mawi a ni e.

6.“Judate chuan Pipute aţanga an tih ţhin dân angin, Temple-a Pathian an biaknaah Sex hi sakhaw thila serh leh sângah an hmang ţhin (Jewish tradition involved ritualistic sex in the Temple). Judate Pathian hming YHWH pawh hi a Nu (feminine) leh a Pa (masculine) hming lâk-kawp- JAH (male) leh HAVAH (female, pre-hebraic name for Eve) a ni. Juda-mipa Pathian be tura Temple-a kal-te chuan Temple-a Puithiam hmeichhiate (priestesses) chu Sex an hmanpui ţhin. Sakhaw thila Sex hman chu Pathian hmuhna (tawhna) kawngah an ngai (concept of sex as a pathway to God).”
CHHANNA:- Dan Brown-an Judate leh Kristian-te min puhchhiatna hi a râpthlâk (horrendous & blasphemous) tak zet zet a, min puhchhiatna ai mah hian a Dâwt sawi hi ala râpthlak lehzual awm e. Bible-ah leh Thuziak dang (secular source)-ah Judate Temple-a Hmeichhe Puithiam (priestesses) an thawh thu khawiah mah a chuang lo, Dan Brown-a Dâwt phuahchawp bawk a ni. Judate Temple-a Hmun Thianghlim Ber (Holy of Holies)-ah phei chuan Puithiam Lalber pawhin kum 1-ah vawi 1 chiah a lut thiang nghe nghe a. Temple-a Inthawina rêng rêng hi Pathianin tih dân tur a hrilh (instructions) ang ni lova, rui chung leh thil ţha lo (thianghlim lo) tak tichunga Inthawina hlân-tu Puithiam-te chu an thih-phah hial zawk thu kan hmu a ni (cf. Lev.10:1-13).

Tin, Israel-te Pathian hming YHWH hi a nu leh a pa hming inkawp aţanga chhuak a ni lova (not derived from a masculine and feminine set of words). Exodus 3:14-a kan hmuh ang hian, YHWH hi Hebrai Hawrawp 4 (four letters of Hebrew) an ni zawk a, YHWH hi NEUTER GENDER a ni a, a nu emaw, a pa emaw sawina a tel lo bawk. Dan Brown-a hian Dâwt bâk sawi tur a nei lo ve.

7.“The Gospel of Philip, Aramaic ţawnga ziakah chuan, Isua leh Mary Magdalene hi an innei a, fate pawh an nei. An inneih hmâ pawhin Isua’n Mary Magdalene hi a hmui-ah a fâwp fo tih a in ziak. Isua hian Mary Magdalene hi “Ka Nupui” tia a koh thu hi a in ziak nghe nghe a ni.”
CHHANNA:- He Dan Brown-a Dâwt phuahchawp hian ţanchhan tur khawiah mah a nei lo. Bible-ah leh History (biblical & secular historical record)-ah Isua leh Mary Magdalene inneih thu hi a awm lo hrim hrim. Gnostic Gospel-ah tak ngial pawh hetiang lam hawi hi hmuh tur pakhat mah a awm lo.

Tin, GOSPEL OF PHILIP HI COPTIC (LANG OF EGYPT)-A ZIAK A NI A, ARAMAIC ŢAWNGA ZIAK A NI LO. Hei hi Dan Brown-a hian a hre lo leh pek a ni ang. Brown-an, Greek Koinonos tih chu “Spouse”(nupui/pasal) tihna a ni, tia a sawi hi a tisual leh hle bawk. Bible-ah leh Greek ţawngah hian, Koinonos hi ‘nupui/pasal (marital relationship) sawi nân hman a ni ngai lo’ hrim hrim. He Grk. Koinonos ţawngkam hi Ţhian, Thawhpui leh Rawngbawlpui (companion, friends and associates)-te sawi nân hman a ni zawk.

He Gospel of Phillip-ah vêk hian, “Krista chuan Mary Magdalene chu Zirtir zawng zawngte aiin a hmangaih bîk a, a (===)-ah a fâwp fo ţhin a” tih a inziak a. Hei hi la-vâwngin Dan Brown-a chuan, a Ngaihzawng/Nupui (lover/spouse) a nih avangin Isua hian Mary Magdalene hi a “hmui-ah a fâwp (kiss) fo ţhin a ni” a ti!! Dan Brown-a khawngaithlak êm êm-na pakhat chu, a thil hmuh loh leh hriat loh-te chu a hmuh hnu leh thutak ang maiin a sawi ţhin hi a ni.

He Gospel of Phillip-a thu inziak hi pawm dawn ta pawh ni ila, thil buaithlâk tak ala awm cheu mai!!! Bracket chhunga thu khi Original Manuscript-ah chuan a kua (hole) a awm avangin engmah a inziak lo (blank)!!! Chuvangin, Isua’n Mary Magdalene-i a fâwh-na lai tak khi, a khawi berah nge tih a chiang chuang lo, E.g. hmui, kâ, biang, chal, bân, kut, ke (lips, mouth, cheek, forehead, arm, hand or foot).

Chuvangin, “Greek ţawng” leh “Original Manuscript” aţanga chhui chian chuan, “Ţhian” tih ţawngkam leh “Fâwp” tih ţawngkam khian Lal Isua nupui neih leh neih loh a kawk lo. Thuthlung Tharah chauh pawh ni lovin, he Gnostic Gospel of Philip-ah ngei pawh hian, “infawh chu thlarau lama inzawmna entirna” a nih thu (the book of Philip uses the image of the “kiss” as a metaphor for spiritual communion) a chuang reng a!!! Dan Brown-a hian Dâwt a sawi duh avang leh Lal Isua a Sawichhiat duh avanga hetiang zawnga thu a la-kawi lui tlat hi a pawiin a zahthlâk hle a ni.

A reng reng thu-ah, Bible hian Lal Isua leh a chhungte chanchin, a pawimawh zual zawng zawng- a nu leh pa, a unaute bâkah, a zirtirte nu leh pa leh an nupuite chanchin thlengin a sawi lang vek a. Hetih lai hian, Lal Isua’n nupui a neih thu reng reng Thuthlung Thar Bu 27 zinga pakhat tê mahin a thawi pawh-a an sawi lang lo hi… thil mak tak a ni. Hei hian Lal Isua khân nupui a nei lova, Kros-a a thih khân ala tlangval ngei a ni tih a tichiang hle a ni. Gnostic Gospel of Philip sawi ang khi a nih phei chuan, Lal Isua hian Nupui nei ni ta se, Kross-a a thih dawn-a thlaphâng taka a awm lai khân, Zirtir Johana hnenah khân a nu Mary mai ni lovin, a nupui Mary Magdalene pawh lo enkawl turin a ngen êm êm ang, a Nupui chu a ngai pawimawh zawk ngei ang tih a chiang a, Lal Isuan Mary Magdalene chungchang engmah a thawi pawhin a sawi ta lo a ni. Chuvangin, The Lost Gospel- Gnostic Gospel of Philip leh Dan Brown-a hian Lal Isua leh Mary Magdalene-i te chungchângah hian Dâwt muhlum an sawi a ni tih a chiang e.

Chakma Awm Tamna Ram (Mizoram) Zinna Thlalak Thenkhatte:

$
0
0

November thla laihawl vel a Chakma ram ka zinna thlalak thenkhat te:

1. Vathuampui

Hei tak hi chu Chakma tam lohna Vathuampui khua atanga tlai nitla tur thla ka lak a ni a, a mawi hle. Thlalak hi i zoom chuan Simeikhu ni awm tak i hmu anga, hei hi simeikhu nilovin Boeing thlawk lai a ni.

2. Golasury (CADC Area) atanga Damlui (LADC Area) a kai pheina Bridge a ni

Hei hi Golasury (CADC Area) atanga Damlui (LADC Area) a kai pheina Bridge a ni. Lei (Bridge) daih rei lo ve tak a ni. Mahse kan sorkar in min pek theih tawk a ni miau si….

3.

4.

Hei hi chhimtuipui mawng lam Mizoram chhung la nisi, Liapha khaw bul a ni.

5.

Hei hi Vathuampui khua atanga tlai nitla tur a ni a, a mawi ka ti hle. Thlalak hi i zoom chuan Simeikhu niawm tak i hmu thei anga, hei hi Simeikhu nilovin, Boeing thlawk lai a ni e.

6.

Hei hi Damlui (Chakma khua) a in pakhat a ni e.

Post a tam lo bawk a mit a ti tlai ve mial maithei asin…..

The Da Vinci Code Dâwt Sawi Hailanna- Part-2

$
0
0

Kâr kal tâ-ah khân Part-1 ah, Dan Brown-a Dâwt Sawi lian tak tak 7 kan hailang tawh a. Vawiinah Point 13 dang kan Chhunzawm leh dawn a ni. Dan Brown-a hian Lal Isua leh Bible te, kan Thurin leh Judate, Protestant Kristian-te leh Roman Catholic-te nasa takin a bei a, a suasam-in, a sawichhia a. Chuvangin, Kohhran-te leh Lal Isua ringtu tawh phawt chuan kan ngaihthah mai mai tur a ni lova, Brown-an Lal Isua leh Bible a Sawichhiatna Thawnthu Bu “The Da Vinci Code” etc. pawh hi kan hnualsuatin, kan ngaisâng lo ngam tur a ni.

Pathianin a huat leh a ten êm êm pakhat chu, “DÂWT” hi a ni (Thuf.6:17). Setana pawh “DÂWT-PA” tiin Bible-in a koh/vuah hial a (John 8:44). Vanram kai lo tur list-ah “Dâwt ngaina leh Dâwt hmang”-te hi an tel bawk (Thup.22:15). Dan Brown-a pawh hian a hriat-chian loh-te chu “ka hre chiang lo” ti mai se, an sawi a hriat-te pawh chu, “an sawi ka hriat mai a ni” ti mai ngam bawk sela chuan, a tih-sualna vak a awm lo tur. Hrechiang lutuk ang hrim leh thudik tak sawi ang maia, “all descriptions of artwork, architecture, documents, and secret rituals in this novel are accurate” tia a thuziak leh thulâkna hnâr a sawi rinawm tâ hian Dâwt a sawitir ta vak mai a ni, a pawi hle.

Thuvawn atâna kan neih reng tur chu – Tirhkoh Paul sawi angin, “Tuman ţawng kam thiamin an bum loh nân che u, chung chu ka ti a ni. Fimkhur rawh u, chutilochuan tupawhin Krista thu ang ni lovin, mihring thu rochhiah leh khawvel A Aw B ang zawkin an thu fing leh Bumna mai maiin râl lâkin an la dah ang che u” (Kol.2:4, 8), tih hi a ni.

8.“A pasal Isua thih hnu chuan, Mary Magdalene hian Kohhran-a Hruaitu nih tumin thuneihna a rawn chuh a (intended to be the leader of the church), Tirhkoh Petera chu a rawn khing a. Mahse, chutihlai tak chuan vanduaithlâk takin ramhuaiin a rawn man thut a! Chuveleh, Tirhkoh Petera leh a zuitute chuan Mary Magdalene chu Kohhran aţangin an hnawtchhuak ta a ni. He Mary Magdalene chanchin leh he thuruk hi vawng him tlat turin Pawl 2- the “Knights of Templar” leh the “Priory of Sion” te an ding nghe nghe a ni.”
CHHANNA:-
Dan Brown-a dâwt sawi hi a nuihzatthlâk tawh zawk. Judate leh Kristian leh Khawvel history (Jews history, Christian church history & secular history)-te en vek ila, khawi laiah mah Mary Magdalene-i hian Jerusalem Kohhran-ah hruaitu nihna chhete pawh a chelh thu emaw, a beisei thu emaw, a inhnamhnawih thu emaw in-ziak a chuang lo hrim hrim! Tin, Dan Brown-an Tirhkoh Petera thiltih anga a sawi khi, Bible leh Church history sawi nen a let-ling hlauh bawk. Lal Isua rawngbawlna kan en chuan, ramhuaiin a tihbuai-te a hnawhchhuah-sak a, ringtute (kohhran-ho) zingah a tel-tir zawk ţhin. Dan Brown-a sawi dân ang khi a nih chuan, “Ringtu/kohhran member-in ramhuai a pai chuan kohhran aţangin an hnawtchhuak ţhin” tihna a nih daih zawk chu, a mak e!!! Dan Brown-a hian Bible leh Kohhran history hi a let-ling zawngin a ziak a ni tih a chiang khawp mai. The “Knights of Templar” leh the “Priory of Sion” chungchânga dâwt a sawi khi kan la sawi tur tho a ni a, dah ţha rih ila.

9.“Isua leh Mary Magdalene kha an innei mai chauh a ni lova, fate hial an nei a. He Isua thlah, Isua Krista thisen kai (royal bloodline of Jesus Christ)-te hi Historian tam takin chiang takin an chhui a. Khatia Tirhkoh Petera’n Jerusalem Kohhran aţanga a hnawhchhuah hnu khân, Arimathai khuaa mi Josefa ţanpuina-in Mary Magdalene kha a rûkin French ramah a lo kal a, Judate (Jewish community) zingah him takin a khawsa a, fanu Sarah a hring nghe nghe. Isua leh Mary Magdalene thlah-te hi France Lalte aţangin awlsam taka chhui theih a ni (Jesus and Mary Magdalene and their offspring can be traced through the kings of France).”
CHHANNA:-
Dan Brown hian “historian tam takin Isua leh Mary Magdalene inneih thu leh fate an neih thu an chhui” a tih hi tute nge? Eng zât nge an nih? A Thawnthu Bu-ah hian Lehkhabu Ziaktu (authors) 6 ţanchhana a hman-te a ziak lang a – Margaret Starbird, Michael Baigent, Richard Leigh, Henry Lincoln, Lynn Picknett and Clive Prince. Khing “AUTHORS 6-TE KHI TUMAH-IN HISTORIAN/EXPERT/SCHOLAR TIIN AN KO NGAI LO.” An Lehkhabu ziak zingah khian Scholar/Expert leh Historian-ten an hlut leh ngaihsân pakhat mah a awm lo bawk a, historian tia koh/vuah chu thil zahthlâk tawp a ni ang. A chunga Authors 6-te “historian/expert/scholar ni miah lo” pawh historian/expert/scholar anga a sawi duh mai dânah khian, Dan Brown hian thuneihna chu nei chiah sela, KS leh Zu-zuar-te pawh Reverend title a pek mai duh hmel hi ka ti a ni!!!

France Lalte chu Isua leh Mary Magdalene thisen-kai an ni tia dâwt thu tlâng than-tir hmasa ber-tu chu French-mi Pierre Plantard a ni a. French Merovingian kings thlah zinga Lal fanu chu Isua leh Mary Magdalene-te thlah kal zel an nih thu Document-te show-in a sawi chhuak a. MAHSE, KUM 1960 KHÂN COURT-IN SAWIFIAH TURA A KOH CHUAN, “THUDIK LO LEH DÂWT (HOAX) A SAWI/ZIAK A NI” TIH A INPUANG A, “DOCUMENTS KA SAWI-TE KHA KEIMA PHUAHCHAWP/SIAMCHAWP (FORGED DOCUMENTS) AN NI. THIL TUM ENGEMAW KA NEIH AVANGA TI KA NI” TIIN, COURT HMAAH CHHECHHAMIN (RECANTED UNDER OATH) A SAWICHHUAK TA A NI.

He Pierre Plantard-a dâwt puar-pawlêng hi Lehkhabu “Holy Blood, Holy Grail” tih hming vuah-in kum 1982 khân a rawn lâr vak a. “Holy Blood, Holy Grail” Ziaktu Michael Baigent lah chuan a lehkhabu-ah dâwt a telh ţeuh tih a puang leh lawi bawk si!! Hengte hi Dan Brown chuan ţan-chhan berah a rawn hmang leh ta pek a nih chu!!! Brown-a thulâkna hnâr ber – The Templar Revelation leh Holy Blood, Holy Grail-te chu Historian dik tak-te chuan “history-suak leh in-phiarrûkna thil liau liau a ni” tiin, an hnawl fai vek bawk (dismissed by all serious historians, and described as being “schlock pseudo-history and conspiracy-theory”).

Mary Magdalene-i kha Lal Isua Thawhleh hnu-a hmu hmasa bertu (Lal Isua inlârna hmasa ber) a nih avangin Tirhkoh-te leh Kohhran hmasa hunah khan chawimawi a hlawh thu erawh Kohhran hruaituten an ziak nual a. Kohhran hruaitu ropui Hippolytus te, St. Ambrose te, leh St. Augustine ten an thuziakah Mary Magdalene an chawimawina an târlang a ni.

10.“Isua kha Zawlnei mihring thi-thei satliah ve mai a ni. Council of Nicea 325 hma lamah khân, Kohhran, ringtu leh Isua zuitute ngei pawhin Isua kha Pathian a ni tih an pawm lo. Roman Emperor Constantine-an “Isua kha Pathian a ni (deified)” a tih avang chauhvin, Council of Nicea 325 khân Isua Pathianna kha an pawm ta chauh a ni. Matthaia, Marka, Luka leh Johana te Chanchin Ţha Bu atâna thlan an nihna chhan pawh, Isua Pathianna târlangtu an nih vang mai a ni.”
CHHANNA:-
Dan Brown-a hian dâwt muhlum tawp a sawi leh. Council of Nicea 325 hmâ daih tawh khân, Bible zirtirna mai bâkah, Kohhran-pa leh kohhran hruaitu tam takin 105-305 A.D inkârah khân Lal Isua Pathianna hi an lo sawiin, an lo pawm daih tawh. Clement chuan, 150 A.D. khân, “Isua Krista hi Pathian a ni” a lo ti daih tawh a. Novation pawhin, “Isua Krista kha mihring leh Pathian a ni” tiin a lo sawi daih tawh bawk. Nicea 325 hmâ daih-a ziak tawh, Bible-ah phei chuan a in-ziak chiang hle a, Johana 20:28-ah chuan, Tirhkoh Thoma khân, “ka Lalpa leh ka Pathian i ni (my Lord and my God)” a lo ti daih tawh nghe nghe a nih kha (cf. John1:1-18).

Tin, Council of Nicea 325 ah Lal Isua Pathian a nih leh nih loh chungchâng an sawi lo hrim hrim bawk. Emperor Constantine-an Lal Isua Pathianna thu-ah ţawngkam a chhuah thu hi Church history leh Secular history lam-in an ziak lang lo hrim hrim bawk. Thuthlung Thar-a telh tâk – Chanchin Ţha Bu 4- Matthaia, Marka, Luka leh Johana-te hi ‘rintlâk leh belhchian-dawl leh teh-chikim-a tehna paltlang’ (canonized through authenticy criterion)-te an ni a, Lal Isua Pathianna an sawi-uar êm avang maia Thuthlung Thara telh an ni lo.

11.“Leonardo Lemziak Zanriah Hnuhnung (the Last Supper)-a Isua Dinglama Hmeichhe hmêl-pu ţhu hi Tirhkoh Johana ni lovin, Mary Magdalene-i zawk a ni. A sam sen dân aţang te, a kut suih dân aţang te leh a âwm-bâwr aţang te-in hmeichhia a ni tih a lang chiang.”
CHHANNA:-
Dan Brown-a thil teh dân leh thlir dân (style of criterion/observation) hi a pawnlâng lutuk a, hei hian ‘Brown-a nun pawnlang zia leh thil tak tak leh thil thûk tak buaipui ţhin mi a ni lo’ tih a tichiang hle. Leonardo Lemziak Zanriah hnuhnung (the Last Supper) chungchângah hian Brown-a hian thu belhchian dawl lo tam tak a sawi a, tlêm tê chauh lo târlang ila.

The Last Supper chungchâng kher kher hi chu Bible-ah chiang takin record kan hmu a. MATTHAIA 26:20-ah, “Lal Isua Zanriah Kilpuitute hi Zirtirte 12 te kha an ni” tih chiang takin a inziak a. JOHANA 13:23 & 25-ah, “Lal Isua bula, a ngheng-riala ţhu hi Hmangaih Johana a ni ngei” tih chiang takin a lang leh bawk.

Johana 13:23, “ZIRTIRTE ZINGA MI PAKHAT ISUAN A HMANGAIHA…” tih thu hi, Dan Brown-a chuan, Mary Magdalene-i ah a bel vek a, “Bible-in, mi pakhat Isuan a hmangaih’ a tih hi Mary Magdalene ngei a ni e” a ti hmiah mai a nih chu!!! Dan Brown-an dâwt a sawina chhan nia ka hriat ka chhui-chhuah thar chu, GREEK ŢAWNG LEH GREEK GRAMMAR A THIAM LOH LUATAH BROWN-A HIAN DÂWT A LO SAWI PHAH ŢHIN A NI, tih hi ka hmuchhuak thar a ni. Greek grammar lam atangin sawi hlek ila. Greek Bible-ah helai thu-ah hian a sawi mek mihring hi “MIPA” a ni tih tichiang turin “MASCULINE GENDER” a hmang a. Lal Isuan “A HMANGAIHNA” hi “PATHIAN LEH MIHRING IN-HMANGAIHNA” (AGAPE LOVE) A NI tih tichiang turin “EGAPA” (AGAPE) tih ţawngkam a hmang bawk.

Dan Brown-a sawi ang khian, Isuan a hmangaiha hi Mary Magdalene chu ni ta ang se, Feminine Gender a hmang ang a, “Hmangaih” tih-ah hian “EROS” (Nula-tlangval in-hmangaihna) tih ţawngkam a hmang zawk ngei dawn a ni. CHUVANGIN, GREEK GRAMMAR LAM AŢANGA CHIANG TAKA CHHUI CHUAN, ZANRIAH HNUHNUNGA LAL ISUA BULA ŢHU LEH ISUAN A HMANGAIHA HI HNIAL-RUAL LOVIN TIRHKOH HMANGAIH JOHANA A NI TIH A CHIANG TAWK E.

Lal Isuan a Zirtir 12-te zinga Johana a hmangaih a, a ngainat bik êm êm-na chhan hi ngaihdân a awm nual a. Pawmawm deuh ber chu, Johana hi Zirtir-te zinga naupang ber a ni a, tleirawl chhuak hlim te ni siin, rinawm leh rilru tih tak zeta Isua a zui mai hi Lal Isuan a hmangaih leh a lainatna chhan ber niin Scholar-ten an ngai a. Lal Isua khenbeh a nih khân, Zirtir dang zawng zawng (upa zawk leh inti-huai huai)-te khân Judate hlauh avangin an tlânchhiatsan vek a. Hetihlai hian, Isua Zirtir 12 zinga naupang ber, Johana chuan Kros bulah a Lalpa chu a thlarau a thlah thlengin a thlir a nih kha!!! History ziaktute chuan Tirhkoh Johana hi tarkun-a damin a thi an ti. Tirhkohte zinga Lal Isua hmangaih ber-tu leh Lal Isua pawhin a hmangaih ber a ni ngei a ni ang, Hmangaih Johana tih hiala hriat-zui a ni ta a, a phu ngawih ngawih a ni.

Dan Brown-a buaina pakhat hi chinfel sak leh law law ila. “Isua dinglama Hmeichhe hmêl-pu ţhu hi Mary Magdalene a ni” a tih hi chhang leh lawk ila. Leonardo hian Tirhkoh Hmangaih Johana hi hmeichhe hmel-pu (feminine) deuh hleka a lan-tir (ziak) chhan hi thil pawimawh tak inzep a awm bawk a. Sawi tawh ang khian, Hmangaih Johana hi Tirhkohte zinga naupang-ber a ni a, hmeichhe hmêl-pu deuh hleka a lan-tir khian Johana naupan-zia a tarlang a ni (feminine depiction of John portray his youth). Tirhkoh Johana lang naupang hmêl chuan a ti-lang-nu (hmeichhe hmêl a puttir) zawk a nih chu. Tin, Leonardo te hun hmâ Medieval period aţang tawh khân, lal Isua leh Zirtirte lem an ziakna apiangah Tirhkoh Johana hi hetianga hmeichhe hmêl-pu (feminine) deuh hlir hian an lo ziak ţhin a. Leonardo pawh hian chu chu a zui ve mai a ni.

A reng reng thu-ah, Zanriah hnuhnung an kilnaah khân Lal Isua leh Zirtir 12-te an awm vek thu Bible-a inziak awih duh si lova, Mary Magdalene pawh tel-tir (kil tir) ţal a tum a nih si chuan, Lal Isua Zirtir zinga 1 kim lo (awm lo) bera chungchâng pawh chu Dan Brown hian sawi chiang nghal law law sela a ţha tur. Zirtir zingah khân Tu ber kha nge kim lo (awm lo)? Eng vanga awm lo (kim lo) nge a nih? tih te pawh sawi chiang vek law law sela? Sawi tur a hre tawh bawk si lo!!! Chuvangin, Dan Brown-a thu vuak-thlâk hian belh-chian a dawl lova, ui benga hlin tur a awm thlâwt lo a ni e.

12.“Leonardo khân, a lemziak “The Mona Lisa”-ah khân a rûka entir (tum) thûk tak a nei a. Mona Lisa tih hi Aigupta pathiannu 2 (Egyptian gods: Amon and the goddess Isis)-te hming hmanga phuah a ni a. Aigupta pathiannu Isis kha hmânlai chuan L’ISA tiin an ko ţhin a (Isis, ancient pictogram was once called L’ISA). Tichuan, Mona Lisa hi ‘an anagram of the divine union of male and female’ a ni. Chuvangin, Mary Magdalene kha Kristian hmasate khân pathiannu angin an lo bia a (early Christians worshipped Mary Magdalene as a goddess). Mahse, hemi chanchin hi Kohhran-in an thup tlat thung si a ni.”
CHHANNA:-
Dan Brown-an dâwt a sawi huai lutuk hi râpthlak ka ti a, tuteemaw min ti hrechhuak. Isua leh Mary Magdalene inneih thu emaw, Kristian hmasa-ten Mary Magdalene pathiannu anga an biak thu hi Bible-ah emaw, Kohhran leh Khawvel history (Church or Secular history)-ah emaw hmuh tur a awm lo hrim hrim. Church history leh Secular history pawhin an sawi loh-te hi Dan Brown-a chuan thudik angin a sawi hmiah hmiah ta mai ţhin hi a zia lo tak zet zet.

Tin, “Mona Lisa” tih hi he Lemziaktu Leonardo phuah a ni lo leh tlat bawk. Leonardo Da Vinci kha kum 1519-ah a thi a. A thih hnu kum 1550 (after 31 years)-ah, Leonardo chanchin Ziaktu Giogio Vasari chuan he Lemziak hming nei lo hi, hriat-hran awlsam zâwk nân, hming a neih ngei ngei a ngai si a, “Monna Lisa” tiin a phuah chauh zawk a ni. Leonardo sawi ngei history lam-in an ziak dânah chuan, he lem (painting) hi, LISA GHERARDINI DEL GIOCONDO (wife of Francesco del Giocondo) niin an sawi. Tin, “Mona Lisa” tih awmzia hi “Madame/Lady Lisa” (Pi Lisa) tihna mai a ni.

Brown-an, “Mona Lisa hming hian a nu leh a pa nei-kawp pathian a entir mai bâkah, Mona Lisa hmêl hrim hrim hian a nu leh a pa nei-kawp anihzia a târlang chiang a ni (not only the face of Mona Lisa look androgynous, but her name is an anagram of the divine union of male and female). Chuvangin, the “Last Supper” leh, “Mona Lisa” leh “Madonna of the Rocks” te hian a phenah thil inthup (cryptic message) pawimawh tak an nei vek a ni tih a chiang hle” a tih te phei hi chu… a Lem ziaktu ber Leonardo ngei pawhin engmah a sawi si loh avangin, Leonardo sawi anga lo sawi-tir ve ngawt phei chu… sual lian tak a ni e.

Brown bawk hian, Walt Disney film siam, the “LITTLE MERMAID” kha, “Thawnthu phuahchawp mai a ni lova, Mary Magdalene a entir a ni. A sam sen te khân a tichiang lehzual a ni” a ti leh pek a nih chu!!! (not just a fictional fairy tale character, but a symbol representing Mary Magdalene). A sam sen ringawt aţanga thu lo vuak-thlâk mai chu… nuih a za e.

13.“Mary Magadalene chunchâng dik tak in-ziakna (historical document) chu ţhenkhat tihchhiat ni mahse, the Knight’s Templar (the military wing of the Priory of Sion) leh the Priory of Sion te chu kum 1099 khân Europe-ah an ding a. Anni hian Mary Magdalene chanchin dik tak (thuruk- Isua leh Mary Magdalene inneih-a fa an neih thu te, mary Magdalene chu Benjamina thlah a nih thu te, pathiannu anga an biak thu te, French lal thlahtu a nih thu te, etc. ) chu an vawnghim tlat a ni. He Priory of Sion-ah hian Sir Isaac Newton te, Botticelli te, Victor Hugo leh Leonardo da Vinci te pawh member an ni nghe nghe.”
CHHANNA:-
Brown-a sawi leh Bible sawi hi a inkalh nasa hle. Bible-ah hian Mary Magdalene chanchin hi a in ziak tam vak lova. A inziak chhun pawh Brown-a sawi ţanpuitu (support) pakhat mah a awm lo. Kum 1099-a The Priory of Sion ding anga a ziak hi dawt (hoax) a ni.

Kum 1952 (1956 registed) khân Pierre Plantard leh a ţhian 3 ten Social Club an din chu “the Priory of Sion” tiin an vuah a, hemi hmâ hian hetiang Pawl hi a awm ngai lo. Priory of Sion tih pawh hi France rama tlâng pakhat hming a ni a, Bilbe-a Zion tlâng (biblical mount Zion) pawh a ni lo. He thil atana Document hi Philippe de Cherisey-an Pierre Plantard tâna a siamchawp a ni tih kan sawi tawh kha.

KUM 1993 KHÂN, PIERRE PLANTARD CHUAN, A THIL ZIAK LEH DOCUMENT A NEIH-TE KHA PHUAHCHAWP VEK AN NIH THU JUDGE THIERRY JEAN-PIERRE, FRENCH COURT-AH A INPUANG A (ADMITTED THAT THE WHOLE THING WAS A HOAX AND FABRICATED). Fraud case-in lung in (prison)-ah a tâng zui ta nghe nghe a. Isua leh Mary Magdalene chungchânga “Secret documents” hmuhchhuah (discovered) anga tlâng than-tirtu (Plantard ţhian-pa) Philippe de Chérisey pawh a inpuang zui bawk. Isua leh Mary Magdalene-i chungchânga Plantard-te sawi hi dâwt a nihzia hailanna hi CBS in April 2006 khân “60 Minutes” ah an chhuah (aired) a, chiang zawka chhiar duh tan hetah http://www.priory-of-sion.com/

“The Priory of Sion” tih hming hrim hrim hi chu Medieval Monastic Order ah khân hriat tur a awm tawh a. Mahse, Chanchin ţha hrilh lam ngai pawimawh Pawl “Jesuits” ho khân kum 1617 aţangin an chhawm a. Jesuits hote an ral khan, a tawp ve nghal ta bawk si! Dan Brown-a hian thil dik leh thudik awmsa kha a ni lo zawngin a sawi-kual (frabicated) vak vak a ni ber e.

Tin, The Priory of Sion-ah hian Sir Isaac Newton, Botticelli, Victor Hugo, leh Leonardo da Vinci te an tel a tih phei hi chu… a ngaihna a awm tlawt lo. Church history & secular history ten an sawi miah bawk si lo!! Dan Brown-a hian Pierre Platard dâwt sawi, Michael Baigent, Richard Leigh, & Henry Lincoln an rawn tih-lâr tak Thawnthu bu “Holy Blood, Holy Grail” kha a inbum-tir a, thutak bawlin a bawl ta a ni ber e. A sawi chhuak hmasa bertu leh a siamchawptu Pierre Platar ber lah chuan “dâwt leh a siamchawp” a nih thu a puan hnu-ah Prison-ah a tâng daih bawk si.

14.“Catholic Organisation zinga pakhat Opus Dei chu Monastic Order a ni a. Puithiam Silas (Albino monk) chuan mahni taksa tihrehawmin thisen chhuak khawpin amah leh amah a invua a ni.”
CHHANNA:-
Dan Brown-an Opus Dei chungchânga Puithiam (Monk) Silas-a awm anga a sawi hi dâwt muhlum a ni. Opus Dei ah hian Puithiam (monks) pakhat mah an awm lo. Opus Dei hi Kum 1928 khan Spain-ah, Catholic priest St. Josemaría Escrivá-an a din a. Kum 1950 khân Vatican aţangin pawmpuina a hmu chauh nghe nghe a.

Tunah hian Opus Dei hi khawvel ram hrang hrangah dingin, Lay Members 83,000 chuang a nei tawh. He Pawl hian ram hrang hranga Catholics mi leh sa ţanpui ngai apiangte an ţanpui ţhin. Opus Dei ah hian Lay People (doctors, teachers, etc.) te chauhvin Member an ni thei a, Puithiam (monk) te chu member a ni ve thei lo.

15.“The Nag Hammadi Dead Sea Scrolls hmuhchhuah-ah te khân Lost Gospels a awm ţeuh a. Khâng Nag Hammadi Gnostic texts te kha Thuthlung Thar-a kan pawm tâk-te (New Testament writings) aiin an hlui zawk daih a. Kha Nag Hammadi Gnostic texts te kha Emperor Constantine khân a hâl ral tir vek nâ a, ţhenkhat-te chu vanneihthlâk takin tun thlengin hmuh tur an la awm hrâm a ni.”
CHHANNA:-
The Dead Sea Scrolls te kha kum 1950 khân Judai ram thlaler, Qumran pûkah hmuchhuah a ni a. Kum 1945 khân Nag Hammadi hmunah Coptic Scrolls (Gnostic Gospels e.g. the Gospels of Thomas, Philip, Mary Magdalene, Gospel of Judas chu a hnu deuhah) hmuhchhuah a ni bawk. The Nag Hammadi Coptic Scrolls te hi Thuthlung Thar-a telh an nih lohna chhan lian tak chu, 2nd Century leh 4th Century inkar vela ziak an nih vang a ni. Thuthlung Thar-a telh-te hi 1st Century or 2nd Century tir lama ziak chin chauh pawm an ni.
Kan hriat angin, Tirhloh Paulan Lehkhathawn 13 a ziak a, a Lehkhathawn ziak-te kha 48 A.D. leh 68 A.D. inkâra ziak vek an ni. Rome Emperor Nero-an 66/68 A.D. khân a lu a tan sak nia ngaih a ni. Hei bâkah hian Thuthlung Thar Bu dang zawng zawngte hi 96 A.D. hma lamah ziak vek nia ngaih a ni bawk. Hetih lai hian, Nag Hammadi Scrolls te hi chu a hmâ berah pawh A.D. 150 (Gnosticism a lo lâr vak hnu-ah) chauh ziak nia chhui a ni. GNOSTIC-HO INNGHAHNA BER, ISUA LEH MARY MAGDALENE INNEIH THU ZIAKTU “GOSPEL OF PHILIP PAWH HI 175 A.D. HNU DAIH-A ZIAK” NIIN ANMAHNI GNOSTIC-HO NGEI PAWHIN AN PAWM THLAP A NI. Gnostic hovin an sawi-mawi êm êm leh an innghahna ber The Nag Hammadi Collection-in official-a a chhinchhiah dânah phei chuan, “Gospel of Phillip hi 250 A.D. vela ziak a ni” an ti daih nghe nghe a ni.

16.”A Cathedral’s Long Hollow Nave as a Secret Tribute to a Woman’s Womb… Complete with Receding Labial Ridges and a Nice Little Cinquefoil Clitoris Above the Doorway.”
CHHANNA:-
Dan Brown-an Catholic Biak In (Cathedral) a sawichhiatna khi leh-chhuah (translate) pawh a ngamawm lo ve, a ngai ngai khian dah mai ila. A sawi ang a nih lohzia lam sawi zawk ila. Catholic Biak In (Cathedral) zum sei pût hi tun-hmâ hun aţanga kros anga an lo duan ţhin (traditional cruciform, cross-shaped design) a ni zawk a. A hming “Cathedral” tih pawh hi French (cathédrale) leh Latin (cathedra) ten Greek “kathedra” (καθέδρα) aţanga an lâk-chhawn a ni a, “seat, base, chair” tihna te a ni a. Chu chu Catholic-ten Bishop ţhut-hmun, awm-chilh (seat of a bishop, central church of a diocese, conference, or episcopate) tih nân an hmang zui ta a ni.

17.”Isua’n ama mimal chanchin ziakna a nei lo hi thil mak tak a ni. Isua hunlai khân Rawngbawltu pawimawh zawng zawngin an chin dân pangngai a ni. Isua chanchin pawh a zuitu sâng tam takin an record a ni. Tin, Isua pianlaia rangkachak, beraw leh murra (gold, frankincense and myrrh) an rawn pek-te kha thil mak a ni lem lo. Hindu pathian Krishna hnenah pawh khân a lo pian khân miin an pe ve tho a ni.”
CHHANNA:-
Lal Isua leh amah zuituten Isua chanchin ziakna an kawl vek tih hi dâwt muhlum a ni. Lal Isua zirtirte leh amah zuitute (eye-witness) tlêm-te (50 pawh an tling lo)-ten Lal Isua chanchin leh rawngbawlna an ziak chauh a ni. Hei bâkah hian, Lal Isua hian Lehkhabu-a dah ţhat tur thu emaw thil emaw a ziah thu hi Bible-ah emaw, Church history-ah emaw, Secular history-ah emaw hriattur leh hmuh tur a awm lo hrim hrim. Tin, Hindu pathian Krishna hnenah rangkachak, beraw leh murra-te a lo pian-a an pêk thu hi Kersey Graves-a lehkhabu “The World’s Sixteen Crucified Saviors (1875)”-ah a inziak a, pawmpuitu (supporter & citations) pakhat mah a nei lo bawk.

18.“Kum 300 chhunga Dawithiam (witch) an tihhlum vang lai khân, Catholic kohhran-in Dawithiam-a an puh hmeichhia maktaduai 5 (5 million women) an hâl-hlum a ni. The Louvre Pyramids khu President Francois Mitterrand thupek angin, tukverh 666 chiah chiah neiin an siam a. Hei hi Bible-a kan hmuh angin Sakawlh number a nih zia kan hre vek. Tin, he Louvre Pyramids-a security cameras te khu a lem (fake) vek an ni bawk.”
CHHANNA:-
Dan Brown-a hian a Thawnthu Bu hi miin thu takah ngai se a tih avangin sawi rinawm a tum lutuk a, dâwt a sawi leh ţeuh a ni. Kohhran-in Dawithiam nia a hriatte an tih-hlum zawng zawng belh-khawm kha mi 50,000 (hmeichhia leh mipa) aia an tam a rinawm loh. Tin, hâl-hlum an ni vek lova, kawng danga tihhlum te pawh an awm bawk. Catholic kohhran thiltih chauh a ni bawk lova, Protestant kohhran leh Sorkar-te hial pawh a inrawlh tel tho a ni. Tin, Louvre Pyramids tukverh zât hi, a hmun-a thawkte chhiar dânah chuan 673 niin an sawi a. He building ruangam siamtu the Architect’s Office thung chuan 698 niin an sawi thung. Kan sawi duh ber chu, Dan Brown-a sawi 666 khi chu a ni lo hrim hrim a, Brown-a sawi aiin a tam zawk tihna a ni. Tin, Louvre Pyramids-a security system-te khu a tak tak (real cameras) mai piah lamah, Movement detection-te nen-a thuam vek an ni zawk bawk.

19.“Vatican khawpui vengtu “The Swiss Guard” (traditional defenders of the Vatican)-te khân, kum zabi 15-naah khân, Muslim tam tak-te chu an lu an lo tan sak tawh a. Kum 1668 pawh khân, Illuminati Scientists 4 te chu Kohhran hian an rubo a, nasa taka an tihduhdah hnu-ah an tihlum (excuted) vek. He Swiss Guard inthuamna (outfits)-te hi Michelangelo-an a design sak a ni. Swis Cuard te sân zawng hi feet 5 inches 6 an nih ngei ngei a ngai bawk. Galileo pawh kha Illuminati member a ni.”
CHHANNA:-
Dan brown-a hian dâwt bawk a sawi leh a. The Swiss Guard hi kum 1506 khân din a ni chauh a. Tin, Crusade hnuhnung ber kha kum 1270-a neih a ni chauh bawk. Tin, Illuminati kha kum 1776-ah din a ni chauh bawk. Chuvangin, Dan Brown-a hian a ţhelh vek a ni ber e. Tin, Swiss Uniforms khu Commandant Jules Repond-an kum 1910-1921-a a design a ni. Swiss Guard sân zawng hi 174cm (ft. 5 leh inch 8) nih a ngai zawk. Galileo kha kum 1642-ah a thi daih tawh a, Illuminati chu Bavaria-ah kum 1776 khân din a ni chauh zawk.

20. The Da Vinci Code leh Angels & Demons leh The Lost Symbol-a Geographical Errors ţhekhat-te:- St. Peter’s Basilica chu Vatican Museums chhûngah a awm. St. Peter’s Basilica-ah hian Isua leh zirtir-te Milim 140 (statues) a awm bawk. Louvre Museum-ah hian Sophie Neveu-an Langdon tlânchhuah theih nân Leonardo lemziak “Virgin of the Rocks”, Mona Lisa lemziak ep chiah-a awm chu tih-chhiatah Police a vau. Washington DC khawpuiah hian Washington Monument chu he khawpui chhunga hmun-sâng ber a ni.
CHHANNA:-
St. Peter’s Basilica hi Vatican Museums PAWNAH (outside the museums) a awm zawk. St. Peter-ah hian milim (statues) 13 chauh a awm zawk. Lal Isua leh Apostol 12 te lim an ni. Louvre Museum-a “The Virgin of the Rocks” awmna hi hmundang (different gallery) daih-ah a inkhai zawk a, “Mona Lisa” lemziak ep (opposite) chiah lemziak awm (inkhai) chu Caliari-a lemziak “The Wedding Feast at Cana” kha a ni daih zawk.

Washington DC khawpuiah hian Washington Monument aia sâng the “Tower of the National Cathedral” a awm a. Monument hi feet 555 chauh a nih laiin, Cathedral hi feet 855 (ft. 300 in a sâng zawk) laia sâng a ni a. He Cathedral hi Mount St.Albans, ft. 400 laia sâng aţanga sak ţan a ni nghe nghe. Kan sawi tâk-te bâkah hian, Dan Brown-an Angels & Demons-a Chawngmawii (Venus) chungchâng dik lo taka a sawi te, Cellphone (mobile phone)-in dial tone a neih thu a sawi nuihzatthlâk tak te, leh belhchian dawl lo thildang tam tak te chu sawi tawh lo mai ang.

Part 1 & 2 kan zo ta a, Sawi tur ala tam viau nâ a, duh tawk mai ila. He Post 2-te hi English-a an ziak 10 dawn lai aţanga Mizoţawnga ka buatsaih a ni a, kim lo leh chiang lo tam tak a awm ang. A English-a chhiar zau duh tân, ka thulâkna leh kimchang zawka an ziakna link ka dah-ah hian en zui mai nise.

Isua birthday…

$
0
0

Isua piancham-ah hian hlim taka lawm tur nge kan nih ngui takin?

Khawvel tlantu lo piang meuh chu a lawmawm a ni. Isua thih hnua mihringte hi chu lawm hle tur kan ni a sin.

Isua pian vang hian mi thenkhat tan chuan lawmna tur pakhatmah a awm lo. Thinrimna leh tawrhna thil a ni.

Thuthlunghlui atangin a tharah min kai tir a. Hei hi mihring tan thu lawmawm nge anchhia?

Bible thuziak keuhawngtu zingah rul tawng thei a rawn inlar kher kher hi chu an ti fuh lo deuhin ka hria. A ‘fairy tale’ deuh tlat. Bih chian chuan rul tawng thei piah lamah hian thuawih lohna a rawn lang leh a. Mihringte Pathian mita kan sual chhan hi a ho tlat. Snow White leh Rapunzel thawnthu a ang tlat a ni. Bible a dawt sawi hmasa ber pawh hi kan rinhlelh miah loh a lo ni daih bawk a. Nakinah ‘thawnthu’ hi chu kan la chhiar zel ang.

Thei an ei hma khan Adama leh Evi khan thil dik leh dik lo, zahna chang, thil tha lo, sualna tih kawngah engmah hriat an la nei lova. Rilru thianghlim tak puin Pathian nen an inpawl thin a nih kha. Pathianin thei ei loh tur a tih pawh khan thil tha lo leh sual a ni tih pawh an la hre lovang. Rul tawngtheiin a rawn thlem a, thlemna pawh an la tawng ngai lova, thlem an nih pawh an hriat hmel loh. Rul tawngthei kha tunge a nih Pathianin a lo hrilh lawk bawk si lo nen. Thiam takin a rawn thlem a, an ni chhia leh tha hriatna pawh la nei lo tan chuan do zawh a har phian mai thei a ni. Phalloh tih chu an hria, mahse phal loh tih khan sualna a ni em tih pawh hre thei an la ni lova, an ei hnu chauhah chhia leh tha hriatna an neih vangin. Tin, mipa leh hmeichhia in pawl dan pawh an hre kher lovang. Pathian khan a sapatal tir tawp niin a lang. Tisachakna pawh sual ang hiala kan zir avangin engmah an la hre kher lo mai thei.  Mahse mipa leh hmeichhia a siam tlat bawk si. Thlem thluk theih ngei ngei turin a siam lui ni pawn a lang.

Rul tawngthei chuan thiam takin a thlem a. An ni chuan thei rah an ei chuan an ei ni la lain an thih tur thu an sawi a. A tawpah chuan an ei ta nge nge a. Ngai teh, an thi leh ta si lo!!! Pathian khan thihna a ti si a mahse an thi tlat lo. Thenkhat chuan Pathian ngaihah chuan an thi tihna angah an ngai a, mahse Pathian khan “Ka hmuhdan/thinlungah mitthi ang in ni ang” a ti bawk si lo. Thihna a sawi khan taksa thihna ti awm takin a sawi vel bawk si a. He thu ringawtah pawh hian Bible fiah lohna a intan a ni.

Lehlamah Pathian tluk deuh thawa thil ti thei,  rul tawngtheiin a thlem a, an ni lah thiltih-theihna engmah nei lo, rilru thianghlim pu, sualna la hre ngai lo. A ‘fair’ lo ang reng hle a ni. I hmangaih tak i fapa/fanu la naupang tak chu misual thlem theihin i dah phal kher lovang. I dah a nih chuan misual, mimawl, rilru chhia leh kawi tak i ni ngei ang. Tin, thlem an ni dawn tih hrelawk phei la chuan i thlah thlam lo chiang viau ang. Chuvangin Eden huana min sawngbawl dan atang hian duhthlan theihna min pek hi min hrem theihna tur kawng a insiamna mai mai a ni lo maw? (nakina mahni a inthiam theihnan).

Thuthlungthara kal daih ang. A ngaihnawm loh e mai!!

Nula virgin ngatin fapa an hring a. Sakhaw dang thu-hla chu ni se kan nuih a za ngawt ang. He piancham ni hi nu leh pa tam tak tan chuan thihna leh chhiatna chhe ber thlenna ni a ni daih zawk a. Lal Heroda khan Lal tur lo piang chuan a lalna a chuhpui a hlauh vangin nausen kum 2 achin hnuailam zawng zawng a suat a. Khawvel tlantu lo piang ve lem si hian thihnain bul a rawn tan nghal a ni. I fate kha thi zingah tel ve ta se Isua lo pian hi chu anchhia i lawh ve ngei ang. A phunnawi nasa ber ber i ni hial ang.

 

 

November 2014, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Saturday: A sawmlehpakhatna ni turin Mizoram chief secretary thar, Lalmalsawma chuan a pisa a luah ṭan. Lalmalsawma hi 1983 batch IAS, AGMUT cadre a ni a, a hmain Mizoram sorkarah finance secretary, home secretary, chief electoral officer hna leh hna dang pawimawh tak tak a lo thawk tawh a ni.

2nd. Sunday: HV Lalawmpuii d/o HV Lalhmunsiama, Lungleng-I chu electric current-in a man hlum. HV Lalawmpuii hian chawhma inkhawm bânah sunday school hall-a microphone a khawih a, current kalin a manin, a thi zui a ni.

3rd. Monday: R.Lalruatkima leh K.Lalrindika te chuan Aizawl Art Gallery-ah Painting Exhibition 2014 November 7 thleng awh tur an buatsaih a, Aizawl Municipal Council chief executive officer M Zohmingthangi’n a hawng.
Duet Painting Exhibition-ah hian R.Lalruatkima leh K.Lalrindika te lemziak chi hrang hrang – oil painting 30, water colour painting 26, oil pastel pahnih, acrylic painting pakhat leh pencil drawing 11, a vaiin 70 pho chhuah a ni.

4th. Tuesday: Zonuam Bial KṬP chuan Central KṬP blood donation calendar angin Zonuam kohhran hall-ah blood donation camp an huaihawt a; thisen unit 41 an pe a, a petute hi mipa 38 leh hmeichhia pathum an ni.

5th. Wednesday: Aizawl DC Committee Room-ah AADHAR Card siamna atana biometric enrolment kalpui meka thawktute tan traning buatsaih a ni a; Aizawl charge-9 leh Sairang khuaa thawktu turte an tel. Biometrict enrolment kalpui tur hian Mizorama district pariatte chu charge hrang hrangah ṭhen a ni a, DC-te chu an awmna district-ah registrar an ni. Aizawl district chu charge 20-ah ṭhen a ni a, biometric enrolment hi December 20, 2014-ah peihfel hman tum a ni. AADHAR Card hi prime minister Narendra Modi duh dan angin, PMJDY scheme thar ṭanpuina dawng theite chuan an neih a ngaih dawn a, ni 100 inhlawhna thawk theite thlan nan leh khawsak harsa zawkte ṭanpuina hrang hrang dawng theite finfiah nan hman a nih tur thu traning-ah hian tarlan a ni.

6th. Thursday: Sihphir khawtlang chuan an khaw khelmualah Sikni Êng Kût an hmang a, Assembly deputy speaker R.Lalrinawma kût pa a ni. Sikni eng kut hi Sihphir khua chauhina an neih a ni a; 17th. December 1977 khan an hmang tan a; a khat tawkin he kut hi an hmang thin a ni. Mizo incheiin an inchei hlawm bawk si a; khualzin leh tulchhung mi tam tak tan pawh hmuhnawm an tling a ni.

7th. Friday: Excise & Narcotics department hnuaia Anti Narcotics Squad-te chuan Phunchawng Mel 10-ah parvon spas mûm 2000 an man. Parvon spas phur luttute – Raju Ahmed (21) s/o Sale Ahmed (L), Premtola, Silchar; Moynul Ahmed (25) s/o Khaled Ahmed, Premtola, Silchar leh, Nizam Uddin (23) s/o Abdul Rouf, Badarpur, Karimganj district, Assam-te man tel an ni a; damdawi an phurhna Alto car hrensak a ni bawk.

8th. Saturday: North East Students Organisation (NESO) president Samuel Jyrwa chuan, Aizawl Press Club-a thuthar thehdarhtute a kâwm naah academic session thar aṭangin Central Board of School Education (CBSE) hnuaiah India hmarchhak chanchin zir a ni tawh dawn thu a sawiin “North east hi India ram a ni lo emaw tite an awm ṭhin. Chuvangin, India mipuite’n north east mite an hriat theihna atan a geographical area, culture leh thil dangte CBSE zirlaibuah telh turin kan nawr ṭhin,” a ti.

9th. Sunday: Lairam Isua Krista Baptist Kohhran (LIKBK)-a pastor bial hrang hrangte chuan October 6 zan aṭanga inkhawmpui an hman chu a ṭiak. Inkhawmpui neih chhungin kohhranpui, ṭhalai pawl leh hmeichhe pawlte’n a hran ṭheuhin ro an rel a ni.

10th. Monday: Vanlalchhanchhuaha (19), Suangpuilawn chu biak-ina an hnatlannaah electric current-in a man hlum.Vanlalchhanchhuaha hi Suangpuilawn North Presbyterian Kohhran hnatlangah an tel a, biak-in tuala iron rod an elh laiin a chunga 11 KV line chu an rod elh chuan a khak palh a, iron rod chelhtu Vanlalchhanchhuaha chu current-in a man ta a ni.

11th. Tuesday: Mizoram Assembly pasarihna session vawi thumna November 26 thleng awh tur chu Assembly House-ah ṭan a ni. House-a ngaihtuah turin sorkar bill pali, official resolution pakhat leh private resolution panga a lut a, starred question 254 leh unstarred question 46 a luh bakah, sorkar lehkha pawimawh leh House Committee report pharh tur eng emaw zat a awm bawk.

12th. Wednesday: Hnahthial North bial ṬKP-te chuan Christian Hospital, Serkawn tan thisen unit 60 an pe a, a petute mipa 37 leh hmeichhia 23 an ni. Thisen hi MṬKP ruahman anga pek a ni a, Christian Hospital hian hian blood bag an neih tlem vangin 60 an keng a, mi 60-in thisen an pe a ni.

13th. Thursday: TC Jonunsanga lehkhabu, ‘Fiamthu leh titi’ tih chu Aizawl Press Club-ah MJA president Vanlalrema Vantawl-in a tlangzarh. Lehkhabuah hian fiamthu leh Zopa titi eng emaw zat dah a ni.
14th. Friday: Dungtlang lal fanu, Hreichuka phûm tak Lianchhiari ruhro, a sam leh thil dang, a thlana la awmte chu Dungtlang khawtlangin an phawrh a, Dungtlanga phûm turin an la.

15th. Saturday: Ramhlun North bial KṬP chuan Synod Hospital-ah thisen unit 52 an pe a, a petute mipa 44 leh hmeichhia pariat an ni.

16th. Sunday:Synod Moderator Rev K.Lalhmuchhuaka chuan Champhai kohhran hrang hrang pathumah rawngbawlna a nei.

17th. Monday: Cherhhluna tlawmngai pawl hrang hrang leh lirthei neitue pawlte chuan Cherhhlun leh Thingsai kawng inkar an siam tha in an hnatlang. Hnatlangah hian mi 500 chuang an thawk chhuak a ni.

18th. Tuesday: Mizoram Basketball Association leh ZONET tangkawp buatsaihin Mizoram Super League khelh a ni dawn. Mizoram Super League khelh tura thawhhona thuthlung hi Regency Hotel-ah MBBA President, Pu Chalrosanga Ralte leh ZONET Cable TV Pvt. Ltd. Director, Pu Vanneihtluanga-te’n an ziak a ni.

19th. Wednesday: CID Crime hnuaia Anti Narcotics PS staff-te chuan Chanmari West-a Saihri lui bulah heroin hawng li leh a neitua puh Lalchuailova (28), Chanmari West nia insawi an man.

20th. Thursday: Lawngtlai DC Conference Hall ah World Vision India Chhimtuipui ADP leh Lawngtlai District Child Protection Unit buatsaihin United Nations Convention on the Rights of th Child (UNCRC) kum 25 na lawmna neih a ni a, Addl. DC Pu R. Lalsangluaia chu khuallian a ni. UNCRC day hmannaah hian Thingfal Children’s Club ten hnam lam an entir bakah zaithiam ten hun an hmang bawk.

21st. Friday: Lunglei Zohnuai khâmah pick-up MZ-01 D-0296 a chesual a, a chhunga chuang mi pahnih Lalmuankima (40), Sabual, Tripura leh driver Lalhlimpuia (25), Phairuangkai te chu an thi.

22nd. Saturday: Vaivakawn kâwn aṭanga Kanan Veng leh Seventhday Tlang lam panna kawng chu rawt hniam leh zauh hna UD&PA minister Pu Zodintluanga’n lei chekin bul a tan.

23rd. Sunday: Republic Veng Presbyterian Kohhran chuan Pathianni (30th. Nov.) zan an kum 50 tlin, golden jubilee lawmna prog. chu zan inkhawm bànah biak-in kawtah Upa L Biakchhunga’n jubilee mei dêt in an tan.. Golden jubilee lawm nan hian tunkar chhungin zan tin inkhawm an nei dawn a, an kohhan din ni tak, November 28-ah a lawmna pui ber neih a ni ang.

24th. Monday: Thingsai mipuite chuan Cherhlun-Thingsai inkar kawng chhe lutuk thawm ṭhat hnatlang rûnpui an nei a, mi 1,143 an thawkchhuak. Thingsai V/C leh YMA huaihawta hnatlang rûnpuiah hian a khawnâwtin an thawk chhuak a, an khuaa zirna in leh office zawng zawng khâr a ni.

25th. Tuesday: Parliamentary secretary KS Thanga chuan a bial chhung, Ṭhiak khuaa Horticulture Centre Nursery aṭangin purunsen ṭiak, phun mai theihte chu Kelsih, Aibawk, Sateek, Ṭhiak leh Sumsuih khuaa mi 50-te hnenah a sem.

26th. Wednesday: Mizoram Assembly budget session, November 11, 2014-a ṭan chu chief minister Lal Thanhawla leh minister of state C Ngunlianchunga te chan department enkawlna tur sum ruahman sawihoa pass a nih hnuin tiam chin awm loa tihtawp a ni. Tun tum budget session-ah hian Starred question pawm 246 zinga 93 House-ah chhan a ni a, unstarred question pawm chin 43-te chu chhanna pek a ni. Session chhungin private member’s resolution panga zingah MNF member Lalruatkima resolution chiah tihdanglam hreta pass a ni a; sorkar bill panga pass a ni bawk.

27th. Thursday: National Trade Union of Mizoram (NTUM) chuan Vanapa Hall ah General Assembly vawi 25-na an hmang a, Labour & Employment, Industrial Training Minister Pu Lalrinmawia Ralte-in a hmanpui. NTUM General Assembly ah hian kum 2013-2014 chhunga an member boral mi 25 sunna hun an hmang. Tunah hian NTUM ah hian member 4752 an awm mek a ni.

28th. Friday: VL Zaikima lehkhabu ziah chi hrang hrang 14-te chu Central YMA Hall-ah chief minister Lal Thanhawla’n a tlangzarh. VL Zaikima lehkhabu ziahte zinga ṭhenkhat chu MAL Book of the Year thlannaah a thleng sang zingah an tel tawh thin a ni.

29th. Saturday: Bairabi leh Sairang inkar rel kawng siam thar tur lung chu PM, Pu Narendra Modi-a’n Maligaon Railway Station-ah a phum a, he inkhawmah hian CM, Pu Lal Thanhawla chu khual zahawm a ni. Ruahman dan chuan km 50 leh a chanve a thui a ni dawn a, rel kawng lian chi, Broad Gauge a siam nghal a ni ang a, a siam nana sum ruahman chu cheng vbc.2,384/- leh nuai 34/- a ni. He rel kawngah hian rel station 3 – Hortoki, Kawnpui leh Mualkhangah te siam a ni ang a, lei lian chi 42 leh lei te chi 154 dawh a ni ang a, lei sei ber tur hi metre 1,042 a sei a ni ang. Lei chunga rel kawng kal 6 leh lei hnuai lama motor kawng kal 7 a awm bawk ang. Hengte bakah hian hmun 23-ah lei verh a awm ang a, a sei ber chu metre 1,733 a ni ang a, lei verh zawng zawng sei zawng belh khawm chu mel 9 leh metre 92 a ni ang. Siam zawh a nih hunah chuan mihring phur chi rel chu darkar khata Km 100 thleng thei tura tlantir a ni ang a, bungraw phur chi rel erawh chu darkar khatah km 65 thleng theia tlantir a ni ang.

30th. Sunday: Chhandamna Sipai Pawl Central South Division SAY General Council vawi 5-na, November 29 atanga Tuikual South Corps a neih chu a tiak. He Council hi Central South Division Divisional Youth Secretary leh Division SAY Leader, Captain Lalrinpuia’n a kaihruai a, kum 2015 Division SAY Budget chu kumin budget atanga zaa 30 a tihsan ni se an ti an tih bakah, nakkumah uar zawkin Operation William Booth neih leh ni se, Division SAY chanchinbu chhuah tihchangtlun leh Division SAY puala motor lei chungchangte a tel a ni.


Ka U Liana

Planet Shaker ten Tedim ah rawngbawlna nei

$
0
0

image
Rev. Go Za Nang, Senior Pastor, Agape Ministries Center leh ZYA Tedim te hmalakna zarah khawvela Pathian mi hman Apostle Tim Hall a pawl Planet Shaker tia hriat lar ten December ni 3-4 khan Tedim ah Pathian rawngbawlna an nei thei. Australia atanga lo kal hi an vaiin mi 24 an ni a. Kalaymyo atangin Rev. Go Za Nang, Rev. Kham Khen Tual leh thalai mi 20 in an zui chho bawk.

Chhun dar 12 ah Tedim a motor tha zual 12 leh Bike 50 chuang nen mipui 200 chuang in Welcome Gate ah ropui takin an lo hmuak a ni. Rev. Khai Cin Mang an bawhhla chhamin silai a hmet puak a, Dimtui Cultural Troupe ten hnam lam an entir bawk. Mikhualte Zo muffler pakhat theuh an pe a an lawm hle. Mipui zingah Planet Shaker T-Shirt ha an awm nual mai. Timothy Bible School ah thlentir an ni.

Inkhawmna hi CCJ Hall ah neih a ni. Pathian thusawina, tihdam rawngbawlna leh concert a hun hman a ni. Kalemyo a sound system nei tha ber Zawlbuk ta an hawhsak a. Zan khat hawh man Kyats nuai 10 a ni nghe nghe. Planet Shaker ten Digital Mixer Amp an rawn keng bawk a. Sound system anni kutah a awm nghal a ni. Rimawi tum leh zai an thiam hle. Pathian thusawi an thiam a, mi tamtakin harh tharna an chang a ni. Damlo damna chang pawh an tam hle. Pathian in nasa takin hna a thawk a ni.

ISUA KHA BAWNG IN AH A PIANG EM? (Luka 2:4-7)

$
0
0

Christmas a hnai leh ta hle mai a, post a tlem a niang, chuvangin Isua pianna chungchang hi tlem ka han sawi ve mai mai teh ang. Kan christmas hla tam ber ah hian Josefa leh Mari te khualbuk a an len ve loh avanga Bawng in (Ran in) a cheng a, chuta an awm laia Isua piang leh Ran chaw pekna thleng a mut ta ang hi a ni deuh vek mai a ni. Lalber Khualbuk tih thawnthu hria chuan kan hre theuh in ka ring a, khualbuk vengtu(Enkawltu) khan Josefa te nupa kha khualbuk a khah tawh thu hrilh in a lo hnar a ni tih kan hre awm e. A thu zel ah chuan he khualbuk ah hian

Israelte Lalber tan khualbuk pindan pakhat chu dah a ni a, Josefa te thlen lai hian he pindan hi a la ruak reng bawk a ni. Nimahsela khualbuk enkawltu (Hetah hian vengtu ti zel in dah a ni a, mahse vengtu nilovin enkawltu a nih avangin kei chuan enkawltu ti zel in ka sawi dawn a ni) chuan he pindan hi Lei leh Van Lalber paitu a ni tih hre lovin, Mari leh Josefa te chu a lo hnar ta a ni. Tin, kan hla ah pawh khualbuk an chan ve loh avanga bawngin a an thlen thu a ni deuh vek bawk ani. He thawnthu nen hi chuan kan hla te hi a in mil thlap in a dik em em a ni. Nimahsela, Bible chang ka tarlan khi kan chhiar chuan, a thu in dawt chhoh dan en khian Isua kha Bawng In ah piang lovin Khualbuk ah ngei a piang a ni tih a lang chiang hle ani.

Lalber Kaisara’n hming ziak tur thu a pe a, Josefa pawh chu Davida khua Bethlehem ah hming ziak turin a nupui Mari raipuar teuh nen an kal a ni tih min hrilh a. Chuta a awm lai chuan a hrin a lo hun ta a, a fa tir ah mipa a hring a tiin min hrilh ani. Hetah tak hian Josefa te hi khualbuk ah an thleng tawh a, khualbuk a an awm lai in Mari fa hrin a lo hun a, a hring ta a, mipa a hrin thu kan hmu a ni. Tin, puan in a tuam a khualbuk a an len ve TAK loh avangin ran chaw pekna thleng ah a mut tir a, tih kan hmu bawk a ni. Hetah hian TAK tih bold khi mizo tawng ah chuan awmna hmun awm a la awm thei reng nimahsela eng emaw thu avanga awm thei lo/awm duh lo a kawk ani. Chuvangin Isua pian hma, Mari’n nau a hrin hma zawng chuan khualbuk ah an awm theiin an leng reng a, mahse Marin’n nau a lo hrin tak ah chuan hmeichhe tenawm leh midang zing a awm tlak lo a lo ni ta a ni. Hei vang tak hian khualbuk atangin an chhuak a,Bawnin ah an khawsa ta a, a fa pawh chu ran chaw pekna thleng ah a mut tir ta a ni. Chuvangin Isua kha Bawngin ah piang lovin khualbuk ah ngei a pianga, mahse a pian hnu ah Bawng in ah an in suan a, ran chaw pekna thleng ah alo mu ta a ni.Israel/Juda ho dan ah chuan hmeichhia te hi a nep hle a, an thi neih lai phei chuan mi zinga awm tlak lo khawp a tenawm ah an ngai a, nau an hrin lek phei chuan tenawm tak anni. Heng Israel ho in hmeichhia an ngaihdante hi chu kei aiin in hre em em ang sawi thui tur pawh ka hre lo zawk a, ka sawi lo mai ang.

Kan Christmas hla ho a hian bawngin a piang angin sawi ni mahse, a pianna dik tak chu khualbuk ah a ni tih hi chiang ang u.
Kan hla te chuan eng tin pawh lo sawi se, a hla a tha a, kan tui pui, kan zai a kan sa a kan lam pui a, a tha em em ani.
Christmas hla a zawng ah chuan

Ngaiteh Van Lal Fa chu Bethelhem Bawng In Tlawm ah,
Hringmi hrai chawiin a lo pianga,
A Lal ropuina Van thutthleng chu rawn pelin,
Min tlan turin Bawng In tlawm ah a lo piang a.
Kan lawm a che lei leh van Lal Ropui,
Theih tawp in i fak hla kan sa ang,
Riangvai te leh rethei te Lalpa,
Hmanah Bethlehem ah I tan hmun a awm lo,
Tunah erawh I tan hmun a awm kan zingah.

Tih hla hi a christmas hla ber in ka hria a ka duh ber mai a ni. He hla hi ka naupan tet lai atanga christmas hla tha ka tih leh ka duh em em a ni a, vawiin thleng pawhin christmas hla ah chuan ka duh ber leh tha ka tih ber a la ni fan ani. A Christmas hla bik riau in ka hre thin.

Mizoram ‘9/1′ CONDOLENCE MESSAGE

$
0
0

The lost family from Mizoram Republic Veng, Pu Siama & Family, especially his son the only family member left alive… May peace and comfort find you during this difficult time. We are very saddened to hear of your tragic loss.

We want to express our sympathy and let you know that our thoughts & prayers are with you. May the Good Lord be with you through this hard times.

“Thlamuongtu chu a hung” ( The comforter has come)

– Fox Journal Team, Manipur/Assam
( www.foxjournal.net )

December 2014, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Monday: World AIDS Day a ni a; Aizawlah chuan I&PR Auditorium-ah FXB India Suraksha, Gan Sabra leh Positive Women Network of Mizoram-te buatsaihin hman a ni a, Central YMA president Lalbiakzuala khuallian niin, MSACS project director Dr Lalmalsawmi Sailo khualzahawm a ni.

2nd. Tuesday: Excise & Narcotics department (END)-a Anti-Narcotics Squad-te chuan Khatla South-ah heroin gram 16.500 leh a neitua puh mi pali Lalngaihzuali (38) d/o Zaliana (L), North Vanlaiphai (Chawlhhmun, Aizawla khawsa mek); Lalrokimi (49) d/o Sanglianthanga (L), Khatla South, Lalhmudiki (33) d/o Lalduhthanga, Khatla South leh, R Lalṭhakima (29) s/o R Lalhmingliana, Mission Vengthlang nia insawite an man. Heroin an hralhna pawisa leh an zawrh kualna motor taxi MZ-01 E-8520 an hrensak bawk.

3rd. Wednesday: Champhai SP hnuaia District Special Branch leh Champhai District Police-ten ruihhlo, heroin hawng 17 an man. Champhai Police-te hian an thu dawn bawhzuiin Zote dai, Ngur khaw panna kawngah he ruihhlo hi an man a, a neitu leh buaipuitute hi ramri pela an tlanchhiat hman avangin an ruihhlo tlansan chauh hi an man thei.

4th. Thursday: Mizoram Public Service Commission-in Combined Civil Service Exam result a tichhuak a, MCS leh MPS-ah mi 10 ve ve an tling.

5th. Friday: Lunglei SP thar Pu Zosangliana chuan Lunglei leh chhevel Veng hrang hrang 12 atangin VDP member-te kokhawmin SP’s Conference Hall, Lunglei-ah meeting pawimawh tak a neihpui a. He meeting-ah hian Lunglei SDPO Pu B.Laldingngheta pawh telin Dan hnuaia VDP te thuneihna leh an tih tur/tih loh turte inhrilhfiahna hun hman a ni.

6th. Saturday: Vaivakawn kâwna Luangmual lam leh Kanan Veng leh Seventhday Tlang lam panna kawng pengṭhuam tihzauh hna chu zawh fel a ni a; lirthei kal theiha hawn nghal a ni.

7th. Sunday: Bible Sunday a ni a, Bible Society of India-a tel kohhran pawl hrang hrangte’n an hmang. Bible Sunday pual hian Synod chuan inang tlanga hman turin thupui a siam a; kohhran pawl hrang hrangte chuan BSI pualin thawhlawm an la khawm bawk.

8th. Monday: National Highway 44-A kawngpui, Sihhmui leh Lengpui inkara Tlawng lei (bailey bridge), October 31, 2014-a chim chu dawh ṭhat leh a nih mek laiin a chim leh. Sihhmui leh Lengpui inkara Tlawng lei hi October 31, 2014 khan kawng siam hna thawktu SLT Infra Ltd. truck AS-24 C-2439-in a zawh laiin chim tawh a ni.

9th. Tuesday: Mizoram Presbyterian Kohhrana inkhawmpui lian ber, Synod Inkhawmpui vawi 91-na chu Mission Vengthlang Kohhran biak-inah palai lawm inkhawm a ṭan a ni. Synod Inkhawmpui thupui chu ‘Rinawmna’ tih a ni a, Rev. Zosangliana Colney-in a sawi ang. Inkhawmpui hi Pathianni zanah a ṭiak dawn a ni.

10th. Wednesday: Ni thum chhung awh tur Tourism department buatsaihin Tuirial Airfield-ah ‘Ṭhalfavang Kut 2014′ ṭan a ni a, chief minister Lal Thanhawla’n a hawng. CM chuan, kût chu nawmsip bàwlna leh nawm chenna hmun tur a nih loh thu sawiin, “Intihhlimna leh nuam siamna hun a ni,” a ti. Ṭhalfavang Kûtah hian aerosport te, bike circuit racing, aero modelling, painting exhibition, air rifle leh thal inkahsiakte tih a ni dawna; curtural show leh concert-te buatsaih a ni bawk ang.

11th. Thursday: Lunglawna Model English School chuan an kum 100-na, Centenary an lawm a, parliamentary secretary (Education) Joseph Lalhimpuia’n a hmanpui.

12th. Friday:Mizoram Premier League-ah champion thar kan hmu leh ta a, Samsung 3:16 Plan Solution MPL3 champion chu Aizawl FC an ni. Final second leg hmuhnawm takah Chanmari FC-in 3-2 in hnehna chang mah se, first leg-a Aizawl FC 1-0 an chak avangin belh khawmah 3-3 in an inhnehtawk. Penalty shootout-ah Aizawl FC 4-2 in an chak.

13th. Saturday: Chhimtuipui lui Darzokaia lei dawh mek chu hna thawh a nih mek laiin a chim a, mi 10 chuang chimpuiin, mi pakhat Fateh Mohammed (50), Matia Buru, Kolkata athi a, mi dang pakua an hliam bawk.

14th. Sunday: Synod Inkhawmpui, Mission Vengthlang Kohhran biak-ina neih chua tiak ta. He inkhawmpuiah hian probationary pastor ni mek mi 17-te chu pastor atan nemngheh an ni a, pro.pastor atana lak thar mi 26-te pawh dahngheh an ni bawk. Mizoram Synod hnuaiah hian presbytery 46, pastor bial 281, tualchhung kohhran 1,270, pastor 508, pro. pastor 53, kohhran upa 5,384, member 5,96,911, dan zawh kim 4,05,031, chhungkua 1,26,995 an awm a, kum 2013 leh 2014-a Synod Inkhawmpui inkarah nau piang 10,189 leh mitthi 3,398 an awm a ni.

15th. Monday: Khumtung Post Matric Union chuan Aizawl Civil Hospital-ah thisen unit 13 an pe a, a petute mipa 10 leh hmeichhia pathum an ni.

16th. Tuesday: MNF Dist. Hqrs. Lawngtlai chuan kum 2014 atan an party office an khar a, Exodus Day an hmang nghal bawk. He inkhawm, an party Vice President, Pu NC Nguntlunga kaihhruaiah hian an party President, Pu Lalramliana Kawlni chuan thu sawiin, kum 2014 chhunga Pathian hruaina avanga an party tluang taka a kal thei chu lawmawm a tih thu a sawi a, nakkum-ah Lai Autonomous District Council inthlanpui neih leh tur a ni tih sawiin, he inthlanna atanga rorelna an chan ngei theih nan an party mite chu inthlahdah lova tan la reng turin a fuih bawk. Lawngtlai Dist. MNF Hqrs. Office hi January ni 12-ah hawn leh a ni ang.

17th. Wednesday: Junior Comedian Search vawi hnihna chu tluang taka zawh a ta a; hetah hian J.Biakrinawma, Dinthar Veng, Aizawl chu pakhatna a ni.

18th. Thursday: Zokhumi (83) w/o J Lalsangzuala (L), Mission Veng chu Lalrempuia (36) Kulikawn chuan a that. Lalrempuia hi Pi Zokhumi te nau tho niin an sawi. Zokhumi hi Kristian Ṭhalai Pawl (KṬP) dintute zinga mi pawimawh ber pakhat a ni. Kum 1953-a KṬP din an rel aṭangin organising secretary niin, KṬP din a nih hnua secretary hmasa ber a ni.

19th. Friday: Cheng nuai 475 senga sak mek, Thingsulthliah-a vawk note tihpunna hmun, Piglet Multiplication Farm sak mek chu AH & Vety Minister, Pu C. Ngunlianchunga’n a tlawh a, he farm-ah hian vawkpui 200 vulh tum a ni a, kum 2015-2016 chhunga zawh hman tum a ni. He Farm dinna atan hian RKVY atangin sum hmuh a ni.

20th. Saturday: Mizoram Women Commission hotu, Vanlalawmpuii Chawngthu MLA chuan Central Jail-a Women Cell a tlawh a, Krismas leh Kumthar hlim taka hmang turin hmeichhe tang mekte duhsakna a hlan.

21st. Sunday: Presbyterian Kohhran Sunday School naupangte chuan kumin kum tluana Sunday School-a an zirlai an exam. Beginner Department leh Primary Department naupangten exam hi ka-a chhangin an bei a, Junior Department atanga Senior Department naupangte erawh chu ziakin an exam thung. Hetih lai hian Junior Department zirlai zingah pawh ka-a chhang exam hi an la awm nual a ni. Presbyterian Kohhran naupang Sunday School exam-ah hian ka-a chhang leh ziaka chhangte tan mark 85 hmu tling chin chu honours hmu phak an ni a, honours-a pass chinin lawmman an dawng thin a ni.

22nd. Monday: Mizote zinga thu leh hla lama miril kan neihte zinga mi leh Pastor hna thawk zinga rawngbawltu lar leh Kohhran tana thawhhlawk tak ni thin, Rev. ZT Sangkhuma (80), Zotlang, Aizawl chu an chenna inah Stroke a vangin a boral. A nupui Lalparliani leh a fate panga a kalsan.

23rd. Tuesday: Christmass a lo hnaih tak avangin Mizoram sorkar chuan Aizawl khawpuia bazaar kal turte tan a samkhai zawk nan Chanmari atanga Zodin thlengin chawhma dar sawm atanga tlai dar li thlengin No Vehicle Zone-a an puan chu hman tan a ni. He hun hi urlawk ni leh kumtawp ni pawhin hman a ni bawk ang.

24th. Wednesday: Vairengte IOC Veng a Pu Sanga (33) In kangah a fate 3 (pathum) an kanghlum a, pakhat dang chu na takin a kang hliam bawk. Pu Sanga (Bru) In hi a chung di, a chhuat leh a bang dap a ni.

25th. Thursday: Lal Isua Krista kan sual tlan tura khawvela a lo kalna champha a lo inher chhuak leh ta. Mizoram mipuite chuan hlim takin an hmang hlawm. He hun pual hian veng hrang hrang te chuan kum dang aia nasain an veng an cheimawi a; mipui an hip hle hlawm.

26th. Friday: Kolasib Venglai, AOC Venga Pi Lalbiakthangi in leh Pu Lalhlimpuia te in chu bungraw engmah chuh hman lohvin a kangral vek. Pi Lalbiakthangi u fapa te in Pu Lalhlimpuia te in atanga kangmei hi chhuak tan niin hmu hmasatu ten an sawi.

27th. Saturday: Chhingchip, Mualpui kawnah North Vanlaiphai tana Gas phur truck MZ01G 2085 chuan Zonuntluanga bike MZ06 5394 khalhtu chu a chil hlum. He chetsualna thlen dan hmu tute sawi dan chuan, “Truck nen an inpelh hma in Zonuantluanga hian bike hi a brake a, a tlu ta a, bike tlu tleng chuan truck ke a sut hnuah a sirlamah a in paih chhuak a, vanduaithlak takin Zonuntluanga erawhchu truck hnuaiah inbarh lut in, truck hian a nakah a chil ta a ni,” anti.

28th. Sunday: Aizawl to Champhai road Kawlkulh chhakah thlengthlawkthei (UFO) niawmtak chu hmuh a ni. He thil hi football khelmual tiat zet niin an sawi.

29th. Monday: Mizoram State Legislative Committee on Estimates chuan Zuangtui a Export and Import Business Training Centre sak mek leh Sairang ram chhunga Bamboo Technology Park hmunhma te an tlawh a. Heng hmun pahnih siamna leh enkawlna atana sum hmuh tawh atanga hmanralna hrang hrang te zirchianna neiin estimate nen a inmil em? tih te an endik.

30th. Tuesday: Uttarakhand Larsap, Dr. Aziz Qureshi chu sorkar laipuiin Mizoram Larsap atan a sawm. Sorkar-in an sawm dan ang chuan kum 2017 May thla thleng, Mizorama awm tura tih a ni. Hemi rual hian Meghalaya Larsap, Mizoram hmuitu, Dr. KK Paul chu Uttarakhand Larsap atan sorkar laipui chuan a sawn nghal a, ani hian Manipur Larsap nihna a hmui nghal ang.

31st. Wednesday: Khatla Peter street, PP John building opposite-a Petrol black-a zawrhna dawr chu a kang a, thi leh hliam an awmlo. Kangmei chhuah chhan hi an petrol stock-na barrel awmnaah naupang hoin halmawi an thlawhluh tir palh a, chutatang chuan a kang ta niin sawi a ni. Petrol kang a nih avangin thelh mih mai a harsa hle a, truck trip hniha an phuh hnuah pawh kangmei hi a rem mai hleithei lova, foam an hman leh hnuah mei hi a mit thei ta chauh nia sawi a ni.

Kumthar – Aadhaar leh WCC

$
0
0

Tun ṭum Mizoram lam a Kristmas leh Kumthar hmang a kan lo haw chho chu boruak a danglam ngei mai. UID (Unique Identification) leh Sakawlh chungchang ah thu ka dawn hnem ngei mai. Keini ho (Pathina thu sawi thiam ve lo) tan chuan mak ti viau awm tak a nia. Mahse mak tih a hnek in ka pawm pui viau hlawm a ni.

UID – Aadhaar Card: Hei hi Identification atan (Biometric Identification Now) India sawrkar chuan a lo duang chhuak a, mi tam tak in Cencus leh Citizen proof nan an ti liam mai mai a. Mahse a nih loh zia te chu UIDAI website a chiang tak in a in ziak kual kiau mai si a.

Reference:

Aw le, ka sawi tum tak tak ah lut leh teh ang. WCC chungchang ah leh ID chungchang ah te chuan Mizo te hi kan fing ta viau nge, kan mawl ta viau zawk ti chu sawi harsa ka ti khawp mai. Khawvel thiamna atang chuan UID te hi chu tha viau ang in a lang a, amah erawh chu kei chuan lak him lo leh belhchian dawl lo ah ka dah ve thung.

  • Identification atan tih ni ta se, PAN Card, Driving License, Ration Card, Voter ID te hi Identification atan an tlak loh em ni le aw?
  • Fake / a lem a tam: Aadhaar Card pawn AP ah te chuan a lem te chu tam tak a sin. Voter ID card te chu a lem siam a har viau si a.
  • Benefits : Aadhaar Card hmang kher kher a benefits hmuh theih dan hi tun thleng hian mak ka la ti zel a. Benefit Scheme tur hian Voter ID, PAN, Ration Card chauh te hi a tawk teh reng nen !
  • Kohhran in min fuih : Kohhran in Voter ID Card, Ration card, PAN card la tur in min fuih ka hre ngai lo a, he UID Card (Aadhaar) erawh hi chu “Lak a him, La rawh u….” ti in Kohhran tin deuh thaw ah an sawi. Hei hian chhan a nei em le?
  • Census atan an tih hi eng nge a chhan le? NPR (National Population Register) hian awmzia a nei ta lo em ni le aw?
  • Card dang zawng zawng hi a khum loh na tur chhan ka hre lo tun a an classify dan ah hi chuan. ATM Card, Net Banking te tel lova Shopping theih tih vel hi … ?
  • Hacker / Cracker / Kiddies ho tan chuan Pawisa (Money) hman sual / ruk chhuah nan a thil tangkai tak tur a ni.

Sawisel na tur ka ngaih lutuk a, sawi vek lo mai ang. Thil mak ka tih leh dang chu India sawrkar in Inneih na dan vel thlak danglam a tum hi a ni. Court hriat puina tel lo chuan inneihna dan (mizo, muslim, hindu, etc) te a pawm dawn lova, awmzia chu Kohhran pawh sawrkar hnuai ah a awm ta a ni. Krista thu ang a ni ta lo. (Tun atang hian Nupa, pumkhat….etc). Pawi hem hem.

He video hi en peih te chuan lo thlir ve teh u:

Click here to view the embedded video.

Aadhaar Chungchang.

Tin, WCC Chungchang:

Click here to view the embedded video.

 

Khawngaih in Comment lam fimkhur tur in ka ngen a che u.

2014 Mizoram

$
0
0

*Nikum lam atanga neih tan tawh Zonet Mizo Idol tum lina chu kumtharah hian neih chhunzawm zel a nia; hetah hian Grace Lalchhanhimi Kolasib chu hneh taka thlan tlin a ni. Tunhmain mipa hlir an la tlin avangin a bikin Mizo hmeichhe ho an lawm hle.

He hunah hian hming pe lut sang khat deuh thaw aṭangin form thehlut mi 600 chuang an awm a. Chutatanga pakhatna nih theih hi a hlu hle mai.

Mizo Idol theme song hi ‘Lo Buai Suh’ (LBS) tih a ni a, he hla hi Pu Vanneihtluanga phuah niin, a thluk siamtu hi Henry a ni. A hla hi ‘hnam hla’ tih theih tur chi a ni a, Mizo nula leh tlangvalte hmelma do tura auh na hla a ni. An han sa dual dual mai chu mawi danglam tak a ni.

Pakhatna, Grace Lalchhanhimi hian pawisa faiin ` 52,000/- a dawng a, chu bakah chuan kum khat chhung, thla tin ` 4,000/- a dawng ziah bawk dawn a. Hei bakah hian Rodeo Scooty a dawng tel bawk. Mi thilphal leh amah ṭantute aṭangin sum leh pai mai bakah thilpek tam tak a dawng tel a ni.

BA zirlai, Grace Lalchhanhimi hi Lalliankima leh Sapzingi te fanu niin, Kolasib Venglaia cheng a ni a, Tuikual South chu Aizawla a innghahna a ni. Vanlalsailova Mizo zingah chuan zaithiam a ti ber a, hnam dangah chuan Adele leh Carrie Underwood te a duh ber thung. ‘Khawngaihna mak, mawi leh duhawm’ chu Mizo hlaa a duh ber niin, Sap hlaah chuan ‘Coat of Many Colors’ a duh ber.

Hetih lai hian LPS lam pawhin comedian search an buatsaih leh a; puitling leh naupang a hranin an buatsaih nghe nghe. Puitlingah Lalsiamthara, Vanghmun, Tripura lam mi chu pakhatna niin naupang lamah J.Biakrinawma Dinthar a ni thung.

* UPC (NEI) ṭhalai pawl, Pentecostal Youth Department (PYD) chuan College Veng field, Aizawlah General Conference vawi 36-na hman an tuma; pandal hi ft. 150X90-a sak turin ruahmanna siamin Aizawl College Venga field-ah pandal an sa a; thui tak an kalpui hnuin Venghlui local council lamin an hnenah dilna an thlen loh vangin pandal sak mek chu titawp (stay) rih turin an ti a, hei vang hian pandal an sak tawh ang ang chu ṭhiatin, a ruhrel (structure) central YMA aṭanga an hawh pawh an kir leh nghal.

Chanchinbuah inkhawmpui neihna tur ‘College Veng field’ tia tarlan anih vangin Venghlui LC chuan pandal banner-ah ‘Venghlui/College Veng’ tia tar turin an lo ti a, College Vengin ‘Venghlui’ tih tel chu an remti si lo a, veng pahnih inkar buaina a ni a, veng leh veng boruak chhiat ai chuan kohhran anga hman rem loah ngaiin an thiat leh ta mai niin Kohhran hruaitu te chuan an sawi.

He inkhawmpui hi NE state pum huap a ni a, palai sing hnih chuang an nih ṭhin vangin field-a neih chu an tan a ṭhat ber thu UPC hruaitute chuan an sawi a, hetia pandal hmun ber a buai tak avangin Bethlehem Venga UPC biak inah khawmpui hi an hmang ta ringawt a ni.
Nikum pawh khan veng pahnih inkar vangin he field-a inkhawmpui neih tum Presbyterian Kohhran Hmeichhia te pawh Republic Veng field-ah an insawn tawh bawk a ni.

*Nikum lama MLA inthlanah khan rorel lai congress chu hneh takin an tlinga; hei vang hian Durtlang pa, Pu K.Chhawnthuama chuan EVM an (Congress) ringing a nih thu sawiin amah pawh police kutah zan thum lai a riah thu kan tarlang tawh.

Nikum kha chuan rigging ngei a nih thu bak a sawi loa; tunah chuan a video nen a puangchhuak ta rup mai. Sawi ringawt emaw ziaka dah ngawt chuan thil hi tunlai sanah rin mai a har tawh thin. Tunah erawh a video ngeiin a inlan ta. A sawi danah chuan Pu Hawla hian computer scientist thiam tak ruaiin chumi hmang chuan strong room a mi chu duh duhin an khawih danglam thei niin a lang. Heti a nih chuan Pu Hawla lamtang thenkhat tanna, duty te tham lungawi sen annih rinlohna chu a hnawt bo ti tih ta mai. Pu Hawla thuihhruai te an hawihai ti tih ta.

Pu K.Chhawnthuama lamah Zoram mipui kan awn dual mai. Mahse, police lamin thuchhuah an siam dan chuan amah tak chuan engmah a hrelo a; mi rinawm tak hnen atanga a hriat niin an tarlang leh ta. Amah hi pa rinawm a nih avangin mi pawh hi a ring hma hlein an sawi.
Thil a chiri ta nuai mai. Thil a kal a kal a; police thuchhuah pawhin rinhlelh a hlawh leh ta zel mai. Chutah Pu Hawla kaihza veng tu ni reng thina insawiin Durtlang tlangval, Lalmuanhlua chuan video a rawn siam ve leh. Hetah phei hi chuan EVM ringing mai a ni ta lo. Pu Hawla thil tih diklo nia lang thil tam tak a puangchhuak ta chuai chuai mai. He a thu puangtu hi a awmna vengah chuan misual nia ngaih a nih avangin Pu Hawla’n engah a ngai mang si lo? Rinhlelhna a chhanlet duh miau loh avangin ngaihdan siamthiam a har ta hle mai.Hemi chungchang hi Lalmuanhlua hi mi nikhualo tak nia hriain chhan let tlakah a ngai lo tak tak nge (a chhang let duh lo tiin chhiar tur a awm nual si a) a chhang ngamlo zawk pawh a hriat loh.

Pu K.Chhawnthuama hi a lawina Kohhranah upa a nia; mi hmingtha tak a ni. Hetih rual hian tarlan tak angin pakhat lah hi misual kan tih lam pawl mah zawk a nih avangin a tira police lam thuchhuah kha a dik a nih a ti rinawm leh ta.

Mahse, thir chu thir vek lo chuan an chher ngailo angin Pu Hawla hian Lalmuanhlua hi thil sual tihnaa hmanraw remchang takah a hmang thei ve tho mai bawk. He ngaihdan tak hian Zoram hmabak chu a ko hlea ngaihna a thlen ta. Mahse, Mizo mipuite a hlimchhawna phur hluai paw’n khuarei-ah chuan kan lo ngawi leh duk thin. Hei boruak rit chual chu a reh ta. Engtak lo thleng zel ang maw?

*Sorkar laipuia roreltu (MP LS election) thlan hun a lo inher chhuak a; he inthlanah hian candidate pathum heng: INC-CL Ruala, UDF-Robert Romawia Royte leh AAP-M.Lalmanzuala te an ni. Tichuan, tluang taka inthlangin Congress candidate Pu CL Ruala (a ni lai) chu thlan tlin a ni.

Hemi (election day) hma hian Tripura Transit Camp a Bru awm te chuan vote an lo thlak tawh a; he an vote thlak hi NGO lamin duh loin ECI hnenah vote chhiarlo tura ngenna an thlen. An thu thlente a hlawhtlin loh chuan inthlang theilo turin ni thum chhung (inthlan ni tur huam tel chiahin) Zoram pum huapin bandh an huaihawt ta rup mai. (Chhim lama dictrict pahnih: Saiha leh Lawngtlaite chuan hriattirna an dawn tlai avanga bandh lo a moral support an pek thu hre tel ta ila)

ECI lamin Bru ho vote chu chhiar phawta, thla thum chhunga Mizorama an lo let lo a nih chuan roll atanga paih annih tur thu a rawn sawi avangin bandh an huaihawt chhan tak – Bru vote thlak tawh cancel chu hlawhtling lo mah se, an beisei aia ṭha zawk hlawhchhuaka an inngaih avangin bandh hi darkar 32 hnuah an ti tawp ta. Bru ho pawh an lo let ruih ruih ta reng a nih hi.

Hemi (MP election) rual hian nikum lama MLA election a Pu Lal Thanhawla’n a bial pakhat a chhuahsan tak Hrangturzo bial MLA tur thlanna neih nghal a ni a; INC candidate Vanlalawmpuii Chawngthu chuan a khingpui awmchhun UDF candidate Lalduhawma a hneh a nih kha. Tihian hun rei tak hmeichhe MLA nei tawh lo khan kan nei leh ta.
A hnu reilo teah Rajya Sabha member thlan a lo hun leh ta. Zoramah Congress lal lai a nih miau avangin Congress candidate Pu Ronald Sapa Tlau thlan tlin a ni bawk.

*Environment & Forest department hnathawkte chuan Selam khaw dáiah tualchhung mite thingzai sa engemawzat an man.Thingzai ṭhenkhat hi thingzai neitu emaw, khaw chhung mi tumah hrilh loin E&F mi leh sate’n motor-a phurh an tum a. Hei hi feh hawin hmuin mi dang an hrilh chhawng a, Forest department-in thingzai phurhna atana motor an ken, Tata 1109 truck chu Selam khaw mi ṭhenkhate’n an hâl sak ve thung.

E&F hruaitute sawi dan atanga a lan dan chuan Selam khaw mite hian Lengteng Wildlife Sanctuary leh a bul velah hian dan loa thingzai an awm zauh zauh niin a lang.

Khaw mite’n an sawi dan ve thung chuan in sakna atana thing an zai, sumdawnna tur pawh ni lo chu E&F department-te’n an laksak niin an sawi ve thung.

Hemi buai hria hian police engemawzat Selamah hian an kal nghal a; khaw mipui te nena innawr buaiin hliam engemawzat awmin, police in Selam khaw mi engemawzat an man bawk.
Selam mipui ten thing an lo zai hi an khaw ramchhung a nih miau avangin an demawm lutuk lemlo. Hetih rual hian E&F lam rang taka an che pawh hi an tihtur diktak a ni bawk.

A nih dan turah chuan Selam khaw pa ho khan dan bawhchhiaa puh an nih miau avang khan dan zaha an thingzai man sak kha an remti mai tur niawm tak a ni. Chutiang niloa, tan lo khawh a, tharum hial an lo thawh mai kha an ti dikloa; sorkar bungrua (motor) an ti chhia pawh kha dan bawhchhiatna a ni bawk. A nihna takah chuan Selam khaw mipuite hi a thiamlo zawk anni chuan a lang.

Selam khuaah hian chenna in 227 a awm a, mi 1,100 vel an chêng a ni.

* Khawvelin nasa taka a buaipui Methamphetamine, ‘meth’ tia an kaihtawi mai (Mizotawng chuan khehpuam) chuan kan ram min rawn run ve ta. He damdawi hi a thawh dan nia an sawi chu hah theihlohna a nih avangin mi tam takin an ei a; drug ti-ah pawh an inngai lemlo niin an sawi.

Mahse, vawikhat ei tawh tan chuan ngaih loh theihloh niin an sawi thung. An sawi zel dan phei chuan a siam a harsat loh bakah a man a tlawm hle niin an sawi bawk.

Braket-a ziah ang khian he khehpuam hi mi tamtakin an kheh puam thina; zan hnih khat lekah nuai dawn dawn a hlawh theih avangin a kheh tute an kang awk awk mai niin an sawi. Tlem lai deuha awke man to tak takin a hralh theih thu an sawi chamchi te kha hemi thup mawi nana an ti a nih te pawh a rinawm rum rum mai.

He damdawi hi ruihhlo hlauhawm berte zinga mi a ni a. Durtlang damdawi ina ruihhlo ngai enkawltute zinga mi Dr.Lalchhanhima Ralte sawi dan phei chuan khehpuam atang siam methamphetamine ruihhlo ngai te hi enkawlna (damdawi) a awmlo a ti hial a ni.

Mi challang leh sorkar mi pawimawh tak tak he damdawi chungchanga inhnamhnawih an awm ve leh zauh thin avangin a mangan thlak lehzual hle mai.

*Kumin zet chu Mizoram Football tan ‘kum tha’ a tih loh theih lo. A chhan chu (Junior level-ah chuan champion fo mah ila) Senior level-ah kan champion ve tlat mai hi a ni. Siliguri-a 68th. National Football Championship for Santosh Trophy khelhah a vawi khat nan kan champion a nih kha.

He tournament-ah hian kan champion a ni satliah lo. Qualifying Round atanga final round group stage leh final thlengin kan khelh puite zawng zawng kan hneh vek mai kha a ropui thlawt.

Tin, hemi hmaa khelh hmarchhak state-te hoin an khelh thin 5th. Dr T.Ao Memorial Football Championship-ah Mizoram team kan champion bawk. Hetah pawh hian kan khelh puite zawng zawng kan hneh vek bawk a; a ropui in kan chapo mai ang tih a hlauhawm rum rum zawk mai.

Santosh Tro¬phy-a champion Mizoram team-in duhsaktu a nei zel a, Western Indian Football Association (Maharashtra state-a football enkawltu) chuan Mizoram team hi exhibition match khel turin a sawm a, India ram football khelmual hmingthang Cooperage Football Ground, Mumbai-ah WIFA XI nen an inkhel.

Amaherawhchu, Western India Football Association XI (Maharashtra XI) chuan Mizoram 2-0 in an hneh hlauh mai. WIFA XI tan Linekar Machado-a’n minute 35-naah goal hmahruai a khung a, Mohammed Shafique-a’n minute 72-naah chakna goal a khung leh bawk.

He inkhel hi Cooperage Ground chei thar, artificial turf phah thara floodlight hnuaiah khelh a ni a, Mumbai Mizo thahnem takin a hmunah inkhel hi an en.

A chunga kan sawi tak khi national huap a nia; a ropui viau rualin a la sang tawk lo. Germany League sang ber, Bundesliga calendar zinga mi, league kal meka pakuana ni lai TSG 1899 Hoffenheim chu India rama zin tura tih anni.
India a zau a, Mizoram a kilkhawr. He German club hian Mizoram an thlang nawlh mai. Indian football hre chiang bera an sawi ṭhin, Germany lam mi Arunava Chaudhuri chuan, “Lutz a lo zin tawh a, ani khan Mizoram nuam a tihzia, Mizoram FA an thawh ṭhatzia a sawi a, India rama an kalna hrang hrangah a fak ber a, Mizorama kal ngei hi a duh a ni,” a ti.

Mizoram XI leh TSG 1899 Hoffenheim te chu Lammualah an inkhel a, Bundesliga-a pakuana team hi 3-0 in an chak. Lammualah football hmuhnawm kan hmu a, Mizo mipuiin hmuhnawm kan ti a, German team-ten nuam an ti viau bawk.

Hoffenheim-in team ṭha an ni tih an lantir a, Mizoram XI pawh an duai bik lo. Inkhel hmuhnawm tak kan hmu a, exhibition match a nih angin competitive match nena khaikhin chi erawh a ni lo. Hoffenheim tan Anthony Modeste, Eugen Polanski leh Jiloan Hamad-te’n goal khat ṭheuh an khung. Mizoramin goal thun theihna tur hun ṭha vawi thum an nei a, an khung lo.

‘Hoffenheim’ an tih mai hi a hming pum chu ‘Turn-und Sportgemeinschaft 1899 Hoffenheim’ tih a ni duah. 1997 aṭang khan an club hming hi TSG 1899 Hoffenheim ti duah tawh loin ‘1899 Hoffenheim’ an ti. 1899 hi an din kum a ni a, Germany-ah chuan club tam tak hian an din ṭan kum hi an club hmingah hian an telh ṭhin.

Hetih lai hian MPL Session hnihnaah Chanmari FC an champion ta a, Final hi 1st leg leh 2nd leg-a khelh niin, first leg-ah Luangmual FC 2-1 in an chak a, 2nd leg ah erawh Chanmari FC hian 3-0 ngawtin hnehna an chang a, tichuan 4-2 (agg) in Chanmari FC hian hnehna an chang ta a. Mizoram Premier League champion an ni ta a ni. Hetih lai hian session hmasa pawh kumin chhunga zawh a nit ho mai a; hetah hian Chanmari FC an champion thung a ni.

Champhai Chhangphut field-ah artificial turf phah thar a ni a, North east state tana Sub Junior National football championship qualifying round thleng nghalin Mizoram naupang an champion bawk.

*Kum kaw hnuah Miss Mizoram thlan a ni leh ta. Hetah hian Armed Veng South nula, H.Lalchhanhimi chu Miss Mizoram 2014 atana thlan chhuah a niin C.Vanlalmalsawmi, Luangmual chu Ist. Runner Up a ni a, Kulikawn nula, Lalruatfeli Royte chu IIn. Runner Up a ni.

Vanapa Hall-ah Miss Mizoram Grand Finale hi neih a ni a; hetah hian top 16 te inlanin, top 10 thlan chhuah an ni a, hemi hnu hian top 5 thlan chhuah leh a ni. Top 5-ah hian H.Lalchhanhimi, Armed Veng; C.Vanlalmalsawmi, Luangmual; Lalruatfeli Royte, Kulikawn; Christina Lalhmingthangi, Electric Veng leh Lalruatfeli, Kulikawn te thlan chhuah an ni. Heng te hi ziaka chhân turin zawhna inang tlang zawh an ni a, Miss Mizorama thlan tak, H. Lalchhanhimi hian ‘Mihring min timawitu ber leh timawi lotu ber eng nge nia i hriat?’ tih zawhna chu – ‘Nungchang hi mihring min timawitu a ni a, ṭawngkam hi fimkhur a ngai hle, min timawi lotu leh min tizahawm lotu a ni thei a ni. Fimkhur a ṭha,’ tiin a chhâng a ni.
Miss Mizoram hian ` 110,000/- a dawng a, Ist Runner Up hian ` 50,000/- dawngin, IInd Runner Up hian ` 30,000/- a dawng bawk.

Hemi hnu hian Mister Mizoram thlan a nih bawk bakah a hmasa ber atan miss physique thlan a ni bawk.

*July 7th. zan khan Arsi tla (The Lyrids Meteor) chi khat nia ngaih chu Mizoram chungah hmuh a ni a. He thil Arsi eng tak? thlawk fua mai hian hmutute thin a ti thawng hle a,
thenkhat chuan UFO-thleng thlawk theiah an ngai hial. He eng hi Kawnpui,
Aizawl, Pangzawl, Thenzawl, Lunglei, Lungsen, Lungrang leh Tlabung bakah Tripura atang te pawhin hmuh a ni a; Bangladesh zawnah a puak darh ta niin an sawi.
He eng puak dur ri hi Tuichawng leh Tlabung a cheng te chuan hria in, mak an ti hle a ni. Mita hmutu tam takin Facebook-ah ziakin, mak an tih thu ha hipin an ziakin an sawi hlawm.

He Arsi tla tur hi Arsi chanchin zirmite chuan, kum 2015 April 21-22 zan velah chiang takin Mizoram-Aizawl khawpui chung velah hmuh theih turin an lo puang lawk a; mahse, rin aia hmain lei a rawn thleng nia ngaih a ni.

*2nd. September 2011 atanga Mizoram Governor hna chelh tu Pu Vakkom Purushothaman chu Nagaland Governor tura ruat a nih avangin (Mizoram atangin sawn a nih avang hian a bang nghal a ni) Mizoram Governor thar tur Dr. Kamla Beniwal chu rinawmna thu tiam tira lak luh a nia; amaherawhchu, politics tuinu in a nghawng nia ngaih theih turin thla khat em pawh a awm hmain ban a ni. He thil hi Gujarat Governor a nih laiin chief minister, tuna Prime Minister ni ta Narendra Modi nen an inhmuhthiam loh thin vang nia hriat a ni.
Mizoram Governor Dr. Kamla Beniwal Governor aṭanga bàn a nih tak avangin Mizoram Governor hna hmui rih turin Manipur Governor Vinod Kumar Duggal chu ruat nghal a ni. (Ani hi Mizoramah rei pawh a awm hmain Governor hna atang hian a bang a ni)

Mahni puala Governor kan neih tak loh avangin Central sorkar chuan Mizoram Governor thar atan Maharastra Governor tanglai K.Sankaranarayanan chu a ruat. Mahse, K.Sankaranarayanan hian Mizorama awm ai chuan a hna ropui tak pawh chawlh mai a hnial loh avangin a bang nghal a; he thu hi Raj Bhavan hotute chuan an hriat lawk avangin lo dawngsawng tura inbuatsaihna pawh an kalpui lo.

ZNP president Lalduhoma chuan, sorkar laipuiin Mizoram Governor tur a dah leh a sîksâwi vel dan chu “Mizoram Governor-a awm chu inhremna, indahbona, duh loh dahna hmun anga ngaih theih tura Mizoram min hmang hi a lawmawm loh hle. Mizo mipui hmuhsitna anga ngaih theih tura sorkar laipuiin vawi khat mai pawh ni lo, a ti nawn fo hi a lawmawm loh leh zual a ni,” a ti.

MPC party ṭhalaite pawhin thuchhuah siamin, Larsap ruat danah sorkar laipuiin Mizoram chu an duh loh paih khawmna (dumping ground)-ah a hmanga an ngaih thu an tarlang bawk.

MZP chuan, “Central sorkarin governor an ngaimawh leh báng tura a duhte sawn nana kan ram a hmang hi kan ngaithiam lo hle a, kan ram hi inhremna hmun ang maia a chhuah hi pawi kan ti hle a ni,” an ti a; inhremna hmun ang chauha Mizoram an ngai chu sorkar laipui hotute inen lêt se an duh thu an sawiin Mizoram Governor ruat dana an lungawi loh thu prime minister Narendra Modi hnena ziakin an thlen nghe nghe.

Hemi hnu hian Mizoram Larsap hna min hmui turin Meghalaya Larsap, Dr. Krishan Kant Paul chu Aizawl Raj Bhavan Durbar Hall-ah Gauhati High Court Chief Justice aiawhin Aizawl Bench-a Judge, Justice LS Jamir-a’n rinawmna thu tiamtirin a la lut. Governor Dr. Krishan Kant Paul hian Manipur pawh a hmui tel a ni.

Hetih lai hian Uttrakhand Governor Aziz Qureshi chu sorkar laipui chuan Mizoram Governor turin an sawma; mahse, thu chiang engmah a la awm loh avangin Raj Bhavan lamin engmah inpuahchahna an nei lo.

*20th. Feb. 1997 atanga hman tawh Mizoral Liquor Total Prohibition Act (MLTP) chu hlipin The Mizoram Liquor Prohibition & Control Act (MLCP) in thlak a ni.
He thil hi tih danglam a nih chhan nia lang chu zu in lo theilo ten zu chhia an in phah a; an hriselnain a tawrh phah bakah a in duh satliah paw’n in tur an hmu reng tho si. Hei vang hian a dana hi a hlawhtling tehchiam lo niin a ngaih theih bawk. Chubakah, Mizoram hi Central zem zen kan nih avangin kan sorkar hruaitute hian zu chhiah an beisei vang niin a lang bawk.

He dan tih danglam tumna hi a hma daih atanga lo irh lawk tawh a nih avangin a tira he dan siam rawt tu kohhran, Presbyterian kohhran ho phei chuan tum hnih lai he dan tih danglam rawtna hi a tlang loh nan Biak Inah an tawngtai rual nghe nghe. Anni bakah hian pawl leh mimal thahnemngai fal te pawh an tawngtai bawk.

MLPC Act a MLTP Act thlak a nih chiah hian Aizawla veng hrang hrang te chuan an veng chhunga bar (zu zawrhna dawr) siam an remtih loh thu an tarlang nghal chuai chuai bawk.
MLTP Act kha a taka hman chu ni se Mizoramah zu leh a kaihhnawih thil tih ngamna rual a ni lo. Chuti khawpa dan fir a nih avang chuan tlema thlahduh deuhin MLPC Act hi an lo duang chhuak ta a ni.

MLPC Act hman a nih tak avang hian mipui nawlpui te an mangang a; kan ram chu chhe ta vek leh zu rui khawlaiah an huangtau hle dawna ngaiiin an lungngai lawk a ni. Mahse, zu hi a zalen tawh dawn a ni loa; a ruia, buaina siam te hremna dan a na sauh dawn a ni tih I hria ang u. State pawn leh foreign-ah te pawh zu hi khap ni lo mahse, hemi avanga buaina siamte chu an dimlo thin teh a nia. Mahse, hei, kumin chuan dan thar chu hman a la ni lo a nih hi!

*Fur a lo thlen hi chuan kumtin khel loin chhiatna engemawtak a thleng thin. Mizoram hmun hrang hrangah kumin furah pawh chhiatna a thleng leh a; Mizo tlawmngaihna mawi takin a lang thin.

Leimin leh motor accident bakah tui tla zawn hna te thawh tur tam tak a awm leh a; hetiangah hian Mizo tlawmngaihna a parmawi thin hle. Mizoin chhiat kan tawka; a pui turin thalai kan thawk chhuak hi chu thil kalphung rengah pawh lo ngai ta ila; hnam dangin chhiat an tawh pawhin Mizo thalai te chuan tuma phut chhuah ngai loin, kan tihtur niah kan ngai hmiah mai hi a ropui tak meuh a ni.

Mi thenkhat thu uar deuhin Mizo tlawmngaihna awm tawh lo leh bo ta ang hialin an sawi thin. A dikna chen chu a awm tho ang. Mahse, harsatna hmunah Mizo nunze diktak hmuh tur a la awm a; tlawmngaihna a la nung reng tih chiang takin a lang thin. Mizo thalaite chet dan en hian Mizo tlawmngaihna hi a la nung reng tih a chiang a; I chhawm nung zel ang u.
Kumin chhunga chhiatna thlengah hian Mosolman chhiat tawk, Mizo thalaiin (ruang) kan hmuh chhuah an awm nual mai a; hetiangah hian an (Mosolman) thalai hruaitute pawhin min fak ve viau nghe nghe a nih kha.

*Aizawl Municipal Council (AMC) chairman CT Zakhuma chu AMC session-ah paihthlak a ni a; amah thlak tur hian Vice Chairman nilai, ZNP Councillor Zarzoliana chu thlan a ni. AMC-ah hian councillor 19 awmin INC, ZNP leh MNF in seat nga theuh changin MPC-in seat li an chang thung. INC leh ZNP hi thawk hoin MNF leh MPC-te hi an thawk ho bawk a ni.

He thil lo thlen chhan hi ZNP leh MPC councillor ṭhenkhatin an awmna party an chhuahsan vang a ni a; an awmna tur an tihchian lawk si loh avangin hetiang AMC chairman dinhmun a la him leh him loh fiah dilna hi W.Chhuanawma chuan Aizawl District Magistrate-ah a thehlut a ni.

Hetianga boruak a awm hnu session leh hmasa berah chuan appointed councillor R.Lalrinawma, Assembly deputy speaker kaihhruai na in neih a nia; session ṭan a nih veleh chairman R.Lalrinawma chuan motion pu luttu, ZNP councillor W.Chhuanawma chu thu sawi turin a sawm nghal a; W.Chhuanawma chuan, AMC chairman paihna tur motion an pu lut chu chairman an huat vang a ni lo tih sawiin, “Ṭha tê têa kan awm laiin politics inlumlet na takin min nuai a, a ruh no no chhuakah ti anga a kal tâk avangin hetiang hian kan ti ta a ni,” a ti.

AMC chairman paihna tur resolution sawihonaah hian a pu luttu leh chairman bakah councillor dang 14 – Lalzirliana (INC), Rosiamngheta (MPC aṭanga chhuak), F Lalhuthangi (INC), Lalmalsawmi (MNF), Ramhlunsanga (INC), Lalrinenga (MNF), Hmingthanzami (ZNP aṭanga chhuak), Zamanthangi (MNF), Laldinsangi (INC), C.Lalsawivunga (MPC), Biakthansanga (MNF), Lalrimawia (ZNP aṭanga chhuak), PC Lalruatsanga (MPC) leh PC Lalhmingthanga (MNF) ten thu an sawi a; ZNP councillor pahnih – Zarzoliana leh Lalchhuanmawii ten an sawi lo.

AMC chairman CT Zakhuma chuan thu a sawi hnuhnung ber a, councillor zawng zawngte hnenah ṭha tak leh lungrual taka an thawhho avangin lawmthu a sawi a, “Chairman hmasa ber ka ni hi ka lawm a, Pathian hruaina vang a ni. Keimah lamah harsatna a awm lo a, Pathian thu ang loin thil a thleng lo a; min chawlhtirtu pawh hi Pathian tho a ni,” a ti.

Resolution sawiho zawhah chairman R.Lalrinawma, MLA chuan AMC chairman paihna tur resolution-ah postal ballot hmangin vote a la a; paih duhtu councillor 10 awmin, paih duh lotu councillor pariat an awm a, paih duhtu an tam zawk avangin AMC chairman CT Zakhuma chu paihthlak a ni ta a ni.

Session-ah hian MLA ni mek Lalthanliana pawh a tel a, councillor a nihna aṭangin la bang lo mahse, vote a thlak ve lo. Appointed member (AMC huam chhunga Assembly bial MLA-te) dang zingah Vanlalzawma (MNF), K.Sangṭhuama (MNF) leh Lalruatkima (MNF)-te an tel bawk.

AMC danah chuan, state leh Central sorkar anga no confidence motion a awm lo a, ‘removal of chairman’ tih a awm a; chairman chu paih a nih chuan, a kaihhruai sorkar pawh a ding zui lo tura ngaih a ni.

* Sairang leh Lengpui kawng hlui lama Tlawng luia Buichali lei chu truck AS-24 C-2439 in a zawh laiin a chim a, mihring thi leh hliam na lutuk an awm lo.
Truck hi kawng siamtu SLT Infra Ltd. company ta a ni a, alkatra chhuan tui sa phurin lei hi a zawh a; lei laihâwl a thlen hma deuhin lei chu chim a ni. Truck hi luiah a tla lut lo a, tui chîm phak loh deuhah leiah a táng a ni.

Hemi hnu hian he lei chim hi siamthat hna thawh nghal a ni a; mahse, siam a nih mek lai hian a chim leh. PWD hotute sawi danin, lei dawh mek hi lui kam lehlam aṭanga a lehlam dawh thlen tep a ni tawh a, hnuai lamah a thlep thla ta rup mai a ni.

Hetih lai hian Chhimtuipui lui Darzokaia lei dawh mek chu hna thawh a nih mek laiin a chim a, mi 10 chuang chimpuiin, mi pakhat a thi a, mi dang pakua an hliam bawk.

Hnahthial aṭanga thu dawn danin, lei chim chhan hi anchor block an tih, (a banpui) a lei tlangpui thirzai lian kilh behna a pît vang a ni a; leia hna thawk mek zinga ṭhenkhat chu chhun thingpui in turin an kal sawn hman a, hna la thawk laklawh mi 10 vel bakah, hna thawkte vengtu police duty, head constable F.Lalsawia leh lei en a kal Lalzauva Sailo (40) s/o Sangliana Sailo Tuipui-D te chu leiin a chimpui ta a ni.

Leiin a chimpuite zingah hian a hmuna thi nghal an awm lo a, Fateh Mohammed (50), Matia Buru, Kolkata chu Hnahthial damdawi-in thlenpui a nih hnuah a thi. Hliam dang pakuate pawh Hnahthial damdawi-inah hruai an ni a, a hnuah ṭhenkhat chu Lunglei Civil Hospital-ah hruai leh an ni.

Hna thawktute sawi danin, lei hi inrinlâwkna hman awm loin a chim thut niin an sawi a, lei tlangpuia thirzai lian kilh behnain a zawh loh avanga pît ta nia an hriat thu an sawi. Zawhna chhangin, thawktu pakhat chuan, a kilh behna chu khawl hmanga kilh loin, mihringin an kilh a, December 20 hma ngeia dawh zawh hman tumin an bei ngawrh hle a, hmanrua an la lut nasa a, lei entu leh hna thawktute an tam bawk si a, a kilhbehnain a dâwl ta lo nia a hriat thu a sawi bawk.

Hetiang thil thleng avang hian opposition party lam hotu te chuan sorkar hotu te hi nasa taka demin a changtu Minister pawh bang turin an phut hial a ni.


POLITICS LUNGPHUM

$
0
0

(He thu hi Pi Hmingthanzami ziak a ni a. Tha ka tih em avangin ka rawn post a ni e. Lo chhiar ve ngei teh u)

Mizorama mipui tam berin Politics kan hriatthiam dan chu- thuneihna leh lalna inchuh (Sorkar siam) hi a ni. Politician kan tih zinga tam tak pawh hian chu chu an ngaihdan niin a lang. Engti zawng pawha thuneihna chan hi an tum ber a ni. Chumi atana a chaw chaha kan hman ber chu Development a ni a. Policy kan insiam that siak a; policy tha neih aimaha kan la ngaihpawimawh zawk chu, ‘Engin nge mipui hip ber ang?’ tih hi a ni. Congress-in NLUP an sem a, party dangte chuan sawisel reng chungin a aia tam sem dan an duang chhuak thap mai a ni. Hnam leh Ram erawh chu kan agenda-ah hian a tel pha lo em em a. Opposition an nih laiin mipui te rilru thawi nan vei awm tak te chuan an insawi thin a, a tak takah erawh chuan kan thinlungah veina a awm pha lo a ni. Hei leh chen kan thenawm nena kan ramri kan ngaihthah theih danah hian chu chu a chiang reng mai a ni.

State ramri chungchanga kan sorkar ten an duh ber chu- an sorkar laia buaina a thlen loh hram hi a ni. Thil eng emaw lo alh chhuak hlek a awm chuan official te tlantir vat vat a, hmehmih vat vat, remna siam thuai thuai leh thil a pangngai anga dah theih hram (status quo maintain) kha an tum leh duh ber a ni. Mizo mipui te thinlung erawh chu a dam chuang miah lo a ni. MNF hunlaiin Vairengte daiah MZP-in Zorun an sa a, zankhat pawh a riah hmain Mizoram sorkarin a thiahsak leh nghal a ni. Politics in a tum, HNAM HIMNA leh ZAHAWMNA te chu an tihchhan a nih hmel loh. ‘Kan lal chhung hi chuan buai rih lo e,’ tih chiah an ngaihtuah a ni. Tunhnai Congress hunah pawh hian kan buai chinfel dan chu kan hmuh theuh a ni- official te tlantir vat vat a, a ngai anga awm tura ‘remna’ siam vat vat kha a ni mai.

Politics kan hriatdan hi lal khelh a nih tlat avangin heng party te kutah hian kan hnam hi a him lo a ni. Mi hnam hruaitute leh kan hnam hruaitute inan lohzia entirna pakhat chauh han sawi ila- 1995 velah khan Arunachalah Chakma leh Hajong te hnawhchhuah tumin Student Movement a chhuak chiam a. A lo chhuahna chhan chu Election Commission-in Electoral Roll-a thun tura a tih vang a ni. (Chakma refugee te hi kan hriat theuh angin 1964 vela Arunachalah hian lut an ni a, tun thleng hian roll-ah an la thun ve lo a ni). Hetihlaia an State-a thuneitu chu Congress sorkar, Gegong Apanga hote an ni. Anni chuan Student te kha an vuain an man ve lo a ni maithei. Sorkarin a tih zawk chu- Electoral Roll-a Chakma te thun ai chuan Election hi kan Boycott ang, Kan nihna an zawng zawng, MLA leh Minister te, bakah, Central lam nena an inzawmna zawng zawng, an party nihna thlengin, kan bansan ang, an ti a. Chumai bakah, MLA hote kha Delhi-ah kalin Boat Club-ah nawrhna an zuk nei a ni. ‘Election Commission-in thun rawh u, a ti alawm’ tih vanga State pawna pemchhuak Tuikuk te kan umzui a, E Roll-a kan thun hram te nen chuan ram leh hnam chu a inhim hleih ngawt ang le. Hetiang mite kuta kan ram leh hnam hi dah zel thei kan ni em?

Mi thenkhat chuan Hmasawnna ‘Development’ hi Politics ni berah kan ngai niin a lang. Hmasawnna chak hi thil engkim chinfelnaah kan ngai niin a lang. Hei vang hi a ni ang, Central fatlum tih te chu inzawrhna tha takah kan hmang thin a ni. Amaherawhchu hmansawnna ringawt hi Politics a ni lo tih kan hriat a pawimawh leh khawp mai. Ram thenkhat, hnam thenkhat, ram hmasawnnain a nekchep em em te, ram hausa, a ram leilungfate rethei em em si te pawh sawi tur kan hria ang. Kan hmasawnna hi mi tlemte vanneihna leh a tam zawk te ‘hlawhfa’ maia min siamtu tur a ni thei a. Kan hnam nihna leh kan hnam nunphung min hlohtir vek theitu a nihna lai te pawh a awm thei a ni. RAM NUAM leh HNAM ZAHAWMA min siamtu atan Development hi chu a pawimawh. Amah lawng lawng hi chu Politics ber a ni lo tih kan hriat a ngai.

Chutichuan, kan ram politics-ah hian ‘change’ a ngai a ni kan tih hian, ‘Anni aiin kan tha zawk ang, Corruptionah kan fihim zawk ang, sum kan hailut hnem thei zawk ang’ tih mai ni lo deuh, politics lungphum- Ram leh Hnama innghat Politics, engkim aia Ram leh Hnam dah hmasakna- HNAM DINCHHUAHNA, HNAM HIMNA, HNAM ZAHAWMNA HI A TUM A NI TUR A NI. Thildang zawng zawng hi chu a pahnihna vek a ni. Ram leh Hnam tan hian ‘Vision’ kan nei a: RAM NUAM, RAM ZALEN, RAM THIANGHLIM. HNAM CHAK, HNAM HIM, HNAM ZAHAWM nih hi kan tum a ni a. Chumi ram thleng tur chuan tih tur(Mission) kan nei zawk a ni. A tobul fuh tawh lo, a nihna tur ang tak ni tawh lo kan politics hi chu, mitharin rilru thar nen siamthat tumin bei bei mah ila, puan mawih tawh, puanthem thara bel ang chauh a ni ang. Chu ai chuan, bul tanna dika bul tan that leh hi a ngai a ni.

BJP a rawn len chhoh tirh khan, Aiyodhya-a Ram Temple sak (Ram Janmabhoomi) kha thupui bera an rawn neih leh India mipuiten kan lo hmelhriat tanna a ni. Hindu party-ah ngaih loh theih an ni lo. Politics hi a tobulah a dik loh chuan a ler lamah dik kan beisei ringawt thei lo. Zirtirtu te hi hnam siamtu an ni kan ti thin a; zirtirtu kan lak dawn erawh chuan a thiam thiam ai chuan, Ruling Block President fapa te kha lak an ngai tlat thin a. Sorkar sikul Primary levelah te chuan, khawpuiah phei chuan zirlai tur pawh kan inhmu ta mang lo a nih hi. Sawi tur tam tak awm mahsela, sawifiah kan tum ber chu Politics innghahna lungphum dik leh dik lo hian a kal zelna tur kawng hi a hril nghal a, thil engkim mai inthlunkhawmna chu politics hi a ni, tih hi a ni.

HNAM LUNGPHUM

Mizo thalai, kum 20-40 inkar kan thih nasatzia hi kan vei theuhin ka ring. A na, a pawi, an uiawm mai ni lovin, ‘Reproductive age’ an ni a, politics takin hnam tan a pawi hle a ni. Mihring awmphung pangngai a nih loh avangin a chhan pawh kan ngaihtuah thin ngei ang a; puh tur tam tak pawh kan hre ngei ang. Chung thil tam tak zinga pakhatah chuan- a bulpui ber zawk pawh a ni maithei- Innghahna bulbal nei lo hnam kan nih vang hi a ni ngei ang. Innghahna bulbal neilo hnam han intih chu na kan ti maithei, mahse a dik tlat si.

Innghahna-Culture: Hindu te chuan an sakhua leh an culture hi kum sangbi teh meuh lo inphun nghet tawh an ni a. Hnam hnuaihnung ber atanga chi tha ber, rethei ber atanga hausa ber khuan an nunphung kawng tinrengah khuan, eng hun leh eng hmunah pawh enge an tih tur an hria a ni. Sakhaw biak dan, chhungkua, khawtlang engkim maia an tih tur kha ramri kham fel sa vek an nei a ni. Keni hi chuan tuna kan rama kan inbenbel pawh hi kum sangbi khat pawh a la ni lo a. Hnam nunphung (Culture) innghahna ber pakhat kan sakhua, Christianity kan vawnna chu kum za awrha upa chauh a la ni a. India ramah kan awm a, nunphung leh khawsakna, hmasawnna kawng tinrengah khawthlangho kan entawn a. Transitional period-ah kan la awm a ni tih entirna tha tak an sawi thin chu kan inneih danah hian a ni. Kan Mizo danin man leh mual kan inhlan a, sap tihdanin kawrfual leh veil nen, Kristian serh leh sang danin biak inah kut kan insuih a. Inthen nikhuaah te Mizo dan kan hmang leh a. A duh chuan India dan nena chawhpawlhin India Christian Marriage Act an hmang bawk a. He entirna atang hian hnam nun ngelnghet kan la nei lo tih hi a chiang hle a ni.

Innghahna-Hnam: Mi hnam te chuan innghahna tlak, thlamuanpui tham hnam an nei. Israel te leh American te hi lo en ta ila, khawvel khawilaiah pawh awm sela an sorkarin thlen phak loh a nei lo. An sorkar ropuina leh chakna zawng zawng kha mimal pakhat nunna phenah khan a awm a ni. Keini chuan kan sorkar kan en a, hnam himna leh damna chungchangah chuan thlamuanpui tur kan hmu lo a ni. Kan hnam lah chu Mizoram chhung ringawt kan en phei chuan kan tlem em em a, thlamuanpui tham kan ni hlawl lo. Vairengte kan pel a, kan ti em em a; kan ram chhugah pawh hian kan thlamuang chuangin a lang lo. Trade licence, relkawng, state boundary, International boundary, tourism, ILP- min tithlamuangtu aiin min tithlaphang rutu an ni a. Hnam lian, hnam chak, hnam ngelnghet chu ni ila hetiang hian kan dawih bik lovang. Hnam insuihkhawm kan sawi hian, hnam dinchhuahna atana a pawimawh ang chiahin mimal hian kan behchhan tur leh thlamuanpui tur hnam hi kan mamawh a ni. Mizoram chauh kan ngaihtuah thin avanga hnam tlem hi kan ni a. Kan chipui Myanmar, Chin Hills, Bangladesh leh India ram State hrang hranga awmte nen hian kan inpumkhata kan inunau hi kan hnam tan leh mimal tin tan hian a pawimawh em em a ni. Hnam hi identity min petu a ni si a

Innghahna-Sum leh Pai: Economics stability hi rilru ngelnghet leh thlamuanna min petu tur a ni bawk a. Mahse kan ram dinhmun kan en chuan- siam chhuah nei lo, thar chhuah nei lo, kan ni a. ‘Nil’ der em chu a ni lo ang chu, buh ei tur pawh thlahnih daih chu kan thar ve niin kan hotuten an sawi. Bawng, vawk, ar, sangha kan lalut a; thlai engkim, vawkchaw dawl leh vai anthur thlenga lalut hnam kan ni a. Heihi ram leilung kan neih loh vang emaw, buh bal that theih lohna thlaler ram te ni ila chuan hriatthiam theih pawh a ni ang. Mahse chutiang chu a ni loa, ram leilung kan nei a, thei leh thlai engkim a that duhzia kan hria a ni. Lo neih hahthlakzia, ram tih chereuna a nihzia, buh chin hlawklohzia hi kum sawmthum panga vel kan sawi tawh a. He kum sawmthum panga chhung hian buh hi kan la thar tam phah miah lo a, thlahnih tla reng kha kan la thar a ni! Kum sawmthum sawmli liam ta atang khan, mi tam berina kan eizawnna loneih chuan hma a la sawn miah lo tihna a ni a. Chu chu thalaitena kan innghahna kan nu leh pa te dinhmun chu a ni. Thlamuanna min petu tur economics stability kan nei lo. Thalaiten hna hmu turin eng party emaw belh fuh ngaiin kan hria a, a belfuh ve lo tan chuan beisei bo hlauh a ni a. Thawhrim ai chuan party belh fuh a hlawk zawk a; kan inkaihhruai dan dik loh avangin kan rilru a no em em bawk. Tichuan, sau takin han sawi ta ila- innghahna bulbal nei lo kan nih vangin kan thalaite nun hi a tlolo a ni. Hei vang ringawt pawh hian bultanna dika kan politics hi kan tan leh a ngai a ni.

Food Security- chungchang hi han sawi zui hlek ila-khawvel hian eitur a tharchhuah tlem chuan keini chang ni lovin khawvel hi a buai thei dawn a ni a. Eitur man hi a san chuan ram rethei te, hnam rethei te, mirethei te hi a tuar hmasatu kan ni leh dawn a ni. Khawvel sik leh sa inthlak danglam zel avang hian- tuilian vang emaw, khawkheng vang emaw pawhin tuna buh leh bal tharchhuaktu ram te hian thar lo ta se…emaw, indo vang emaw, harsatna dang vang te pawhin eitur hi kan ramah hian lo lut lo ta sela, eitur thar chhuahna tur ram tha tak nei hian, kan ram kan cheibawl loh vang chauhin tampui mitthi kan lo tuar ve ringawt dawn a ni. He ram tha tak min petu Pathian chu a zahawm ngawt ang le! Kan Bible chuan, ‘Lal pawh thlawhhma ring mi a ni’ tih kha min lo ziah sak diam tawh a ni. Kan thlaichi, local variety te hi i vawnghim ang u. Chi chhuah ve thei tawh lo, hybrid te hi innghahna chi a ni lo. Changkha rah dawng no nalh em em mai, han chhumhan a DDT nam huam mai te in ei fuh ve tawh ngai em? Kan hriselna thlenga khawih pawi thei hi kan la lut vak vak a ni maithei a ni. Kan mamawh khawp chauh hi chu kan ramah hian i thar ve ang u. Chutiang tur chuan a nawlpuia lo kan neih pawh a ngai lovang, a tuimi ten lo an nei ang a, sorkar erawh chuan ram leilung chu eitlak turin a cheibawl mai dawn a ni. Heihi hnam politics-ah chuan ‘basic needs- food, shelter, clothing’ kan tih ang deuha telve tlata ka ngaih a ni a, thildang tih daltu tur ni lovin.

HNAM RILRU

Pawl hrang hrangah te, kohhran hrang hrangah te, party hrang hrangah te awm darh thin mah ila, kan zavaia min la phuarkhawmtu chu kan hnam tanna rilru hi a ni. Hnam thil a nih tawh phawt chuan kan pawl hrang nihna rilru te dahthain kan tangrual thap thei thin. Hetiang hi ni mah ila mi tam tak chuan he hnam thuthlung kengtu party hi awm tawh chuangin kan hmu lova, MNF leh Indian National Congress-a awm hi a danglamna pawh awmin kan hre tawh lo; chuvanga Congress leh MNF leh ZNP, MPC tea awm darh mai mai kan ni a. Pawl tinah hian hnam rilrupu thahnem tak hi an awm vek a. A tam ber phei chu MNF a la awm te an ni nghe nghein ka ring. A that vang emaw, mahni hlawkna tur vang emaw lam pawh ngaihtuah lova, hnama rinawmnaa ngaia MNF a la awm tlat te pawh hi tam tak an awm a ni. Hengte hian NLUP dawn ve te chu an duh loh vang pawh niloin, hnama rinawmnaa an ngaih avanga NLUP te pawh lo hnawl ngam te an ni ve a ni. An hotute aia hnama rinawm hi an tam mai. Chutihlai chuan kum 10 an lo sorkar tawh chhunga an party zia leh an hotute ziaah hnam thuthlung kengtu zia erawhchu hmuh tur a awm tawh chuang lo. Hetihlai hian hnam rilrupute hi mi rethei leh harsa te chauh an ni lova, mihausa te pawhin hnam hmangaihna hi an nei nasa hlei hlei thei ve tho. Mihausa ram zau tak tak nei te pawh hian, hnam tan a nih chuan an ram te hi an surrender duai duai thei em em ang.

Chuvang chuan a la beidawnthlak loha, hnam rilrupute hi kan la inpawtkhawm thei a, thil kan la thlak danglam thei a ni. Politics dik lo avanga thil chhe tawh siam tha leh tur chuan politics dik a ngai a. He hnam rilru atang chauh lo hi chuan kan inpawtkhawm thei tawh lo thung ang. Hnam hmangaihna rilru chauh hi kan politics siamthatnana kan ingnghahna awmchhun ani. Chuvang chuan hnam rilrupute hi kan intelkhawm ngei ngei hi a tul a ni. Tunah hian bul kan tan erawh chu a ngai a. Tunah hian bul kan tan lo a nih chuan nakin lawkah chuan hnamrilrupu te hi chharkhawm tur pawh kan awm lovang tih a hlauhawm. Politics hi sumdawnna emaw kan tih vek hunah chuan bul tha hi tan ngaihna a awm tawh lo ang a. Hnam hian boral lam a pan tihna a ni ang. A la theih lai hian kan tih a ngai a, kan la theih lai hian tih a ngai bawk. Tuna keiniho hian engmah ti lo ta ila, ‘ka theihlaia engmah ka lo tih loh vangin hei hi a thleng a ni’ ‘ka theihtawp tal ka lo chhuah loh vang a ni’ kan la tih hun hi a thleng lovang tih hi a sawi theih loh. “Keini hi kan ngawih renga khawvar kan nghah mai chuan, hremna kan tawk mai ang…”

ENGVANGIN NGE TUNAH KEINI HIAN

Ram hi Lalpa ta a ni a. “Roreltu hi Pathian ruat a ni” tih ringtute kan ni a. Roreltu hi Pathian ruat a nih chuan, a rorelsak mipui te chungah chauh ni lovin, a ruattu Pathian chungah pawh mawh a phur bawk a ni. Hemi rilru nena ram rawngbawltu, Pathian tihmi, ama mimal nuna Pathian be pawp leh Pathianin a hruai theih mi ram hruaitu kan mamawh a ni.

Pathianin hnam hi a hruai dawn a nih chuan, a hruai theih mi mihringin hnam a hruai a ngai a ni. “Roreltu an sual chuan Pathianin mipuite a hrem thin” kan ti awlsam leh mai thin a. Mahse, “Roreltu an sual chuan mipuite an tlu thin.” tih hi kan sawi dan tur ni zawk awm tak a ni. Israel te chanchina kan hmuh chian em em chu, lal a that chuan mipui ten Pathian lam an hawi a, lal a that loh erawh chuan mipuite kha an tlu mai a ni. Pathianin Mosia hmangin, thilmak tam tak nen Israel fate Aigupta ram atangin a hruaichhuak a. Thlakhat leh a chanve vel an kal hnuah, Mosian Dan laa ni sawmli sinai tlanga a thangsan hlanin, Arona hoin sebawngno lem an lo be hman der a ni. Solomona fapa Rehoboama lal laiin, lal Jeroboama khan Israel hnam sawm te a hruai hran khan, “Jerusalema Pathian be tura an kal thin chuan Davida chhungte lakah an lung a leng leh ang’ tih a hlauh avangin sebawngno lem pahnih a siam a. ‘Heihi in pathian, Aigupta ram ata hruaichhuaktu che u kha a ni’ a ti a, mipui chuan an be mai a ni. Chutiang zelin lal a sual chuan mipuiten an bawhchhia a, lal sual pali panga hnuah lal tha pakhat rawn chhuak sela, mipuite kha Pathian lam a hawitir leh thei mai zel a ni.

Khang hunlai khan Puithiam te, Zawlnei te pawh an awm reng tho; Pathian thu an tlangaupuiin vaukhanna thu te pawh an chhakchhuak reng tho a ni. Mahse lal khan a pawm miau loh chuan an sawtpui vak lo niin a lang. Zawlnei te leh Puithiamte ngaihnepna lam ni lovin, Pathian khan hnam kha chu lal leh roreltute hmang khan a hruai niin a lang tlat a ni. Chuvang chuan Pathian tihmi mihring hi hruaituah kan neih a ngai a ni.

Hruaitu hi kan zawng a, kan dap rilru a; kan van a ni. Hruaitu tur tha hi chu nei ila, tiin mi tam tak hi hruaitu tha zui tur chuan kan inkau a ni; mahse kan duh leh kan beisei ang hi kan hmu mai si lo a. Kan nghak a, kan thlir a, mahse nghahchhuah tur a awm leh awm loh pawh hi kan hre chiah lo. Thil kan duh chuan, mi thil kan dil chuan a dawnthleng lam kan lo buatsaih ve phawt te pawh hi a tul thin a. A dawnthleng tur hi lo buatsaih phawt mai ila, Pathian hnenah kan dil ang a, Pathianin min pe mai ang tih hi i ring ang u. Party politics ah hian Pathian a inrawlh ka ring lo, hnam politics-ah hi chuan Pathian a inrawlh thin a ni. Tuna kan ram leh hnam dinhmunah hian Pathian hi a inrawlh a ngai takzet a. Pathian lam kan hawi a, Pathianin min tihdam kan ngai a ni, a nih loh chuan kan boral thei takngial dawn.

Kan zawlnei ten an lo sawi thin, ‘thim thuahhnih’ tih te, ‘zoram khawvar’ tih te mi tam takin an buaipui a. Hengte hi a lo thleng ngei dawn pawh a ni ang; thuthluanga lo nghah thlen mai chi chu a ni lo. Kan hmalam huntawng tur chu engpawh nise kan lo inbuatsaih lawk hi a ngai tho tho mai, a zawlnei thu ngaihtuah miah lo pawhin. Kan hnam leh ram hi thangtharte tan kan kan lo buatsaih lawk a ni a. An tawn tawn tawng tura thlir liam mai tur kan ni dawn em mi? Tun hunah hian Zoram veitu tam tak an awm a. Mi tam tak hi kan ram leh hnam tana tawngtai hi an awm reng a, hruaitu min pe tura dil pawl pawh hi an awm reng bawk a ni. Pathianin kan mamawh tak hruaitu tur chu min pe mai ang tih hi i ring ang u. Kan dil a, a dawhthleng lo siam mai hi kan tih tur a ni e.

Ziaktu-Hmingthanzami 26 Jan 2015

January 2015, Mizo(ram) Diary

$
0
0

1st. Thursday: DDK Regional News Unit Aizawl chuan tlai dar 3:00pm ah chanchin thar langsar zual (Headline news) a puang tan leh ta a, heti hian DDK Aizawl chuan nitin news bulletin pathum, 3:00 pm, 5:00 pm leh 6:30 pm ah te a puang chhuak ta a ni. DDK Regional News Unit hian District tin leh Sub-Division hrang hrangah te reporter thahnem tak a nei mek a, chanchin thar ber ber nitin a puang chhuak mek a ni.

2nd. Friday: Buangpui, Serchhip district-a Zomawia in a kâng a, bungrua chuh hman lohin a kang ral.

3rd. Saturday: Kanan Veng leh Dinthar Veng inkalpawhna tur kawng chu veng pahnih branch YMA-te inremna angin laih tlang a ni. A harsa zual lai chu JCB hmanga thawh a ni bawk.

4th. Sunday: Synod Mission Board chuan Bethlehem Kohhran Biak Ina inkhawm buatsaihah Missionary 141 a tir chhuak. Synod Executive Secretary, Mission changtu, Rev. PC Pachhunga kaihhruai, he inkhawmah hian Synod Moderator, Rev. Lalrinmawia’n heng rawngbawltute tirh chhuahna thuchah a sawi a, an hna thawh tur chu Pathian hna a nih avangin a thlarau pawlna nena thawh tum tur leh, ring lo miten Pathian-in a chhandam tih an hriat theihna tura thahnemngai taka chanchintha hril turin a chah a, buaina leh hun harsa an tawh pawha Pathian a innghata, sut tlang tum turin a fuih a ni. Tun tumah hian Minister 18 leh Missionary 123 tirh chhuah an ni a, Missionary tirh chhuah zinga 73 hi hmeichhia an ni a, 50 chu mipa an ni.

5th. Monday: Kumina Mizoram sorkar pisa kai ni hmasa ber a ni a, pisa kai erawh chu ni dang angin an la tam lo a ni. Pisa tam zawkah chuan thawktuten inhlan tharna hun an hmang a, kum kal ta chhunga Pathian awmpuina avanga lawmthu sawiin, kumin kum tluana an hna-a malsawmna dilin an inhlan a ni.

6th. Tuesday: Kolasib DC Conference Hall ah Republic Day 2015 hman dan tur rel in Pu Jitender Yadav, Deputy Commissioner hova thut khawm a ni. An remruat dan tlangpuiah chuan Tumpui field ah hmangin, zing dar 10 ah khuallian in hnam puanzar a pawtpharh ang a, Parade Contingent te chibai buk chhangin thu chah a sawi nghal ang. Chawhnu dar 12:30 ah sawm bik te pualin VIP At Home, DC Bangla ah nei a ni ang a. Heng bakah hian Home hrang hrang ah thilpek sem a ni bawk ang.

7th. Wednesday: Advocate Michael Zothankhuma s/o P.Rohmingthanga, Chaltlang chu Guwahati High Court judge atan Guwahati-ah Gauhati High Court chief justice, Justice Shreedhar Rao-in rinawmna thu tiamtirin a la lut. Mizo zinga High Court judge pahnihna (A hmasa ber chu T.Vaiphei) a ni a, Gauhati High Court Nagaland Bench-ah station judge-in a awm ang.

8th. Thursday: December 31, 2014 zan aṭanga bo, Lalnunmawia, Zarkawt chu Falkland Veng hnuaia World Bank kawngpui thlangah thia chhar a ni. Ruang hi kawngpui thlangah kawngpui aṭanga ft. 150 vela hlaah nu pakhat vawk chaw zawngin a hmu a, mi dangte a hriattir hnuah, police-te hriattir leh nghal a ni. Lalnunmawia hi HDFC Bank-a deputy manager hna thawk lai a ni.

9th. Friday: Dr Aziz Qureshi chu Raj Bhavan-ah Gauhati High Court judge Michael Zothankhuma’n Mizoram Governor ni turin rinawmna thu tiamtirin a la lut. Governor lak luhna inkhawm hi chief secretary Lalmalsawma’n a kaihruai a, chief minister Lal Thanhawla, speaker, minister te, MLA-te leh sorkar mi pawimawh eng emaw zat an tel. Dr Aziz Qureshi hi February 3, 1940-ah Bhopal-ah a piang a, Political Science, Arabic leh Urdu Literature-ahte M.A a zo vek a, LL.B., Ph.D (Political Science) a nih bakah, Aligarh Muslim University-in doctorate degree a hlan bawk.

10th. Saturday: C.Vanlalmuana, East Lungdar in chu bungraw chuh hman lohin a kâng ral. In kan ṭan laiin inah awm an awm lo avangin a kan chhan hriat a ni lo.

11th. Sunday: Missionary Day a ni a, Mizoram Baptist Kohhrante chuan uar takin an hmang a; thupui chu ‘Chanchin ṭha malsawmna leh Mizo mipuite’ tih a ni. Kumina Missionary Day hi Pathianni a nih avangin, BCM tualchhung kohhran ṭhenkhat chuan nimin khan Missionary Day lawmna ruai an ṭheh a ni.

12th. Monday: Mizoram People Forum (MPF) chuan Synod Office-ah president mawhphurhna inhlanna inkhawm an hmang. MPF president kal chhuak, Rev. K Lalhmuchhuaka’n president thar tur, Synod moderator, Rev. Lalrinmawia hnenah mawhphurhna a hlan a ni. MPF president hi an pawl danin a sawi angin, Synod moderator apiangin an chelh ṭhin a, Rev. Lalrinmawia hi MPF president 10-na a ni.

13th. Tuesday: Sangau khaw mipuite chuan kum danga an lo tih ṭhin tawh angin, Sangaua Blue Mountain H/S tualah sual thupha chawina leh inhlan tharna hun an hmang a, mi sang khat chuang an tel. Tawngṭaihona hun hi Sangau Joint V/C Association, Sangau Kohhran Joint Committee leh NGO hrang hrangte huaihawt a ni.

14th. Wednesday: Mizorama district khawpui hrang hrangah ‘Kuthnathawktute Ni’ hman a ni a, he hun hmanpui tur hian sorkar hotute chuan hmun hrang hranga insem darhin an hmanpui.

15th. Thursday: Zu zawrh theihna leh khuahkhirhna dan thar, Mizoram Liquor (Prohibition and Control) Act chu hman tan a ni taa; mahse, a kaihhnawih thil ṭulte peihfel vek a la nih loh avangin zu zawrh nghal erawh a ni lo.

16th. Friday: Vortesanga (65), Ṭhuampui chu Zemabawkah thia hmuh a ni a, a taksaah hliam hmuh a ni lo. Vortesanga hi BP sang nei thin anih avangin hemi avanga thi nia ngaih a ni.

17th. Saturday: Mizoram Law Commission chairman, John Siamkunga, MLA chuan a bial chhunga South Vanlaiphai community hall sak thar a hawng. Hall hi BADP sum cheng nuai 15/- sênga sak a ni.

18th. Sunday: Mizo hockey star ropui, Zomuana chu Dhaka, Bangladesh-ah a thi. Bangladesh tana hockey khel thiam hmingthang hi Bangladesh lamah chuan ‘Jumman Lusai’ (Zomuana Lusei) tiin an ko mai ṭhin a, World Hockey XI-a an lo thlan tawh ngat a ni. Zomuana thih thu hi Bangladesh chanchinbu¬ah an tarlang nasa hle a, “The most celebrated national hockey star Jumman Lusai who has been kept under life-support at Bangabandhu Sheikh Mujib Medical University (BSMMU), finally passed away,” tiin chanchinbu pakhat chuan a ziak a; Bangladesh-a hockey player ropui ber ang hiala ngaih a ni.

19th. Monday: Mizoram pumah naupang kum nga hnuai lamte hnenah zenghri danna (polio vaccine) pek ṭan a ni. Polio vaccine pek rûnpui hi Aizawl Civil Hospital auditorium-ah Health minister Lal Thanzara’n a hawng. Zenghri ûm bo beihpui hi India ramah sorkar laipui hmalaknain kum 1995-ah thlak ṭan a ni a, Mizoramah chuan kum khatah vawi hnih neih ṭhin a niin a vawi hnihna chu 23rd. Feb. a neih tura ruahman a ni. Kumina zenghri venna beihpui thlak chu India ram hmun dangah chuan January 18-ah ṭan a ni a, Pathianni a nih avangin Mizoramah chuan vawiinah an hmang ṭan a ni.

20th. Tuesday: Lawngtlai District Anti Tobacco Squad chuan Lawngtlai khawpuiah COTPA dan bawhchhia an awm leh awm loh an enfiah a, phal lohna hmuna mei zu mi 15 an man a, pawisa an chawitir nghal.

21st. Wednesday: Horticulture officer-te’n an directorate conference hall-ah meeting an nei a; he hun hmanpuitu Horticulture minister PC Lalthanliana chuan, sorkar laipui aṭanga sum hmuhte state budget-ah dah luh a nih tâk avangin sum hman kawngah uluk lehzuala kal a ṭul thu a sawi.

22nd.Thursday: MNF party chuan chhan hrang hrang avangin Aizawl leh Mizoram district khawpui tin bakah, khaw dang ṭhenkhatah ‘Mipui thlavâng hauhna kawngzawh’ an huaihawt a, Mizo mipuite thlawp a hlawh hle.

23rd.Friday: State Level Cooperative Society leh institution hrang hrang aiawhte chuan Apex Bank head office-ah Co-operative Apex Bank tihhmasawn dan tur an sawiho.

24th. Saturday: Lawngtlai District Anti-Tobacco Squad chuan Lawngtlai khawpuia Chawngte pêng leh chawhmeh bazarpuiah COTPA dan bawhchhia an awm leh awm loh an vâi a, phal lohna hmuna mei zu mi 32 an man. Mei zu an mante hi dan angin pawisa an chawitir nghal zel a, an mante pawisa chawi tling khawm chu Rs. 2070/- a ni.

25th. Sunday: January 23 zana ṭan, KṬP bial conference chu Mizoram chhung leh pawna pastor bial hrang hrangah chhunzawm a nih hnuin a ṭiak. KṬP bial conference-ah hian bial huap leh ram pum huapa rawngbawlna thil pawimawhte an rél a ni.

26th. Monday: India Republic Day vawi 66-na chu ram pumah ropui taka lawm a ni a, Mizoramah pawh khawpui hrang hrangah lawm a ni. Aizawlah chuan Lammualah Governor Dr. Aziz Qureshi hoin hman a ni a; Larsap chuan Mizoram sorkar hmalakna leh hlawhtlinna hrang hrangte a sawi. Lammuala Republic Day lawmnaah hian chief minister Lal Thanhawla, minister te, parliamentary secretary te, MLA te, sorkar officer lian te, zirlaite leh mipui ṭhahnem tak an tel a; parade contingent ti ṭhate leh Republic Day puala hockey tournament-a champion leh pahnihnate hnenah Larsap chuan lawmman a hlan a ni.

27th. Tuesday: Mizoram state bird, Vavu nu leh a pa chu Environment & Forest minister Lalrinmawia Ralte-in Aizawl Zoological Park-ah a chhuah. Vavu hi Panova, Chhinga Veng-te chhungkuain Aizawl Zoological Park-a dah turin Environment & Forest department an pe a ni.Tun tuma mi tel lo hian Aizawl Sahuanah Vavu paruk a awm sa a, inthlah pung turin breeding centre-ah dah a nih avangin mipui hmuh theih tura dah chhuah an ni lo. Tun tuma an chhuak tâkte erawh hi chu mipuiin an en theih tura dah a ni.Aizawl Zoological Park-ah hian ramsa 212 a awm a, a enkawlna atan kum 2013-14 chhung khan Rs. 1,60,53,300/- sên a ni. Ramsa awm zingah hian a mang hlauhawm bik (mammal) 22 leh tui leh khawmual chêng kawp thei (reptile) 42 an awm.

28th. Wednesday: Mizoram sorkara minister hlui Nirupam Chakma chuan Chakma District Congress Committee president hnenah CDCC adviser a nihna leh Congress party aṭanga a bânna lehkha a thehlut. Nirupam Chakma hian a bânna lehkhaah hian Congress party a chhuahsan chhan a tarlang lo.

29th. Thursday: Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan Bawngkawn brigade- ah J.Thankima College building sakna tur lungphum a phum. Lungphum phumna inkhawm kaihruaitu College Principal Pu Ramhmangaiha Ralte chuan college hi kum 1992 ah private college anga din anih thu a sawi a.Kum 1995 ah J.Thankima hian college hi rawn sponsor (bultum) in a hming chawi a; J.Thankima college anih tak thu a sawi a. ‘Kum 2002 ah deficit ah hlangkaiin, kum 2007 October ni 11 ah Durtlanga Lalhmingthanga college nen inchhunfinin sorkar college ah hlankai leh a ni’ a ti a. Mizoram University ah permanent affiliation a in register ani bawk a. College tur hi chhawng nga tur niin bul tan nan DoNER in Rs.28/- lakhs chuang a rawn pe a ni.

30th. Friday: National Cleanliness Day a ni a; he hun hmang hian Mizoram chhunga hmun hrang hrangah ‘Fai hnatlang rûnpui’ neih a ni.

31st. Saturday: Mizoram Prayer Network buatsaihin Synod Conference Centre-ah nilengin Mizoram tana chaw ngheia ṭawngṭaihona hun buatsaih a ni a, mi 150 vel an tel. Ṭawngṭai beihpui thlakah hian ṭawngṭai thupui siamsa point 30-te chu hlawm ngaah ṭhenin, ṭum nga an ṭawngṭai rual a ni.

A va reh ve leee…

$
0
0

Nikum kumtir a ka post kha kum 1 a liam hnuah hian ka rawn chhunzawm leh ta hlawl a. Tunhma deuh a mi(sual).com a lun mur mur lai kha ava han ngaihawm em. Post 1 a comment 100 a awm te khan a tlem lam a ni e kan ti rilru thin kha a ni a. Facebook leh whatsapp hian min pawt darh zo ta a nih ber hi le


<

Refugees leh Mizoram

$
0
0

Ka ngaihruat leh suangtuahna kal sual nge, Mizoram tan hmakhua ka ngai ta lua nge…hmuuu!!

Sawi deuh top teh ang. Central sawrkar leh kan thenawm State te hian Refugees zawng zawng deuh thaw te hi Mizoram hlir an kawhtir le? Chhan eng nge ni an le.

Nimin lam a Union Minister Rajnat Singh a’n Reang Tribal ho Mizoram a ho tur leh kan sawrkar poh in tha tak a lo dawng sawng tur in a tih kha.. (http://www.business-standard.com/article/news-ians/rajnath-singh-asks-militants-in-northeast-to-shun-violence-115021401086_1.html)

Reang Tribal (Bru) ka hriat te chuan Mizo an in tih ngai pawh ka hre lo a!!!

Eng poh nise, tripura a awm te, kan mizo chipui te, Bru te poh nise tunhma atang a awm a ni a, Tripura a ram tlem khu / khi Mizoram thin a ni a sin. He thu hi kan Chief Minister te hian eng a ti nge an hai der tlat le….

Ni kum Auguest a chhuak daih tawh a poh heng hi tar lan a ni tawh bawk. (http://www.theshillongtimes.com/2014/08/03/tripura-seeks-centres-intervention-to-repatriate-bru-refugees-to-mizoram/)

(http://www.tntmagazine.in/mizoram-state-government-not-in-favour-of-conducting-census-on-chakma-population/)

 

Nungchang mawi

Viewing all 542 articles
Browse latest View live